Rozszerzanie diety

Perfekcyjnie przyrządzacie zupkę. Znacie ulubione dania słoiczkowe waszego malca. A jednak nadal często coś was zaskakuje. Jak sobie radzić z najczęstszymi problemami związanymi z żywieniem małych dzieci?

Problem z gryzieniem

Moje 10-miesięczne dziecko ma już cztery zęby, ale wciąż niechętnie je coś, co wymaga żucia i gryzienia. Co robić?

Często zdarza się, że niemowlę niechętnie je potrawy wymagające żucia i gryzienia. Potrzebuje czasu, żeby się tego nauczyć i przekonać do nowej diety. Nie warto się tym przejmować, tylko cierpliwie i konsekwentnie proponować maluszkowi właściwe do wieku posiłki. Można zacząć od produktów łatwych do rozdrobnienia, jak gotowane warzywa (różyczki brokułu, kalafiora, małe marchewki...) i chrupki kukurydziane, stopniowo proponując coraz więcej smaków, kolorów, konsystencji potraw. Dziecko może próbować również większość dań, które jedzą rodzice, podczas wspólnych posiłków. Pomocna w tej nauce jest miła atmosfera przy stole i apetyczny wygląd jedzenia.

Tylko mleko

Mój synek (10 miesięcy) nie chce jeść niczego poza moim mlekiem. Nie je kaszki, mięsa, warzyw. Jak go przekonać do jedzenia?

Rzeczywiście dla dziecka powyżej 6. miesiąca samo mleko mamy to za mało. Maluchowi brakuje bowiem wtedy mikroelementów, przede wszystkim żelaza (co prowadzi do niedokrwistości), a także cynku i jodu. Grozi mu też spowolnienie rozwoju fizycznego. Koniecznie trzeba więc rozszerzyć synkowi dietę. Proszę cierpliwie i systematycznie proponować mu odpowiednie do wieku dania. Wygląd potraw warto uatrakcyjnić, na przykład nadając im formę kolorowych zwierzątek, domków, pociągu.

W ciągu dnia najlepiej proponować malcowi w pierwszej kolejności potrawy o stałej konsystencji, a dopiero potem podać pierś. Jeśli jednak nic nie będzie w stanie go przekonać do nowych pokarmów, trzeba rozważyć odstawienie dziecka od piersi.

Woda czy sok?

Moje dziecko (10 miesięcy) pije tylko mleko i soki. Czy muszę mu je ograniczać, skoro jest szczupłe?

Najlepszym napojem dla dziecka jest niegazowana niskozmineralizowana woda, stołowa, naturalnie mineralna lub naturalnie źródlana. Soku, najlepiej przecierowego, można podać ok. 150 ml dziennie. Sok ze względu na zawartość kwasów i cukrów wpływa niekorzystnie na zęby. Dlatego ważne, żeby maluszek nie sączył soku stale, lecz wypił go w 1-2 porcjach, po czym umył zęby i dalej już popijał wodę.

Zamiast kaszki

Synek (11 miesięcy) bardzo protestuje przy jedzeniu kaszki. Czy mogę na śniadanie dawać mu kanapkę?

Dzieci w tym wieku często miewają przejściowe okresy jedzenia lub niejedzenia różnych produktów, są zmienne w swoich upodobaniach i nie należy się tym za bardzo przejmować. Trzeba zadbać o urozmaicenie diety, zarówno pod względem zawartości składników odżywczych, jak i pod względem formy, konsystencji i smaku. Może malec rzeczywiście chwilowo znudził się kaszkami. Proszę mu zaproponować chleb lub bułeczkę, np. grahamkę z masłem, naturalną wędlinę, twarożek, jogurt, jajko, a do tego coś z warzyw albo owoców.

Dieta roczniaka

Co może jeść roczne dziecko karmione piersią?

Roczne dziecko nadal karmimy piersią na żądanie. Konieczne jest jednak stopniowe rozszerzanie posiłków uzupełniających. Zdrowe dziecko może właściwie próbować wszystkiego z prawidłowo skomponowanej diety rodziców (prócz dań bardzo pikantnych i bardzo tłustych).

