Czy dziecko powinno pić mleko? Zalecenia specjalistów są jasne

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci mleko krowie nie powinno być traktowane jako główny napój przed ukończeniem pierwszego roku życia dziecka. Po pierwszych urodzinach maluch powinien już wypijać około pół litra mleka dziennie.

Mleko krowie w diecie dziecka. Jak to z nim jest?

Zalecenia, które dotyczą tego, co powinniśmy jeść, a czego unikać stale się zmieniają. Nic dziwnego, że się w tym gubimy, zwłaszcza jeśli zalecenia dotyczą żywienia dzieci. Każdy rodzic chce, by jego dziecko zdrowo rosło i się rozwijało, dlatego coraz więcej uwagi zwracamy na to, co maluch zjada. Wiemy, że w diecie dziecka nie powinno być za dużo cukru i soli, a za to więcej warzyw i owoców. A co z mlekiem?

Jest na ten temat wiele różnych przekonań. Część z nich dyktuje określony styl jedzenia rodziców (np. wegański). Inne są po prostu mitami jak to, że mleko "zatruwa organizm". Co o tym sądzą lekarze, którzy zajmują się tworzeniem żywieniowych wytycznych dla dzieci?

Za mało witaminy D i wapnia

Po pierwsze, trzeba obalić mit, że mały człowiek niewiele potrzebuje. Może do tego, by się najeść, ale nie do tego, by prawidłowo odżywić swój organizm.

Tu szczególnie ważny jest etap po pierwszych urodzinach dziecka. Potrzebuje ono wtedy nawet do sześciu razy więcej niektórych składników odżywczych, np. witaminy D, żelaza, wapnia, kwasów omega-3 (w przeliczeniu na kilogram masy ciała), niż dorosły. Jeśli w tym wieku źle odżywiamy dziecko, może to spowodować zaburzenia w jego metabolizmie, które w przyszłości będą miały swoje konsekwencje w postaci rozwoju różnych chorób (dietozależnych, m.in. otyłość, insulinooporność, cukrzyca, choroby serca).

Może nam się wydawać, że to nie dotyczy naszego malucha, ale dane z raportu pt. "Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia" przeprowadzonego przez Instytut Matki i Dziecka pokazują co innego. Aż 94 proc. dzieci po pierwszym roku życia otrzymuje z dietą niewystarczającą ilość witaminy D, a u 42 proc. występują niedobory wapnia.

Nieprawidłowości dotyczą także niedostatecznej ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie dzieci, a są one niezbędne dla rozwoju mózgu.

Zbyt wiele niemowląt w Polsce jest nieprawidłowo karmionych w pierwszym okresie swojego życia. Może to fatalnie wpłynąć na ich rozwój indywidualny, a także na stan zdrowia całego polskiego społeczeństwa. 61 proc. polskich niemowląt jest zbyt wcześnie odstawianych od piersi i za szybko są im podawane posiłki dla dorosłych. Aż 88 proc. dzieci po 1. roku życia zjada za mało warzyw. Trzy czwarte z nich je zbyt wiele cukru. Dużym problemem jest też to, że aż 83 proc. dzieci po 12. miesiącu życia dostaje posiłki dosalane

- mówiła w komentarzu do badań prof. dr hab. Halina Weker z Zakładu Żywienia Instytutu Matki i Dziecka.

Gdzie w tym wszystkim plasuje się mleko?

Mleko - wapń, fosfor i białko

Według ekspertów mleko i jego przetwory są ważnym elementem jadłospisu dzieci po pierwszym roku życia. Warto jednak sięgać tylko po te produkty, które nie zawierają wśród wymienionych składników dodanego cukru.

Jak podają eksperci z Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie: "mleko i produkty mleczne (krowie, modyfikowane, maślanka, jogurt, kefir, ser twarogowy czy żółty) stanowią przede wszystkim dobre źródło wapnia, ale zawierają również pełnowartościowe białko i witaminy z grupy B". Cenne są zwłaszcza fermentowane produkty mleczne, takie jak jogurty czy kefiry, mają bowiem w sobie korzystne dla organizmu bakterie, które wspomagają i regulują funkcjonowanie mikroflory przewodu pokarmowego. Wpływają tym samym pozytywnie m.in. na układ pokarmowy, a także na odporność.

Jak piszą specjaliści z Instytutu Żywności i Żywienia - mleko ma też idealną proporcją wapnia do fosforu, co ułatwia przyswojenie wapnia, a tym samym wzmocnienie kości. Składniki mineralne, które zawiera mleko, to również potas, magnez, cynk i mangan. Tłuszcz mleczny jest zaś nośnikiem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: szczególnie A i D. Mleko i jego przetwory są znaczącym źródłem witamin z grupy B, głównie ryboflawiny oraz witaminy B12.

Ile mleka powinno pić małe dziecko?

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci przed ukończeniem pierwszego roku życia mleko krowie nie powinno być traktowane jako główny napój. Po pierwszych urodzinach jego dzienne spożycie powinno wynosić ok. pół litra. Roczniakowi każdego dnia rodzice powinni podawać ok. dwóch szklanek mleka (matki, krowiego 2 proc. lub 3,2 proc. albo modyfikowanego) oraz dodatkowo jedną porcję innych produktów mlecznych. Jedna porcja to pół szklanki jogurtu lub kefiru czy dwie łyżeczki twarożku.

Alergia i nietolerancja pokarmowa to popularne w ostatnim czasie terminy. Jednak wielu rodziców nadal je ze sobą myli. Objawami alergii u niemowląt są m.in. brak przyrostu masy ciała, biegunki, wzdęcia i luźne stolce. O czym jeszcze muszą wiedzieć rodzice?

Zobacz wideo

Nietolerancja laktozy a mleko krowie

Choć coraz więcej rodziców decyduje się na przejście na dietę wegańską, to według oficjalnego stanowiska pediatrów niemowlęta i małe dzieci nie mogą być żywione według jej zasad. Z kolei niemowlęta i młodsze dzieci na diecie wegetariańskiej powinny otrzymywać pół litra mleka dziennie (pokarm naturalny lub mleko modyfikowane i produkty mleczne).

Mleko budzi też coraz więcej kontrowersji z uwagi na pojawiające się alergie pokarmowe oraz nietolerancję laktozy (cukru mlecznego). Jak podają eksperci z IŻŻ - laktoza w procesie fermentacji ulega częściowemu rozkładowi, dlatego też w różnych produktach jej zawartość jest zróżnicowana. Najwięcej jest jej w mleku, natomiast mniej w napojach mlecznych, serach twarogowych. Twarde sery dojrzewające mają niewielkie ilości tego cukru. Dlatego też osoby z nietolerancją laktozy mogą spożywać fermentowane napoje mleczne.

A co z alergią na mleko?

Nie każde dziecko może pić mleko. U maluchów, które mają objawy alergii pokarmowej na mleko, mogą pojawiać się biegunki, wymioty, pokrzywka na skórze, duszności, obrzęk języka, a czasem śmiertelnie groźny wstrząs anafilaktyczny.

Alergia na białka mleka krowiego występuje najczęściej u dzieci i jest najwcześniej rozwijającą się alergią na pokarmy w życiu człowieka. Reagujemy głównie na dwie frakcje białek. Pierwsza to kazeina, druga alfa-laktoalbumina i beta-laktoglobulina. Za ciężkie objawy, nie tylko ze strony układu pokarmowego, odpowiedzialne są kazeina i beta-laktoglobulina. To białka termostabilne, które nawet w wyniku przegotowania mleka nie ulegają destrukcji.

Jeśli podejrzewamy, że nasze dziecko ma objawy nietolerancji lub alergii na mleko, konieczna jest konsultacja z alergologiem, a następnie odstawienie produktów mlecznych - jeśli takie będą zalecenia. O wykluczeniu mleka z diety dziecka zawsze powinien decydować lekarz.

 

Więcej o:
Copyright © Agora SA