Jagody, czarne jagody to zwyczajowe nazwy borówki czarnej. Można je zbierać samodzielnie w lesie, jak i kupić na targowiskach, od czerwca do sierpnia. Jagodowe krzaczki można znaleźć w lasach, na wrzosowiskach, torfowiskach i podmokłych terenach, zarówno na nizinach, jak i w górach. Borówka czarna była znana już w czasach starożytnych i średniowiecznych.
Czarna jagoda rośnie w środkowej i północnej Europie, jest rozprzestrzeniona w Azji, Europie i Ameryce Północnej na obszarach o klimacie umiarkowanym i arktycznym. Jagodowe krzaczki nie są wysokie, sięgają 50 cm wysokości. Mają drobne listki i pojedyncze ciemnoczerwone kwiaty. Owoce jagody najpierw są zielone, potem czerwone - ciemniejąca w miarę dojrzewania. Dojrzałe przybierają ciemną barwę, którą zawdzięczają antocyjanom. Są czarne z niebieskawym, woskowym nalotem. Osiągają średnicę do 10 mm.
Jagody - wartości odżywcze
Jagody są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Zawierają wiele witamin i składników mineralnych. To głównie:
- witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3 i B9), witamina C, E i K,
- cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo,
- błonnik, garbniki, antyutleniacze i kwasy organiczne.
Jagody - właściwości prozdrowotne i lecznicze
Jagody od wieków są stosowane w celach leczniczych. Działanie terapeutyczne przypisuje się głównie obecnym w owocach antocyjanom, dzięki którym owoce jagody mają działanie rozluźniające przy zaparciach i jednocześnie przeciwbiegunkowe. Przy biegunkach stosuje się suszone jagody, jak również herbaty i soki jagodowe, ponieważ działają zatwardzająco. Z kolei przy zaparciach pomogą jagody świeże, nieprzetworzone - działają przeczyszczająco. Jagody zdecydowanie wspierają pracę układu pokarmowego, oczyszcza organizm z nadmiaru cholesterolu.
Dzięki temu, że jagody zawierają dużą ilość polifenoli, związków o działaniu przeciwutleniającym, zapobiegają chorobom serca i nowotworom, a także zaburzeniom metabolizmu. Jagody zawierają też wakcyninę, która ma działanie podobne do insuliny (obniża poziom cukru we krwi).
Jagody, dzięki temu, że zawierają antocyjany, pozytywnie działają na układ sercowo-naczyniowy. Poza tym, ponieważ zawierają składniki bioaktywne, traktuje się jako naturalny antybiotyk - hamują rozwój drobnoustrojów. Odwary z jagód stosuje się przeciw pasożytom: glistom i owsikom.
Wyciągi z jagód wspomagają leczenie chorób oczu - wzmacniają naczynia krwionośne (włosowate), ułatwiają mikrokrążenie w naczyniach oka. Stosuje się je w leczeniu tak zwanej kurzej ślepoty i terapii zwyrodnienia plamki żółtej. Ponadto jagody poprawiają krążenie krwi, uszczelniają naczynia krwionośne. Przeciwdziałają powstawaniu stanów zapalnych skóry, a zawarte w nich składniki mają działanie nawilżające, zmiękczające i wygładzające skórę. Są doskonałe do pielęgnacji ciała.
Preparaty z borówki czarnej wykorzystywane są także do leczenia wrzodów, a także jako środek poprawiający gojenie ran.
Jagody. Co warto wiedzieć?
Sięgając po jagody, warto pamiętać o kilku rzeczach.
- Jagody zawsze i bezwzględnie należy umyć, aby chronić się przed patogenami, a także przed zarażeniem bąblowicą.
- Do rodziny owoców jagodowych należą także maliny, porzeczki, truskawki, jeżyny, poziomki oraz arbuzy.
- Czarne jagody mają niski indeks glikemiczny - mniej niż 50 kcal w 100 gramach
- Jagody warto jeść na surowo, ale również jako dodatek do naleśników, owsianki, budyniu, ciast i deserów. Można nimi nadziewać pierogi, bułeczki, a i przygotowywać zupy, soki, dżemy.
- Cenne są nie tylko owoce, ale także liście borówki czarnej. Wyciągi z nich stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego, przewodu pokarmowego, przy stanach zapalnych skóry i śluzówek, przy hemoroidach.
Od kiedy jagody dla dzieci? Jak je podawać?
Czy dzieci mogą jeść jagody? Czy jagody dla półrocznego dziecka, które dopiero rozpoczyna przygodę z nowymi smakami, to dobry pomysł? Czemu nie. Jeśli maluch jest karmiony mlekiem modyfikowanym, do jego diety jagody można włączyć już w 5. miesiącu życia. Maluchy karmione piersią mogą poznać ich smak w 7. miesiącu życia.
Jagody niemowlakowi należy podawać oczyszczone i umyte, najlepiej początkowo przetarte przez sitko, ponieważ dziecko może mieć problem ze skórką. Dobrym pomysłem jest również sok jagodowy. Starsze maluchy w 9. miesiącu mogą je jeść na surowo, dodane do kaszki czy budyniu. Później mały smakosz może śmiało próbować pierogów z jagodami czy zupy jagodowej.