Roczny maluch powinien dostawać 5 posiłków dziennie: trzy większe (śniadanie, obiad, kolacja) i dwa mniejsze (II śniadanie i podwieczorek). Jego obiad składa się z zupy jarzynowej oraz jarzynki z mięsem i ryżem, ziemniakami, makaronem lub kaszą.

W menu codziennie muszą się znaleźć produkty zbożowe (najlepiej pełnoziarniste: kasze, makarony, brązowy ryż, pieczywo razowe, naturalne płatki śniadaniowe), produkty mleczne (np. jogurt, maślanka, kefir, twarożek, odrobina sera żółtego) oraz owoce i warzywa, najlepiej surowe. Można wprowadzać roś-liny strączkowe, nasiona, orzechy i dobre gatunkowo wędliny (lub - lepiej - zamiast nich duszone w domu mięso). Chude mięso czerwone (w tym wędliny) powinno być spożywane nie częściej niż 2-3 razy w tygodniu, a jajka kurze w dni, w których nie podajemy dziecku mięsa. Mięso drobiowe serwujemy 2-3 razy (bez skóry!), a ryby - 1-2 razy w tygodniu. Ważne jest także, by ograniczać ilość soli i cukru.

Mniejszy apetyt

Od kiedy przestałam mojego rocznego synka karmić piersią, gorzej przybiera na wadze. Zjada dwa-trzy kęsy tego, co mu podam, i biegnie do zabawy. Co robić?

W drugim roku życia przyrost masy ciała nie jest już tak szybki. Dziecko jest niezmiernie zajęte poznawaniem świata i jedzenie może być dla niego zbyt nudną i monotonną czynnością, na którą po prostu szkoda mu czasu. Jest przy tym dość ruchliwe, spala więc więcej energii niż w poprzednich miesiącach. Nie warto się niepokoić, ale sprawdzać, jak się maluch rozwija. Najbardziej obiektywną ocenę dają siatki centylowe, które uwzględniają ten proces. Jeśli dziecko trzyma się swojego kanału centylowego, nie ma powodu do niepokoju. Proszę jednak próbować przytrzymać synka przy wspólnym rodzinnym stole. Nie warto utrwalać częstego jedzenia w biegu, lepiej poczekać z kolejnym posiłkiem do właściwej pory. Można zachęcić malucha do zjedzenia całego posiłku kolorowym nakryciem, samodzielnie wybraną przez małego stołownika zastawą czy atrakcyjną formą dań (kanapki o zabawnych kształtach, kolorowe sałatki itp.). Można też wrócić do bardziej sycących dań, np. kaszek i potraw na bazie kasz, takich jak kotleciki z kaszy gryczanej czy krupnik, podawanych z gotowanym mięsem. Malec nasyci się wtedy mniejszą porcją.

Niechęć do mięsa

(Mam roczną córeczkę. Martwi mnie jej niechęć do mięsa. Ile powinna go zjadać w tym wieku?

Dziecko w tym wieku powinno jeść mniej więcej 30 g mięsa dziennie. Białko i żelazo występują jednak nie tylko w mięsie. Warto podawać córce ryby, jaja, rośliny strączkowe (groch, fasola, soczewica, soja) oraz mielone orzechy i nasiona. W jej diecie nie może też zabraknąć właściwej ilości mleka ani produktów mlecznych oraz węglowodanów złożonych.

Zamiast mleka

Moja roczna córka nie lubi mleka. Chętniej je potrawy na jego bazie. Co jej podawać?

Słodkie mleko można z powodzeniem zastąpić kwaśnymi w smaku produktami: mlekiem acidofilnym, jogurtem, maślanką lub kefirem. Niekoniecznie w czystej postaci, ale np. jako koktajl owocowy. Dobrym źródłem wapnia jest też żółty ser oraz inne produkty mleczne: masło, sery topione, desery mleczne, budyń itp.

Nabiał może także stać się częścią dań obiadowych i kolacji. Polecam zwłaszcza leniwe, pierogi z białym serem, makaron zapiekany z żółtym serem i warzywami, np. czerwoną fasolą (ma dużo białka) i papryką, rybę w sosie jogurtowym.

Konsultacja: dr n. med. Izabella Łazowska-Przeorek

Więcej o: