Endometrium występuje w macicy, a przynajmniej tak powinno być. Każdego dnia ulega przeobrażeniom: jej grubość i działanie zależą od dnia cyklu miesiączkowego, silnie reaguje na poziom hormonów kobiecych. Endometrium nie należy mylić z endometriozą, poważną chorobą, która może skończyć się niepłodnością.
Sprawdź, jak nieregularne cykle miesiączkowe wpływają na śluzówkę macicy:
Endometrium - budowa i funkcje
Endometrium, czyli śluzówka macicy, jest zbudowana z dwóch warstw:podstawnej i czynnościowej.W ciągu miesiąca może zmienić kilka razy grubość. Macica to potencjalny dom dla płodu, a śluzówka to jeden z systemów jego ochrony. W przypadku kobiet fizycznie zdolnych do rozrodu, co miesiąc macica przygotowuje się do przyjęcia zarodka. Jeśli nie dojdzie do jego zagnieżdżenia w macicy, nadmiar śluzówki złuszcza się, a kobieta ma miesiączkę.
Złuszczeniu ulega warstwa czynnościowa. Po menstruacji z warstwy podstawnej zostanie ona jednak odbudowana w tak zwanej fazie folikularnej cyklu (trwa do owulacji).
Endometrium zmienia się nie tylko w trakcie każdego cyklu, ale przede wszystkim w różnych okresach życia.
- U dziewczynek przed okresem dojrzewania endometrium ma ok. pół milimetra grubości.
- Endometrium płodnych kobiet w I fazie cyklu to ok. 8 mm, a w II fazie nieco więcej.
- Grubość endometrium kobiet po menopauzie powinna wynosić nie więcej niż 5 mm. Jeśli stosują hormonalną terapię zastępczą (HTZ), dopuszczalne jest 8 mm.
Jeśli u kobiety po menopauzie endometrium ma grubość powyżej 12 mm to już poważna przesłanka do przeprowadzenia pogłębionej diagnostyki ginekologicznej, bo może sygnalizować problem nowotworowy. Precyzyjna ocena grubości endometrium, a także wykrycie innych nieprawidłowości, jest możliwe podczas usg ginekologicznego.
Endometrium w ciąży
Endometrium ma zasadnicze znaczenie dla możliwości rozwoju ciąży. Jeżeli dojdzie do zapłodnienia, pod wpływem działania progesteronu błona śluzowa macicy nie złuszczy się, tylko będzie ulegać dalszym przeobrażeniom, aż stanie się tzw. doczesną ciążową. Ta ma aż 2 cm grubości.
Najbardziej optymalne warunki do zagnieżdżenia się zarodka endometrium wykazuje podczas tzw. okna implantacyjnego. To czas, w którym endometrium w ogóle "pozwala" innym strukturom do siebie przylegać (ma tzw. właściwości adhezyjne) Od czego zależy, nie wiemy do końca. Ma z pewnością jakiś związek z integrynami (typ receptorów białkowych), choć nie ma pewności, jaką pełnią funkcję. Najnowsze badania wskazują również na pinopodia komórek endometrialnych, czyli pęcherzyki, które znajdują się (jakiś czas) w endometrium macicy.
Endometrium - choroby
Najczęstsze problemy endometrium:
- Endometrioza (wędrująca śluzówka) - problem zaczyna się, gdy endometrium jest tam, gdzie go być nie powinno. To dlatego czasem nazywa się ją wędrującą śluzówką. Najczęściej przenosi się do narządów bliskich macicy, czyli jajowodów, jajników i otrzewnej. Czasem jednak potrafi zawędrować nawet do jelit czy płuc (na szczęście takie przypadki są rzadkie). Endometrioza może nie dawać wyraźnych sygnałów. Czasem sprzyja obfitym i przedłużającym się miesiączkom, wywołuje ból podbrzusza i krzyża, pojawia sie ból podczas stosunku. Endometrioza grozi niepłodnością. Powoduje też powikłania, w tym torbiel czekoladowatą.
- Rak endometrium (rak trzonu macicy) - najbardziej zagrożone tym schorzeniem są kobiety po menopauzie oraz te, które cierpią na zespół policystycznych jajników i przewlekły brak owulacji. Rak trzonu macicy jest, niestety, bardzo powszechny. To drugi na świecie najczęściej występujący nowotwór narządów rodnych. Nowotwór endometrium zwykle ujawnia się dość wcześnie – występują krwawienia i plamienia z dróg rodnych. Dla kobiet po menopauzie to oczywisty sygnał, że coś jest nie tak. Dzięki temu szybko trafiają do lekarza i mogą czym prędzej poddać się leczeniu. Czasem jednak rak rozwija się bezobjawowo, stąd konieczność regularnych wizyt ginekologicznych także wtedy, gdy już nie planujesz ciąży.
- Zapalenie endometrium to nieraz skutek nieprawidłowo wykonanego łyżeczkowania lub powikłanie poporodowe. Nieleczone zapalenie może przekształcić się w zapalenie jajników i jajowodów, a także grozi prowadzącymi do niepłodności zrostami.
