Gorączka u dziecka nie jest chorobą, a objawem klinicznym, który towarzyszy infekcjom i innym dolegliwościom zdrowotnym. To przejaw reakcji obronnej organizmu - sygnał mobilizujący układ odpornościowy do walki z drobnoustrojami. Co istotne, o gorączce u dziecka można mówić dopiero wówczas, gdy termometr przekroczy 38 st. C. Kiedy temperatura ciała jest jedynie podwyższona, oznacza to stan przedgorączkowy.
Podwyższona temperatura, czyli stan podgorączkowy, jest sprzymierzeńcem w walce z infekcją, ponieważ:
- zwiększa ukrwienie tkanek,
- stymuluje układ odpornościowy,
- uszkadza wirusy,
- inicjuje tworzenie się przeciwciał odpornościowych.
Kiedy pojawia się gorączka, czyli temperatura ciała dziecka przekracza 38 st. C, osłabia organizm - prowadzi do odwodnienia i hamuje reakcje odpornościowe. To dlatego należy ją obniżać.
Przyczyny gorączki u dziecka
Gorączka u dzieci pojawia się najczęściej przy infekcji wirusowej lub bakteryjnej, ale również po szczepieniu czy przy ząbkowaniu. Do najczęstszych przyczyn gorączki u najmłodszych należą:
- zapalenie ucha,
- trzydniówka,
- przeziębienie i grypa,
- choroby zakaźne wieku dziecięcego (ospa wietrzna, świnka, różyczka),
- infekcje układu pokarmowego (najczęściej odpowiadają za nie rotawirusy),
- zakażenie dróg moczowych.
Objawy gorączki u dziecka
Gorączki nie sposób przegapić. Wystarczy przyłożyć dłoń do czoła dziecka, by poczuć podwyższoną ciepłotę jego ciała. Inne objawy towarzyszące gorączce u dziecka to:
- zmiana zachowania: dziecko staje się senne, marudne, popłakuje i dużo śpi,
- ma wypieki na twarzy i jest rozpalone,
- oddycha przez usta, a jego oddech staje się płytki i przyspieszony,
- jest mu zimno lub ma dreszcze.
Temperatura ciała niemowlaka nie jest stała i w ciągu doby waha się od 36,6 do 37,5 st. C. Wynika to z niedojrzałości układu termoregulacji oraz zmiennej aktywności hormonów. Poza tym maluch często jest cieplejszy po intensywnej zabawie, płaczu czy po kąpieli. Warto też wiedzieć, że gorączka u dziecka najczęściej pojawia się wieczorem lub w nocy.
Jak mierzyć temperaturę ciała dziecka?
Najpewniejszym sposobem na stwierdzenie gorączki i określenie jej wartości jest zmierzenie dziecku temperatury.
Temperaturę ciała można mierzyć na czole, w uchu, pod pachą, w ustach, a także w odbycie - w zależności od wieku dziecka oraz termometru, jaki wybierzesz. Możesz kupić:
- termometr douszny na podczerwień (bardzo dokładny),
- termometr w smoczku (bezstresowy),
- termometr elektroniczny (uniwersalny).
Nie zaleca się używania termometru rtęciowego, który może się stłuc, a i jest to zakazane przez polskie i unijne prawo. Nie sprawdzają się także termometry paskowe, gdyż podają jedynie przybliżoną ciepłotę ciała.
Jak pomóc dziecku, które ma gorączkę?
Dziecko, które ma gorączkę, wymaga troskliwej opieki. Nie ma zazwyczaj apetytu, jest słabe i senne, ma kiepskie samopoczucie. Jak mu pomóc?
- Maluch powinien leżeć w łóżku. Ubierz go lekko i okryj, a gdy się spoci, zmień mokre ubranko na nowe.
- Nie karm dziecka na siłę, za to podawaj często płyny w małych porcjach. Najlepiej sprawdzi się woda, ewentualnie niesłodzone herbatki czy rozcieńczony sok. Jeśli karmisz piersią, rób to często, ale krócej. To konieczne, ponieważ w czasie gorączki dziecko poci się, tracąc wodę i elektrolity. Może dojść do odwodnienia.
- Zadbaj o optymalną temperaturę w mieszkaniu (nie przekracza 20 st. C) oraz odpowiednią wilgotność powietrza. Jeśli jest za sucho, powieś na grzejniku mokry ręcznik. Często wietrz pomieszczenie.
- Rób chłodne okłady na czoło i kark. Możesz też przygotować kąpiel w wodzie o temperaturze o dwa stopnie niższej niż ta, jaką ma dziecko.
- Stosuj się do zaleceń pediatry i podawaj maluchowi zalecone przez lekarza preparaty.
Kiedy podać leki obniżające gorączkę?
Leki obniżające temperaturę można dziecku podać dopiero wtedy, kiedy pojawi się gorączka, czyli termometr wskaże więcej niż 38 st. C. Najlepiej sprawdzą się leki zawierające paracetamol lub ibuprofen, w dawkach dostosowanych do wieku i masy ciała dziecka.
Najszybciej zadziałają czopki, zaś najwygodniejsze w podaniu są syropy. Dzieciom nie wolno podawać salicylanów (aspiryny czy polopiryny), ponieważ mogą wywołać zespół Reye'a.
Przy infekcji o podłożu wirusowym podwyższona temperatura utrzymuje się nie dłużej niż pięć dni. Stosuje się leczenie objawowe i podaje leki obniżające gorączkę. Jeśli tak się nie dzieje, prawdopodobnie za infekcje odpowiadają bakterie. Wówczas konieczne jest wdrożenie leczenia antybiotykiem.
Gorączka u dziecka. Kiedy wezwać lekarza?
Są sytuacje, kiedy gorączka i sytuacja wymykają się spod kontroli. Wówczas należy reagować. Kiedy wezwać lekarza?
- Jeśli gorączka u noworodka jest wyższa niż 38 st.C, a u niemowlaka - powyżej 39 st. C.
- Dziecko ma kłopoty z oddychaniem.
- Pojawiły się plamy na skórze.
- Obserwujesz drgawki gorączkowe.
- Maluch przejmująco płacze przy dotykaniu.
- Pojawiła się sztywność szyi i opór podczas próby przyciągnięcia głowy do klatki piersiowej.
- Dziecko ma omamy, lęki, zaburzenia świadomości.
- Widzisz objawy odwodnienia (dziecko płacze bez łez, ma zapadnięte oczodoły).
- Dokucza mu biegunka lub wymioty.
To także może cię zainteresować:
