Jak odstraszyć kleszcze? Które popularne sposoby działają? Ekspert: "Jaskrawe ubranie? Kleszcze są ślepe"
Przechytrzyć kleszcze fot: flickr.com
Do jednych lgną, do innych mniej
Do jednych kleszcze lgną bardziej, do innych mniej. Znamy osoby, które po krótkim spacerze wracają dosłownie obklejone kleszczami i takie, do których przez całe życie nie przyczepił się ani jeden. Dlaczego tak jest?
- Kleszcze przy wyborze ofiary kierują się zapachem, temperaturą ciała, a także ilością dwutlenku węgla wydzielanego przez człowieka. Osoby o szybkiej przemianie materii albo te uprawiające np. jogging w lesie przyciągają kleszcze niczym latarnia na morzu. To samo dotyczy osób chorych i kobiet w ciąży - tłumaczy dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski.
Jeszcze do niedawna kleszcze kojarzyliśmy przede wszystkim z gęstymi lasami. Jednak w ciągu ostatnich kilku lat te pajęczaki znacznie rozszerzyły zasięg swojego występowania. Spotkać je można na terenie miast, w parkach, na placach zabaw, na skwerach, terenach działkowych.
Czy warto próbować zabezpieczyć się przed atakiem kleszczy? O weryfikacje obiegowych sposobów na odstraszenie kleszczy zapytaliśmy lekarza.
Nie złapie kleszcza ten, kto chodzi środkiem ścieżki
fot: istockphoto
Kleszcze najbardziej lubią obszary przejściowe między dwoma różnymi typami roślinności, jak np: brzegi lasów z graniczącymi łąkami, polany, błonia nad rzekami i stawami, zagajniki z zaroślami, obszary, gdzie las liściasty przechodzi w iglasty (lub odwrotnie) albo wysoki w niski, obszary zarośnięte paprociami, jeżynami, czarnym bzem i leszczyną. Zakładamy, że aby nie złapać kleszcza, najlepiej chodzić środkiem ścieżek, z dala od przydrożnych traw i krzaków. Czy ta metoda się sprawdzą? Co na to lekarz?
Dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski:
Przede wszystkim pamiętajmy, że poddawanie się terrorowi kleszcza to nie do końca dobry sposób na spędzanie wolnego czasu. Kleszcz jest w stanie wyczuć nas nawet z odległości 20 metrów. Oczywiście przeciskanie się w gąszczu niskich krzaków lub gęsto rosnących drzew jest dużym ryzykiem ukąszenia przez kleszcza, więc rzeczywiście warto uważać, szczególnie gdy jesteśmy bardzo lekko ubrani.
Dziecko w lesie fot: istockphoto
Długie spodnie, kalepusz i bluza to skuteczna ochrona przed kleszczami
Zwykliśmy myśleć, że im ubranie szczelniejsze, im mniej ciała na widoku, tym mniejsze ryzyko, że kleszcz ukąsi. Czy długie rękawy i nogawki spodni są w stanie nas ochronić przed kleszczami?
Dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski:
Chyba tylko gumowy kombinezon ochroniłby nas przed atakiem kleszczy. Szczelne ubranie, np. spodnie wpuszczone w buty, nie zapewni 100 proc. ochrony przed kleszczem, ale utrudni mu zadanie.
Na jasnym ubraniu widać kleszcze fot: istockphoto
Na wycieczkę do lasu warto założyć ubranie w jasnych kolorach
Zwykliśmy uważać, że jasne i jaskrawe ubrania odstraszają kleszcze. Nic bardziej mylnego. Kleszcze są ślepe. Nie widzą ani kolorów ubrań, ani nas samych. Swoje ofiary lokalizują za pomocą węchu i umiejętności wyczuwania ciepła ciała. Dlaczego zatem na wycieczkę do lasu lepiej zakładać ubrania w jasnych kolorach?
Dr Bartosz Pawlikowski:
Na ubraniach w jasnym kolorze po prostu łatwiej będzie zauważyć kleszcza. To nie do ubrania lgną kleszcze, większe znaczenie ma zapach skóry, temperatura ciała i poziom wydychanego dwutlenku węgla.
