"Pan Tadeusz" to jedna z najbardziej znanych lektur szkolnych. Utwór jest uznawany za jedno z najwybitniejszych dzieł epoki romantyzmu w Polsce. Co trzeba wiedzieć o tej epopei?
Pan Tadeusz - podział:
- Księga I - Gospodarstwo.
- Księga II - Zamek.
- Księga III - Umizgi.
- Księga IV - Dyplomatyka i łowy.
- Księga V - Kłótnia.
- Księga VI - Zaścianek.
- Księga VII - Rada.
- Księga VIII - Zajazd.
- Księga IX - Bitwa.
- Księga X - Emigracja. Jacek.
- Księga XI - Rok 1812.
- Księga XII - Kochajmy się.
- Objaśnienia poety.
- Epilog.
Czas akcji epopei obejmuje pięć dni z roku 1811 i jeden dzień z roku 1812.
"Pan Tadeusz" - streszczenie i kluczowy wątek
Streszczenie Pana Tadeusza wymaga zapoznania się z wątkiem, który przewija się przez wszystkie księgi:
Działalność księdza Robaka, czyli wątek niepodległościowy - ksiądz Robak to najbardziej tajemnicza postać całego utworu: tak naprawdę to Jacek Soplica, starszy syn podczaszego ziemskiego, brat Sędziego i ojciec Tadeusza. Tajemnicę tę Robak ujawnia dopiero w obliczu śmierci. W młodości był warchołem i awanturnikiem. W wyniku splotu wielu okoliczności wstąpił do Zakonu Bernardynów i przybrał nazwisko Robak. Jego niepodległościowa aktywność jest próbą odkupienia zbrodni z młodości. Robak po powrocie w rodzinne strony organizuje powstanie przeciwko Moskwie. Z narażeniem życia tłumaczy miejscowej szlachcie, że przy boku Napoleona możliwe jest pokonanie wroga. Jednak jego słowa o wysprzątaniu ojczyzny ze śmieci zostają opacznie odebrane przez szlachtę zaściankową, a dodatkowo jego plany krzyżuje Gerwazy, który podburza zaścianek przeciwko Sędziemu. Na szczęście, kiedy pojawiają się Moskale, następuje pogodzenie wszystkich stron sporu i wspólna walka.
"Pan Tadeusz" - streszczenie szczegółowe i kolejne wątki
- Tadeusz i Zosia - czyli wątek miłosny. Ta młoda para to potomkowie Ewy Horeszkówny i Jacka Soplicy, których przed laty rozdzieliła decyzja Stolnika. Tadeusz wraca do domu stryja, w którym się wychowywał. Pierwsze spotkanie z Zosią jest dla niego tak zaskakujące, że myli ją potem z wiele starszą Telimeną, daje się jej uwieść i chce utopić się w stawie. Postanawia jednak wyjaśnić Telimenie swoją pomyłkę, ta mu wybacza, a on zaczyna starania o rękę Zosi. Chcąc zasłużyć na miłość ukochanej, wyrusza do walki w obronie ojczyzny. Powraca po roku i młodzi biorą ślub.
- Horeszkowie kontra Soplicowie - czyli wątek sporu o zamek. Zamek teoretycznie należy do Sopliców, gdyż został nadany im podczas konfederacji targowickiej. Tak naprawdę zamek nie przedstawia żadnej wartości: obecnie jest ruiną. Jedynym mieszkańcem tej posiadłości jest klucznik Gerwazy, szlachcic i wierny sługa Horeszki, który chce pomścić śmierć pana. Zjednoczenie szlachty wobec zagrożenia ze strony Rosjan prowadzi do tymczasowego zażegnania sporu. Ostateczny rozejm gwarantują zaręczyny Zosi i Tadeusza, potomków zwaśnionych rodów.
)
"Pan Tadeusz" - streszczenie krótkie. Epopeja w kilku zdaniach
Do rodzinnego Soplicowa wraca z Wilna młody szlachcic, Tadeusz. Okazuje się, że zjechało się tu wielu gości, którzy chcą uczestniczyć w procesie o zamek (kiedyś własność magnata Stolnika Horeszki, potem przyznany Soplicom).
Wieczorem Tadeusza uwodzi ciotka Telimena. Tadeusz myli ją z Zosią myśląc, że to ona jest dziewczyną, którą spotkał rankiem. O rękę Zosi stara się także hrabia z rodu Horeszków. Następnego dnia urządzone jest polowanie na niedźwiedzia. Nieco później w karczmie u Jankiela pojawia się tajemniczy ksiądz Robak, który agituje zebraną szlachtę, by dołączyła do wojsk Napoleona i walczyła z Rosjanami. Wieczorem podczas uczty wybucha kłótnia pomiędzy Soplicą a Hrabią. Hrabia zrywa wcześniejsze porozumienie i postanawia ubiegać się o odzyskanie zamku.
Żądny zemsty sługa Horeszków, Gerwazy, namawia szlachtę Dobrzyńskich do najazdu na Soplicowo. Tego samego wieczoru Dobrzyńscy dokonują napaści, ale ktoś zawiadamia o bitwie stacjonujących niedaleko Moskali, którzy pokonują szlachtę z Dobrzyna i przejmują majątek. Na ratunek przychodzi ksiądz Robak z Maćkiem nad Maćkami. Udaje im się wyzwolić Dobrzyńskich, jednak sam ksiądz (po odbyciu spowiedzi, wyznaniu swoich win i prawdziwej tożsamości) umiera od rany, którą odniósł podczas walki.
Młodzi żołnierze muszą uciekać z Soplicowa, ponieważ grozi im aresztowanie: wśród nich Tadeusz i Hrabia. Ruszają walczyć w Legionach Polskich. Po upływie roku wracają, a w Soplicowie odbywają się zaręczyny Tadeusza i Zosi. Jacek Soplica zostaje oficjalnie zrehabilitowany.
"Pan Tadeusz" - dodatkowe informacje
Narrator utworu jest wszechobecny, wszechwiedzący i obiektywny. "Pan Tadeusz" obfituje w liczne opisy (statyczne i dynamiczne), mające na celu retardację i wzbudzenie ciekawości czytelnika.
)
![Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty 2021 [lista]](https://bi.im-g.pl/im/a6/14/19/z26297766II,Poznaj-lektury-obowiazkowe-na-egzaminie-osmoklasis.jpg)
