Mastalgia (ból piersi) - przyczyny, objawy, leczenie. Jak sobie radzić z bólem piersi?

Mastalgia, czyli ból piersi, towarzyszy kobietom w wielu okolicznościach, bez względu na wiek. Przyczyny dolegliwości są różne - od banalnych, po groźne. Jak przebiega diagnostyka i leczenie mastalgii?
Zobacz wideo

Mastalgia - charakterystyka dolegliwości i jej przyczyny

Mastalgia, czyli ból piersi, może mieć rożny charakter. Jeśli dolegliwości pojawiają się cyklicznie, zwykle mają związek ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie kobiety w rytmie cyklu miesiączkowego. Za ból piersi odpowiadają hormony płciowe, ściślej mówiąc estrogeny, progesteron i prolaktyna. Gruczoły reagują na wahania ich poziomu, stąd mastalgia dokucza najczęściej w drugiej połowie cyklu, przed menstruacją i ustępuje zwykle wraz z pojawieniem się miesiączki. To klasyczny objaw zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Zdarza się, że mastalgia ma charakter niecykliczny. Wówczas przyczyną są zmiany morfologiczne w sutku, takie jak poszerzenie przewodów mlekowych, torbiele piersi czy zwyrodnienia, włókniaki czy guzy, głównie te położone w pobliżu nerwów, które uciska. W najgorszym przypadku mastalgia spowodowana jest rakiem piersi (choć ten rzadko, zwłaszcza w początkowym stadium, daje dolegliwości bólowe).

Bóle piersi może być także związany z noszeniem zbyt ciasnego biustonosza, dźwiganiem ciężkiej torby lub plecaka, z urazami mechanicznymi, ze zbyt dużą ilością tkanki gruczołowej bądź sporym wysiłkiem.

Zdarza się, że mastalgia pojawia się w pierwszych tygodniach ciąży oraz u kobiet, które karmią dziecko piersią. Daje o sobie znać podczas nawału i zastoju pokarmu lub gdy w kanalikach mlecznych rozwinie się stan zapalny. Mastalgia dotyka również kobiety po menopauzie. Wywołują ją zmiany hormonalne, powodujące starzenie się piersi i stopniowy zanik tkanki gruczołowej.

Choć mastalgia najczęściej dotyczy kobiet pomiędzy 35. a 50. rokiem życia, tak naprawdę może pojawić się u wszystkich kobiet, bez względu na wiek.

Ból piersi - objawy mastalgii

Ból piersi może mieć rożny stopień nasilenia, dotyczyć tak jednej, jak i dwóch piersi, mieć charakter uogólniony bądź dotyczyć fragmentu piersi. Najczęściej piersi są opuchnięte, napięte i wrażliwe na dotyk, guzkowate i twarde, a ich brodawki - obrzmiałe.

Zazwyczaj mastalgia nie jest szczególnie dokuczliwa, ale bywa, że utrudnia codzienne funkcjonowanie. Wiele zależy od natężenia i charakteru dolegliwości. Ból piersi może pojawiać się wyłącznie przy wykonywaniu szybkich i gwałtownych ruchów lub po zdjęciu biustonosza. Bywa, że towarzyszy stale.

Ból piersi nie zawsze jest objawem niepokojącym, niemniej zawsze warto skonsultować się z lekarzem. Sytuacjami, które uznaje się za alarmujące to towarzyszące mastalgii:

  • wyciek wydzieliny z brodawek,
  • zaczerwienienie i obrzęk piersi,
  • wciągnięcie się sutka,
  • wyczuwalny guzek w piersi,
  • powiększone węzły chłonne.

Mastalgia - diagnostyka i leczenie

Diagnostyka mastalgii zależy od wielu czynników, takich jak wiek pacjentki, stan jej zdrowia oraz natężenie czy charakter dolegliwości. Nie każdy przypadek wymaga wykonania specjalistycznych badań (np. ból, który pojawia się przed miesiączką), choć w wielu wymagana jest wizyta u endokrynologa czy ginekologa. Pomocne są badania laboratoryjne, np. oznaczenie stężenia hormonów oraz obrazowe, np. ultrasonografia czy mammografia.

Leczenie bólu będzie uzależnione od tego, czy jest on cykliczny czy też nie, a także od przyczyny, która go wywołuje. Do leczenia mastalgii stosuje się różne metody. W uzasadnionych wypadkach włącza się leczenie hormonalne polegające na zażywaniu leków osłabiających czynność jajników (zarówno w formie doustnej, jak i żelu lub roztworu). Jeśli przyczyną bólu są np. torbiele, jedynym sposobem jest odessanie z niej płynu.

Mastalgia. Jak sobie radzić z bólem piersi?

Większość przypadków mastalgii, które nie są związane z nowotworem czy zmianami morfologicznymi, można złagodzić samemu. Co robić?

Po pierwsze wyeliminować czynniki, które wywołują bądź nasilają ból. Należy ograniczyć ilości wypijanej kawy oraz mocnej herbaty i zjadanych tłustych potraw czy czekolady. Pomocna może być dieta niskotłuszczowa, bezsolna, z dużą zawartością błonnika. Warto wspierać równowagę hormonalną - dobry wpływ na nią ma suplementacja witamin z grupy B oraz E (zmniejszają syntezę prolaktyny).
Warto stosować zimne lub ciepłe okłady na piersi oraz delikatne masaże (wykonując okrężne ruchy). Kobiety cierpiące z powodu mastalgii powinny nosić usztywniane biustonosze, dobrze podtrzymujące biust (stanik musi być dobrze dobrany). Miejscowo lub doustnie można stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne.

Wszelkie dolegliwości bólowe piersi, zarówno związane ze zmianami, jak i nie, powinny być zweryfikowane przez lekarza.

Przeczytaj także:

Więcej o: