Stulejka: bardzo męska sprawa

Stulejka to problem dużych i małych chłopców. U najmłodszych najczęściej nie wymaga leczenia, ale u starszych już tak. Kiedy mówimy o stulejce filologicznej, a kiedy należy zgłosić się z synem do chirurga dziecięcego?

Stulejka: czym jest?

U każdego chłopca, tak jak i u dorosłego mężczyzny, na końcu prącia znajduje się główka czyli żołądź. Ta część penisa pokryta jest fałdem skóry zwanym napletkiem. U zdrowych mężczyzn i chłopców napletek swobodnie i bezbólowo odprowadza się z główki penisa do trzonu prącia. Jeśli takie odprowadzenie nie jest możliwe, bo napletek jest zbyt wąski i przyklejony wewnętrzną częścią do żołędzi, wówczas mówimy o stulejce. Zwężenie napletka najczęściej wynika z dysproporcji między szerokością mało elastycznego napletka a średnicą żołędzi.

Stulejka fizjologiczna (pozorna): kiedy nie należy się martwić?

Jeśli jesteś mamą małego chłopca, pediatra na wizycie kontrolnej prawdopodobnie poinformował cię, że do 2-3 roku życia prawie 90 proc. chłopców ma nieodprowadzalny napletek. To stulejka fizjologiczna (pozorna) w której - co istotne - napletek nie ma blizn. Przy stulejce fizjologicznej, po bardzo delikatnym odsunięciu napletka, powinno być widać dziurkę na szczycie prącia. To znaczy, że wszystko jest w porządku.

W pierwszych dwóch, trzech latach życia chłopca ścisłe sklejenie żołędzi z wewnętrzną stroną napletka uznaje się za normę. Przed drugimi urodzinami młodego mężczyzny lepiej nie podejmować prób odprowadzenia napletka, bo jego ujście jest wąskie i mało elastyczne. Może to wywołać ból, a nawet pęknięcia. Pod koniec pierwszego roku życia napletek sam zacznie się pomału odklejać i z czasem zrobi się na tyle elastyczny, że będzie można go delikatnie odciągnąć.

Naturalne u wszystkich niemowląt płci męskiej wzwody prącia powodują, że napletek stopniowo oddziela się od żołędzi. Około trzeciego roku życia u ok. 90 proc. trzylatków napletek daje się odprowadzić tzn. jest na tyle elastyczny, że sam się rozluźni i odsłoni żołądź. Jeśli tak się nie stanie, wówczas można mówić o opóźnieniu procesu rozluźniania się napletka czyli o przetrwałej stulejce fizjologicznej.

Stulejka: jak postępować z nią u trzylatka?

Jeśli u trzyletniego chłopca nadal napletek nie jest na tyle elastyczny aby odsłonić główkę penisa, chirurg lub urolog dziecięcy najprawdopodobniej zaproponuje dalsze czekanie lub próby delikatnego odprowadzanie napletka do momentu oporu. Celem takiej fizjoterapii jest przyspieszenie ustępowania stulejki. Delikatne próby odprowadzania napletka zapobiegają też miejscowym stanom zapalnym. Jeśli jednak czynności te nie przynoszą efektów, lekarz zaleci leczenie maściami sterydowymi. Terapia może trwać - według zaleceń Kliniki Urologii Ogólnej, Onkologicznej i Czynnościowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego - do 6 tygodni. Maść nakłada się w miejsce przewężenia napletka. Jeśli po leczeniu sterydami nie ma pożądanych efektów, a u chłopca nawracają stany zapale napletka, wówczas lekarz podejmie decyzję o dalszym, prawdopodobnie zabiegowym leczeniu przetrwałej stulejki fizjologicznej.

Stulejka czy fizjologiczne przyklejenie napletka: jak je odróżnić?

Nie należy mylić fizjologicznego przyklejenia napletka ze stulejką. O stulejce mówi się dopiero w sytuacji kiedy u chłopca, od dnia narodzin, napletek jest tak wąski i długi, że szczelnie przykrywa ujście cewki moczowej. Dziecko ze stulejką ma problemy z oddawaniem moczu.

Stulejka: czy diagnozuje się ją przed trzecim rokiem życia?

Tak, ale w bardzo rzadkich przypadkach. Pediatra prowadzący dziecko powinien zauważyć, że napletek jest tak wąski, że nie widać cewki moczowej. Operacji w trybie pilnym wymagają chłopcy z dużym zwężeniem, które utrudnia oddawani moczu. Niepokojące są również blizny powstałe na skutek prób odciągania napletka. W takich sytuacji chłopczyk zostanie skierowany do chirurga lub urologa dziecięcego jeszcze przed trzecimi urodzinami.

Jeśli jednak zwężenie pozwala na swobodne siusianie, pod napletkiem nie gromadzi się mocz i nie ma nawracających zakażeń pod napletkiem, wówczas należy chłopca obserwować i regularnie poddawać kolejnym kontrolom.

Stulejka: kiedy mówimy, że jest to stan patologiczny?