Preparaty na kleszcze, czy są skuteczne? fot: istockphoto
Preparaty apteczne odstraszą insekty
W aptekach można kupić aerozole, których zadaniem jest odstraszenie kleszczy. Specyfiki te nie odstraszają w 100 proc., a dają fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Dlaczego, pomimo pryskania nadal należy obejrzeć ciało.
Dr Bartosz Pawlikowski:
Ze względu na słabą jeszcze znajomość upodobań kleszczy nie ma przeciwko nim 100-procentowo pewnego preparatu odstraszającego. Należy jednak zaopatrzyć się w takie kosmetyki. Dla dzieci są dostępne np. plasterki z olejkami eterycznymi. Przyklejając je na ubranko lub nosidełko czy wózek jesteśmy w stanie zminimalizować ryzyko ataku insekta.
Warto dokładnie obejrzeć dziecko po powrocie ze spaceru fot: istockphoto
Kleszcze nie wbijają się od razu, trzeba oglądać dzieci
Kleszcze zwykle potrzebują kilku godzin na znalezienie odpowiedniego miejsca, w którym przebiją się przez naskórek. Potrafią więc wędrować po ciele w poszukiwaniu dogodnego do wkłucia miejsca. Czy taka wędrówka to szansa by podczas oględzin po spacerze znaleźć insekta, zanim zdąży się wkłuć?
Dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski:
Kleszcze osiągają wielkość 3-5 mm i są dobrze widoczne na skórze małego dziecka, która jest przecież jasna i nieowłosiona. Mała powierzchnia skóry dziecka ułatwia szybkie oględziny. W ciągu 3 minut jesteśmy w stanie dokładnie obejrzeć całe ciało. Gdy kleszcz się wpije i ssie krew, na ogół się tego nie czuje.
Powinno cię również zainteresować: 30 kleszczy wbiło się w skórę trzylatka. Sprawdzajcie dzieci po powrocie ze spaceru
grafika: archiwum/gazeta.pl
Czy olejki odstraszą kleszcze? fot: istockphoto
Zapach niektórych olejków odstraszy kleszcze
Kleszcze nie lubią niektórych zapachów, dlatego przed wyjściem do lasu czy do parku warto posmarować się np.: olejkiem goździkowym, tym z drzewa herbacianego, tymiankowym, szałwiowym, z trawy cytrynowej, z mięty pieprzowej, ze słodkich migdałów. W sieci krążą receptury na domowej roboty preparaty odstraszające kleszcze, np: przed użyciem olejków należy je rozcieńczyć. 5 kropli wybranego olejku wymieszasz z 50 ml oleju roślinnego (np. z nasion winogron). Wyjątek stanowi olejek z drzewa herbacianego, który można aplikować na skórę bezpośrednio z buteleczki. Czy warto sięgać po olejki w celu odstraszenia insektów?
Dermatolog, dr Bartosz Pawlikowski:
Olejki eteryczne faktycznie bywają skuteczne i dlatego są stosowane jako składniki preparatów odstraszających kleszcze. Olejek goździkowy czy z melisy zawieszone w żelu np. poliakrylowym mogą nas ochronić. U małych dzieci wykorzystujemy plasterki z olejkami eterycznymi przyklejane na ubranko, nosidełko lub wózek, urządzenia ultradźwiękowe i bransoletki z olejkami eterycznymi zakładane na nadgarstki, kostki lub przyczepiane np. do wózka w pobliżu dziecka. Preparaty aplikowane bezpośrednio na skórę mogą wywołać alergię kontaktową. Jeśli dziecko nie ma skłonności do alergii można przygotować domową miksturę na odstraszenie kleszczy.
Olejek pieprzowy, pomarańczowy, miętowy lub lawendowy to tylko niektóre propozycje do przygotowania domowego środka na kleszcze. Olejki miesza się w bardzo małych ilościach, około 5 kropli w 50 mililitrach oleju roślinnego np. z pestek winogron lub słodkich migdałów. Takim preparatem smarujemy dziecko co 2-3 godziny.
Dr Bartosz Pawlikowski jest pediatrą, a także specjalistą w dziedzinie dermatologii i wenerologii. Na naszym forum odpowiada na pytania jak odpowiednio pielęgnować problematyczną skórę dzieci.
Grafika: AG
