Aby móc łatwo przypomnieć sobie przed egzaminem ósmoklasisty treść lektury "Zemsta", streszczenie warto przygotować samodzielnie bezpośrednio po zapoznaniu się z tekstem. Jeśli jednak ktoś nie był wystarczająco zapobiegliwy, pozostaje mu skorzystać z gotowego opracowania. Przyda się ono zwłaszcza w trakcie przygotowań do najważniejszego sprawdzianu wiedzy w szkole podstawowej. A treść lektury przedstawia się następująco:
Rzecz dzieje się na zamku, który podzielono murem na dwie części. Jedna z nich należy do Cześnika Macieja Raptusiewicza, druga zaś do Rejenta Milczka. Obaj, delikatnie mówiąc, nie pałają do siebie przyjaznymi uczuciami. Cześnik rozmawia ze swym sługą, Dyndalskim, o swoich planach matrymonialnych. Chciałby mianowicie ożenić się z goszczącą u jego bratanicy, Klary, Podstoliną (która pochowała już trzech mężów). Ponieważ Cześnik nie ma doświadczenia w kontaktach z kobietami, zleca pozostającemu na jego usługach Papkinowi pośredniczenie w swatach. Papkin natomiast liczy na małżeństwo z Klarą. Cześnik aranżuje spotkanie Podstoliny i Papkina, podczas którego kobieta przyrzeka zgodzić się na małżeństwo z Cześnikiem.
Tymczasem Cześnik wpada do komnaty krzycząc, że Rejent zlecił murarzom naprawę muru oddzielającego obie części zamku. Nakazuje Papkinowi natychmiast przepędzić murarzy. Jednocześnie Klara spotyka się w ogrodzie z synem Rejenta, Wacławem. Młodzi zapewniają się wzajemnie o swojej miłości. Wspólnie zastanawiają się nad sposobem na załagodzenie konfliktu pomiędzy Cześnikiem a Rejentem oraz uzyskanie zgody na ślub. Gdy ludzie Cześnika rozpędzają murarzy, Wacław dobrowolnie poddaje się Papkinowi, podając się za urzędnika Rejenta. Papkin przedstawia więc jeńca Cześnikowi jako dowód swojej waleczności. Wacław próbuje przekonać Raptusiewicza do ugody z Rejentem, ten jest jednak nieprzejednany i odsyła młodzieńca do domu. Wacław przekupuje Papkina, by mógł pozostać bliżej Klary. Młodzi ustalają, że poproszą o wstawiennictwo u Cześnika Podstolinę. Gdy Wacław spotyka Podstolinę, okazuje się, ku zaskoczeniu obydwojga, że jest ona jego kochanką z dawnych czasów, kiedy to przedstawiał się jej jako książę. Kobieta liczy na to, że młodzieniec wciąż żywi do niej uczucie. Tymczasem Papkin wyznaje swoją miłość Klarze, ta jednak udaje, że nie wierzy w jego zapewnienia i żąda dowodu miłości (m.in. krokodyla). Cześnik oznajmia Papkinowi, że zaręczył się z Podstoliną. Postanawia wyzwać Rejenta na pojedynek i wysyła doń Papkina w roli sekundanta.
Rejent przygotowuje pozew do sądu przeciwko Cześnikowi w sprawie odszkodowania za pobicie dla murarzy. Wmawia robotnikom, że zostali oni solidnie poturbowani, a jednocześnie nie płaci im za wykonaną pracę. Wacław prosi ojca o pozwolenie na małżeństwo z Klarą. Jednak Rejent chce, by jego syn ożenił się z Podstoliną. Zaproponował jej nawet umowę, w myśl której gdyby do małżeństwa Wacława i Podstoliny nie doszło, winny wypłaci drugiej stronie odszkodowanie. Do Rejenta przybywa Papkin z listem od Cześnika. Gdy wręcza mu wezwanie do pojedynku, zjawia się Podstolina z podpisaną umową. W ten sposób Papkin dowiaduje się, że kobieta wystawiła Cześnika do wiatru.
Tymczasem Cześnik czyni przygotowania do swojego ślubu z Podstoliną oraz szykuje szablę na pojedynek. Wraca Papkin i opowiada o przebiegu spotkania z Rejentem - Cześnik sugeruje, że wino, którym częstował Papkina Rejent, mogło być zatrute. Papkin przekazuje Cześnikowi list, z którego ten dowiaduje się o umowie zawartej przez Rejenta z Podstoliną. Cześnik postanawia się zemścić. W tym czasie Papkin, przekonany, że umiera, spisuje swój testament. Raptusiewicz natomiast pragnie zwabić do siebie Wacława. W tym celu dyktuje Dyndalskiemu list, pisany rzekomo przez Klarę. Gdy jednak, mimo starań, nie udaje się go napisać, Cześnik wysyła sługę po Wacława. Przybyłego młodzieńca informuje, że ma do wyboru wtrącenie go do lochu albo ślub z Klarą. Zdziwiony Wacław dokonuje oczywistego wyboru, ślub odbywa się natychmiast. Gdy u Cześnika zjawia się Rejent, który nie doczekał się Raptusiewicza w miejscu wyznaczonym na pojedynek, dowiaduje się, że syn pojął właśnie Klarę za żonę i wpada w furię. Emocje studzi jednak Podstolina wyjaśniając, że cały jej majątek przeszedł na Klarę, a ona sama pozostałaby bez grosza, gdyby nie umowa z Rejentem. Świeżo wzbogacona młoda żona oferuje się wypłacić Podstolinie umówioną kwotę ze swego majątku. Rejent i Cześnik wreszcie się godzą.
Jakie postacie występują w lekturze "Zemsta"? Bohaterowie utworu to przedstawiciele dawnego świata szlachty Rzeczypospolitej, ich zachowanie typowe jest dla kultury sarmackiej.
Jak zatem najprościej przedstawić plan wydarzeń? "Zemsta" to utwór, którego akcja ogranicza się zaledwie do jednego dnia.
Aby prawidłowo zdać test z lektury "Zemsta" warto nie tylko poznać dobrze treść utworu, ale też wiedzieć co nieco o jego powstaniu. Komedia ta powstała w 1833 roku, a inspiracją do jej powstania była prawdziwa historia. Za sprawą małżeństwa z Zofią z Jabłońskich Skarbkową Aleksander Fredro stał się właścicielem zamku Kamieniec w Odrzykoniu pod Krosnem, w jego archiwum zaś znalazł akta sądowe z procesu dawnych jego właścicieli: Jana Skotnickiego i Piotra Firleja. "Zemsta" to komedia w czterech aktach podzielonych na sceny, opowiadająca historię konfliktu dwóch właścicieli zamku. Ma zwartą budowę i doskonałą konstrukcję akcji. Jak przystało na komedię jej postaci są wyraziste i kontrastowe, o przerysowanych cechach charakteru. Według klasyfikacji rodzajowej przynależy do dramatu: jest utworem przeznaczonym do wystawienia na scenie, podzielonym na akty, bez narratora, obok tekstu głównego zawiera tekst poboczny, czyli didaskalia. Czas i miejsce akcji utworu nie są dokładnie określone. Wydarzenia mają miejsce przypuszczalnie pod koniec XVIII wieku lub na początku XIX wieku. Anonimowy zamek znajduje się na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, niedługo po ostatnim rozbiorze Polski, prawdopodobnie na Mazowszu lub w Galicji. Autor w "Zemście" wykorzystuje komizm postaci, komizm sytuacyjny oraz komizm języka.
Zobacz też: "W pustyni i w puszczy": plan wydarzeń - jak go napisać? Podpowiadamy!