O stulejce patologicznej lekarze mówią w sytuacji kiedy napletek jest zbliznowaciały z białą skórą i nie ma możliwości jego zsunięcia poza żołądź. Za stulejkę uważa się również zwężenie napletka, który daje się ściągnąć, ale z dużymi trudnościami, tzn. napletek pęka, krwawi, dotykanie go powoduje ból i niepokój dziecka.

Stulejka: jak wygląda badanie u lekarza?

W sytuacji podejrzenia stulejki chirurg zbada chłopca. Dzięki badaniu - powinno ona być wykonane delikatnie - lekarz będzie w stanie określić stopień elastyczności napletka. Uzna czy ma do czynienia ze stulejką fizjologiczną czy stan wymaga zabiegu chirurgicznego. W stulejce patologicznej jedynym ratunkiem jest zabieg chirurgiczny.

Stulejka: czego nie wolno robić

Nie powinno się na siłę ściągać zwężonego napletka. Zdarza się, na szczęście coraz rzadziej, że sami lekarze próbują siłowo odsłonić żołądź. Według niektórych, takie ingerujące badanie jest traktowane jako leczenie. Tego typu postępowanie może mieć bardzo poważne następstwa psychologiczne. Dziecko przez wiele lat zachowuje w pamięci bolesny zabieg i z obawy przed bólem może mieć problemy z oddawaniem moczu. Jako rodzic, podczas wizyty lekarskiej, masz prawo pytać o to, w jaki sposób lekarz zbada syna. Bardzo ważne jest to, aby badanie dziecka ze stulejką nie było bolesne.

Stulejka: jakie są jej objawy?

W sytuacji kiedy napletek jest bardzo wąski i tak długi, że szczelnie przykrywa ujście cewki moczowej, chłopiec może mieć problemy z siusianiem. Zdarza się, że bliznowato zwężony napletek utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia, oddawanie moczu. Mocz nie przebija się przez wąski napletek, który może napompować się jak balonik. Pod bardzo wąskim napletkiem pozostają resztki moczu, a to środowisko sprzyjające rozwojowi bakterii, nawracającym zakażeniom cewki moczowej. Dodatkowo bliznowate zwężenie ujścia napletka uniemożliwia jego odprowadzenie, a tym samym prowadzenie rutynowej toalety. Stulejka jest także przyczyną dolegliwości bólowych prącia w trakcie wzwodu.

Stulejka: jak często cierpią na nią chłopcy i mężczyźni?

Stulejka patologiczna może być przetrwałą stulejką fizjologiczną, jak i stulejką nabytą. Występuje u ok. 1 proc. mężczyzn. Częstą przyczyną patologicznej stulejki są obrażenia wywołane siłowym odprowadzaniem napletka u dzieci ze stulejką fizjologiczną.

Stulejka: na czym polega leczenie zabiegowe?

Obecnie stosuje się dwie metody leczenia zabiegowego stulejki. Obydwie mają jeden cel: odsłonięcie żołędzi. Jedną z nich jest obrzezanie (łac. circumcisio). To zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zwężonego napletka i zszyciu szwami wchłanianymi skóry prącia. Zabieg trwa niecałą godzinę. Powikłania zdarzają się bardzo rzadko. Najczęstsze z nich to krwawienie z rany i zakażenie rany. Przy odpowiednim leczeniu powikłania te ustąpią i dobrze się goją. Obrzezanie daje gwarancję całkowitego wyleczenie stulejki. To co niepokoi rodziców w przypadku tego zabiegu, to fakt, że po obrzezaniu żołądź jest całkowicie odsłonięta. Całkowite usunięcie napletka stosuje się w sytuacji bardzo dużego bliznowacenia napletka lub na życzenie rodziców.

Drugą metodą leczenia stulejki jest plastyka napletka. To również zabieg operacyjny, który w przeciwieństwie do obrzezania, pozwala na zachowanie napletka. Polega na chirurgicznym nacięciu i poszerzeniu ujścia otworu napletka. Niestety, w przypadku plastyki napletka, istnieje ryzyko nawrotu stulejki.

Decyzję o rodzaju zabiegu podejmuje chirurg. Przed zabiegiem rodzice mają prawo uzyskać dokładne wyjaśnienie jaki typ operacji jest planowany i dlaczego. Pobyt w szpitalu związany z zabiegiem trwa jeden, góra dwa dni. Rany po operacji goją się około tygodnia. Obydwa zabiegi można wykonywać z znieczuleni miejscowych, jednak ze względu na strach małego chłopca i konieczność jego unieruchomienia jest to niemożliwe i zazwyczaj u małych dzieci stosuje się znieczulenie ogólne.

Stulejka: co się dzieje w przypadku nieleczenia?

Zalegający mocz i tzw. mastka pod napletkiem prowadza do nawracających stanów zapalnych. Może dojść do bliznowacenia. W dorosłym życiu nieleczona stulejka uniemożliwia odbycie stosunku seksualnego, a wszelkie próby będą bardzo bolesne. Stulejka całkowicie uniemożliwia też utrzymanie prawidłowej higieny intymnej.

Więcej o:
Copyright © Agora SA