Hemoglobina: rola i właściwości
Hemoglobina, oznaczana skrótami Hb lub HGB, jest czerwonym barwnikiem krwi, który zawiera żelazo. To białko wchodzące w skład czerwonych krwinek (erytrocytów).
Zasadniczo hemoglobina odpowiada za transport tlenu - przyłącza go w płucach, transportuje po całym organizmie i uwalnia w tkankach. Zbiera także z komórek dwutlenek węgla. Przenosi go do płuc, gdzie zostaje wydalony. Hemoglobina to białko transportowe.
Hemoglobina: normy u dorosłych
Stężenie hemoglobiny we krwi jest zależne od wieku, płci i wielu innych czynników. Uznaje się, że norma ilości hemoglobiny we krwi dorosłego człowieka wynosi około 11,0-17,5 g/dl.
Normy hemoglobiny u dorosłych obojga płci wynoszą:
- kobiety: 7,4-10 mmol/l (12-16 g/dl),
- mężczyźni: 8,0-11,0 mmol/l (13-18 g/dl),
- kobiety w ciąży 6,9-8,8 mmol/l (11-14 g/dl).
Hemoglobina: normy u dzieci
Normy hemoglobiny u dzieci wynoszą:
- 20 g% - noworodki,
- 10 g% - niemowlęta w trzecim miesiącu życia,
- 11,5-11,8 g% - między czwartym a 12. miesiącem życia;
- 13 g% po ukończeniupierwszego roku życia.
Dlaczego prawidłowa wartość hemoglobiny jest najniższa około trzeciego miesiąca życia dziecka? Ponieważ wówczas wyczerpuje się zapas pochodzący z okresu płodowego, a szpik kostny nie produkuje jeszcze odpowiedniej ilości krwinek.
Interpretując wynik badania hemoglobiny należy pamiętać, że laboratoria mają różne metody oznaczania (najczęściej podyktowane przez producenta analizatora). Przykładem niech będą przytoczone powyżej dane dotyczące norm, gdzie zastosowane oznaczenia: mmol/l, g/dl, g%.
Mogą się różnić także same normy - w zależności od laboratorium i wykorzystywanych w nim metod pomiarowych. Dlatego warto się wstrzymać przed samodzielną interpretacją i analizą.
Hemoglobina: badanie
Badanie poziomu hemoglobiny wykonuje się podczas badania krwi. To element morfologii krwi, podstawowego badania diagnostycznego większości chorób. Krew najczęściej pobiera się z żyły łokciowej. U dzieci krew można pobierać także z palca lub wierzchu dłoni.
Poziom hemoglobiny jest podstawowym parametrem, który służy do rozpoznawania niedokrwistości.
Niski poziom hemoglobiny: przyczyny
Niska hemoglobina, a więc obniżony poziom hemoglobiny może świadczyć o chorobie, ale niekoniecznie.
Niski poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek najczęściej jest objawem niedokrwistości. Bywa jednak spowodowany również:
- nadmiernym nawodnieniem organizmu,
- niedożywieniem,
- niedoborem: witaminy B12, żelaza, kwasu foliowego,
- chorobami nerek,
- chorobą przewlekłą,
- zaburzeniami pracy szpiku kostnego,
- stanami przemęczenia organizmu,
- utratą krwi z miesiączką u kobiet lub krwawieniem.
Niski poziom hemoglobiny: objawy
Niski poziom hemoglobiny we krwi (niedokrwistość) oznacza, że organizm nie jest dostatecznie dotleniony. Pojawia się wiele dolegliwości, można odczuwać dyskomfort.
Objawy świadczące o niedokrwistości to:
- zmęczenie,
- zawroty głowy,
- brak apetytu,
- podatność na infekcje,
- pogorszenie nastoju,
- bladość skóry,
- omdlenia,
- szybsze bicie serca
- kłopoty z koncentracją,
- obniżone libido.
Stan niedoboru hemoglobiny w organizmie może prowadzić do zaburzenia miesiączkowania lub doprowadzić do zaburzeń oddychania i krążenia.
Poziom hemoglobiny jest niższy u kobiet w ciąży.
Wysoki poziom hemoglobiny
Hemoglobina powyżej normy, inaczej wysoka hemoglobina czy zwiększony poziom hemoglobiny to nadkrwistość. Może wskazywać na różne choroby, ale i być wynikiem odwodnienia.
Nadkrwistość obserwuje się w przypadku:
- w zaburzeniach gospodarki wodno-elektrolitowej, gdy doszło do odwodnienia w wyniku biegunki czy wymiotów,
- wad serca,
- chorób płuc,
- torbieli nerek,
- w nadkrwistości pierwotnej i wtórnej (przewlekłe choroby płuc, wady serca),
- gdy doszło do niedotlenienia (np. podczas przebywania w wysokich partiach gór).
Warto pamiętać, że fizjologicznie stężenie hemoglobiny u mężczyzn jest wyższe niż kobiet.
To także może cię zainteresować:
