Przygotowując się do omawiania tak wzniosłego wiersza, jakim jest ''Reduta Ordona'', streszczenie warto opracować samodzielnie, na bazie uprzednio przygotowanego planu wydarzeń. Podmiotem lirycznym utworu jest Stefan Garczyński, adiutant generała Jana Nepomucena Umińskiego, który opowiada, jak przebiegał najazd wojsk rosyjskich na redutę oraz jej bohaterska obrona. Ponieważ adiutant sam nie otrzymał rozkazu udziału w walce ("Nam strzelać nie kazano"), mógł obserwować wydarzenia z oddali, wstąpiwszy na działo. Pierwszym, na co zwraca uwagę w swej opowieści, jest liczebna przewaga Rosjan oraz doskonała organizacja ich zastępów. Na dany przez wodza znak wojska sprawnie zmieniają szereg, co opowiadający porównuje do wielkiego czarnego ptaka, który zwinął swoje skrzydło. Pośród maszerujących w stronę szańca żołnierzy bieli się wieża reduty, z której jej obrońcy wciąż oddają strzały. Granat, rzucony w sam środek kolumny agresora wywołuje potężne zniszczenia, kulę wystrzeloną w wojska najeźdźcy porównuje narrator do anioła śmierci idącego środkiem wojska. Jednakże gdy w reducie kończy się amunicja, Moskale dostają się do środka, a obserwatorzy sądzą, że to już koniec. Wówczas adiutant spogląda przez lunetę i widzi, jak Julian Ordon wysadza redutę w powietrze wraz z wojskami wroga. W ten oto sposób ruiny fortyfikacji stają się wspólną mogiłą obrońców reduty oraz najeźdźcy.
Podczas opowieści podmiot liryczny zadaje retoryczne pytania dotyczące nieobecności człowieka, który wysłał do walki takie rzesze ludzi, skazując ich niejako na śmierć. Poświęca kilka zdań tyranii i okrucieństwu cara, podkreślając, że Polska nie skłania przed nim głowy, lecz staje do walki. Zaś kończąc swą opowieść adiutant wieszczy, iż wraz z końcem świata Bóg postąpi z ziemią podobnie, jak Ordon z redutą.
Czym jest "Reduta Ordona"? Gatunek, reprezentowany przez ten utwór, można określić jako poemat opisowo-refleksyjny, łączący w sobie cechy epiki i liryki. O epickości wiersza świadczą: fabuła, dialog, opisy i występowanie narratora. Z kolei typowe dla liryki są zapewniające emocjonalny ton środki artystycznego wyrazu.
Jak powstała "Reduta Ordona"? Opracowanie każdej lektury zawiera informacje o genezie dzieła. W przypadku "Reduty Ordona" rzecz przedstawia się następująco: Adam Mickiewicz napisał poemat, zainspirowany opowiadaniem swojego przyjaciela, Stefana Garczyńskiego. Przedstawione w utworze wydarzenia miały miejsce podczas Powstania Listopadowego, 6 września 1831 roku, na warszawskiej Woli. Stefan Garczyński był bezpośrednim obserwatorem obrony Fortu nr 54 na Woli, którego artylerią dowodził kapitan Julian Konstanty Ordon. Gdy 6 września, po zaciekłym boju, Fort nr 54 został zdobyty przez Rosjan, nastąpił w nim wybuch amunicji. Sądzono, że dokonał tego sam Ordon, jak się jednak później okazało, udało mu się ujść z życiem. Reduta uzbrojona była w zaledwie sześć dział wałowych, gdy tymczasem najeźdźca dysponował dwustoma armatami i wojskiem o ogromnej liczebności. Różnice w uzbrojeniu zostały wskazane przez podmiot liryczny w wierszu, narrator podkreśla jednak, z jak wielkim oddaniem walczyli polscy żołnierze broniący fortu.
Obok opisu przebiegu walk istotna jest też wzmianka o rządach sprawowanych przez cara i o tym, jak chętnie wysyła on ludzi na śmierć za swoje państwo. Posłuszeństwo było przez cara egzekwowane siłą, tym bardziej warta podkreślenia jest postawa obrońców reduty, którzy bronili się tak długo, dopóki starczyło im amunicji. Śmierć Ordona w utworze przedstawiona jest jako czyn bohaterski i godny naśladowania.
Jakie postacie występują w wierszu "Reduta Ordona"? Bohaterowie poematu to żołnierze walczący po dwóch przeciwnych stronach. Głównym bohaterem utworu jest Julian Konstanty Ordon, uczestnik Powstania Listopadowego, oficer Wojska Polskiego, dowódca artylerii w reducie nr 54. Widząc nieuchronną klęskę swojego oddziału, wysadza on skład amunicji, by nie dostała się ona w ręce wroga. Bohaterska śmierć Ordona podczas obrony reduty jest jednak literacką fikcją podaną przez Adama Mickiewicza. Tak naprawdę za wysadzenie reduty nr 54 odpowiedzialny był kapitan Nowosielski, zaś Ordon przeżył pogrom i zmarł dopiero w 1887 roku, popełniając samobójstwo we Florencji.
Obok Ordona bohaterami wiersza są polscy powstańcy, broniący reduty nr 54 oraz żołnierze wojska rosyjskiego. Całą historię opowiada natomiast adiutant Ordona, Stefan Garczyński. Choć był świadkiem opisanych w wierszu wydarzeń, nie brał w nich bezpośredniego udziału.
Zobacz też: "Wesele" - Stanisław Wyspiański. Streszczenie, plan wydarzeń, opracowanie, bohaterowie