Żółtaczka fizjologiczna u noworodków - przyczyny, objawy, leczenie

Żółtaczka fizjologiczna u noworodków - co to takiego?

Żółtaczka fizjologiczna, zwana żółtaczką noworodków, nie jest chorobą, a naturalnym procesem zachodzącym w organizmie dziecka i świadczy jedynie o niedojrzałości wątroby malucha.

Jest to bardzo częsta przypadłość, a jej objawem jest żółtawe zabarwienie:

• skóry (zażółcenie pojawia się najpierw na: twarzy, tułowiu, często także kończynach),
• błon śluzowych,
• białkówki oka.

Co ważne - stężenie bilirubiny nie przekracza normy przypisanej do wieku dziecka.

Żółtaczka fizjologiczna u noworodków urodzonych w terminie:

• pojawia się po ukończeniu 36. godziny życia (w drugiej-trzeciej dobie życia),
• jest najbardziej nasilona w czwartej-piątek dobie życia,
• zanika stopniowo - do dziesiątego dnia życia.

Żółtaczka fizjologiczna u wcześniaków zwykle:

• pojawia się w trzeciej dobie życia,
• utrzymuje się dłużej - może utrzymywać się nawet miesiąc od dnia narodzin.

Żółtaczka fizjologiczna u noworodków - przyczyny

Przyczyną pojawienia się żółtaczki fizjologicznej u noworodków jest bilirubina, ściślej mówiąc jej wysoki poziom i nadmiar. Dlaczego tak się dzieje?

Na etapie życia płodowego dziecko potrzebuje znacznej ilości czerwonych krwinek - większej niż po narodzinach (płód nie oddycha samodzielnie - tlen dostarczany mu jest z krwi matki, za pośrednictwem łożyska).

Po porodzie, gdy erytrocyty (czerwone krwinki) stają się zbędne, rozpadają się - w krótkim czasie powstaje duża ilość bilirubiny, żółtego barwnika, będącego produktem ubocznym owej przemiany.

Bilirubina w wątrobie powinna przejść przemiany biochemiczne i jako składnik żółci zostać wydalona do jelit. Najczęściej jednak, u większości noworodków, wątroba nie jest na tyle dojrzała, by sobie poradzić z bilirubiną w takich ilościach. Ponieważ nie potrafi jej wychwycić i wydalić, jej nadmiar trafia z powrotem do krwiobiegu - jest obecny we krwi, z którą krąży, a i odkłada się w tkankach. Stąd bierze się zażółcenie skóry, błon śluzowych i białek oka.

Im wyższe jest stężenie bilirubiny, tym skóra dziecka jest bardziej żółta.

Żółtaczka fizjologiczna - kiedy wymaga leczenia?

Żółtaczka nie wymaga leczenia, ponieważ mija samoistnie, najpóźniej w dziesiątej dobie życia dziecka urodzonego w terminie i do kilkunastu dni (choć może i do miesiąca) u wcześniaków. Żółte zabarwienie ustępuje w odwrotnej kolejności niż się pojawiła - twarz blednie jako ostatnia, a kończyny czy tułów - jako pierwsze.

Co ważne, dziecko powinno być pod kontrolą lekarza, który - jeśli stężenie bilirubiny we krwi nie przekracza normy - obserwuje noworodka i monitoruje poziom barwnika.

Jeśli zdarzy się, że żółtaczka fizjologiczna jest nasilona i się przedłuża, stosuje się fototerapię, która polega na naświetlaniu malucha specjalną lampą. Emitowane przez nią promienie ultrafioletowe (UV) rozkładają bilirubinę w skórze, co wpływa na zmniejszenie jej poziomu.

Żółtaczka u noworodków - kiedy powinna wzbudzić niepokój?

Choć żółtaczka fizjologiczna nie powinna budzić niepokoju, zdarzają się sytuacje, kiedy trzeba skontaktować się z lekarzem. Po wyjściu ze szpitala reaguj, jeśli:

• żółtaczka ustąpi, ale pojawi się ponownie,
• żółtaczka nasili się po upływie tygodnia,
• zażółcenie skóry utrzymuje się dłużej niż dziesięć dni,
• pojawią się szarobiałe stolce (bilirubina jest wydalana do przewodu pokarmowego, stąd zabarwienie stolca),
• mocz będzie miał ciemny kolor.

Żółtaczka patologiczna a żółtaczka fizjologiczna

O ile żółtaczka fizjologiczna u noworodków nie jest groźna, o tyle żółtaczka patologiczna wymaga szybkiej reakcji i leczenia. O żółtaczce patologicznej mówimy, gdy:

• rozwija się wcześniej niż żółtaczka fizjologiczna (w pierwszej dobie życia),
• utrzymuje dłużej niż żółtaczka fizjologiczna (po ukończeniu 14 dni życia),
• stężenie bilirubiny jest wysokie i wykracza poza normę,
• maluch wydala szarobiałe stolce i oddaje ciemny mocz.

Krążące we krwi olbrzymie ilości bilirubiny mogą uszkodzić ośrodkowy układ nerwowy. Na szczęście wcześnie rozpoznana i prawidłowo leczona żółtaczka patologiczna nie daje żadnych powikłań.

To także może cię zainteresować:

• Fizjologiczny spadek masy ciała - co to takiego? Czy utrata masy ciała noworodka jest powodem do niepokoju?
• Wirusowe zapalenie wątroby u dzieci. Jakie są objawy WZW? Jak można się zarazić?
• Noworodek - zmiany i objawy, które zupełnie niepotrzebnie niepokoją