Cechy sztuki renesansowej wiążą się z wpływem, jaki na ówczesnych twórców miał świat antyczny i ówcześni autorzy dzieł. Fascynacja w tym względzie była znaczna. Pojawiło się zainteresowanie człowiekiem pod każdym względem, bo nie tylko duchowym, ale również cielesnym. Było ono tak duże, że niektórzy twórcy studiowali nawet anatomię człowieka. W tym czasie powstało wiele niezwykłych budowli, m. in. kościoły, świątynie, kamienice, pałace. Autorzy zaczynają w tym czasie również doceniać własną wartość i tworzone przez nich dzieła powstają, by pozostała po nich wartościowa spuścizna. Pojawia się zasada mimezis, czyli sztuka ma ukazywać prawdę. Oznacza to, że np. w malarstwie wszystko ma być realistyczne, ma podkreślać piękno natury. Z kolei w teatrze ustala się zasady, które mają pomóc w naśladowaniu rzeczywistości. W tym wszystkim ma jednak obowiązywać umiar i proporcje. Dzieła mają dawać też wyraz harmonii, być symetryczne, zaś przesada w zdobieniach nie jest pożądana. Te same cechy pojawiają się też w literaturze.
Budynki z tego okresu charakteryzują się przede wszystkim umiarem w zdobnictwie, symetrią i zachowaniem proporcji. Dlatego też zaczęto tworzyć sklepienia z kopułami, które pomagały w zachowaniu antycznych proporcji. Podobnie było z np. łukami triumfalnymi. Najczęściej wykorzystywanymi kształtami były bowiem koło i kąt prosty, więc półkolisty łuk bardzo często pojawiał się w różnych wykończeniach budowli. Dlatego powstawało wiele budynków z arkadami czy wewnętrznymi dziedzińcami. Zdobienia na budynkach były eleganckie, ale jednocześnie powściągliwe. Częstym motywem były liście, wieńce, rozety, które nawiązywały do sztuki antycznej. Niejednokrotnie pojawiała się też attyka, która miała maskować spadzisty dach. Kształt taki pozostawał bowiem w sprzeczności z antyczną harmonijnością. Cechy sztuki renesansu w architekturze i nie tylko ściśle powiązane były ze światem starożytnym. Przykładem budowli zachowującej te zasady jest ratusz w Zamościu - miasto to uznawane jest za idealny przykład miasta renesansowego.
Malarstwo było dziedziną, która zyskała ogromną popularność i prężnie się rozwijało. W tym czasie zresztą tworzyło kilku niezwykłych artystów, którzy zapisali się na kartach historii, takich, jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł Buonarroti, Piotr Bruegel. Także i tutaj oczywiście czerpano inspiracje ze sztuki starożytnej. Bardzo powszechne stały się akty i portrety, zwłaszcza na tle pejzaży. Zaczęto też tworzyć obrazy na deskach zamiast na płótnie. Sztuka renesansowa i cechy jej były więc podobne do tych, które pojawiały się w architekturze.
Cechy charakterystyczne dla sztuki odrodzenia są tożsame co dla sztuki renesansu, albowiem jest to ta sama epoka, tylko pod inną nazwą. "Renesans" jest słowem pochodzącym z języka francuskiego "la renaissance" i dosłownie tłumaczy się właśnie jako "odrodzenie". Określa epokę po średniowieczu, a przed barokiem, a nazwa pojawiła się dlatego, że artyści niejako ponownie odkryli sztukę starożytną. Zaczęli doceniać jej cechy i korzystać z jej bogactwa. Uważali się wręcz za dziedziców tej kultury.
Niezależnie od tego, czy dotyczy to architektury, czy malarstwa, czy innej dziedziny, są cechy charakterystyczne sztuki renesansu wspólne dla wszystkich dziedzin. I tak wymienić tu można:
Zobacz też: Cechy eposu. Czym wyróżnia się epopeja?