Joanna Biszewska

Nie ruszają nawet długopisów na biurku. Na drzwiach wciąż wiszą plakaty Iron Maiden, Tokio Hotel. Innych ponosi fantazja. Powstają oranżerie, czytelnie, siłownie. Ale i składziki, graciarnie. Co rodzice robią z pokojami dzieci, kiedy te na dobre wyprowadzą się z rodzinnych domów?

"Wstaje zmęczona, opuchnięta, nakłada więcej makijażu, by ukryć zmęczenie. W niedzielę już nie pije. Za to piątek zakończył się zaśnięciem na kanapie. W sobotę rano, nim rodzina się obudzi, sprząta stolik, wyrzuca puste butelki" - o weekendowym piciu rodziców czytamy w książce "Wolni od uzależnienia. Droga do życia bez nałogów".

Zdarza się, że rodzice mają ogromne i długo trwające poczucie winy, że podnieśli na dziecko głos, że ich dziecko nie chodzi do prywatnej szkoły albo gdzieś przeczytali, że dają mu na obiad nie takie rzeczy, jakie powinni - o wypaleniu zawodowym mówi psycholożka Agnieszka Stein w rozmowie z Małgorzatą Stańczyk.

Codziennie dostosowują się do dzieci, do ich samopoczucia. Pracują m.in. na oddziałach onkologicznych, psychiatrycznych, rehabilitacyjnych. Nauczycielki ze szkół przyszpitalnych uczą przy łóżkach dzieci, książki wożą po szpitalu w wózkach sklepowych. Nie mają pokoju nauczycielskiego.

- Czasami ojcowie są tak zaangażowani w poród, że kiedy kobiety krzyczą, oni też krzyczą. Kiedy kobiety mruczą, oni też mruczą. Zdarza się jednak i tak, że trzymają się z boku - o tym, że przyszli ojcowie przekonują się do tego, że zdjęcia z porodu to bezcenna pamiątka, mówi Ania Wibig, prekursorka fotografowania narodzin w Polsce.

W pierwszych latach macierzyństwa stresowało mnie to, że dzieci rozpłaczą się w poczekalni, samolocie, pociągu. I oczy ludzi będą skierowana w naszą stronę z wymownym spojrzeniem: "Zrób coś z tym dzieckiem". Kiedy dzieci wyrosły z płaczu, poczułam ulgę. Wreszcie nikomu nie przeszkadzamy - pisze Joanna Biszewska, dziennikarka eDziecko.pl.

- Mówię koleżankom, że od lat choruję na endometriozę, że staramy się o dziecko, nie tracimy nadziei. Ta prawda okazuje się wyzwalająca, uruchamia szczerą rozmowę. Nagle okazuje się, że koleżanka również cierpi na bolesne miesiączki i od lat słyszy, że "taka jej uroda" - mówi Małgorzata, u której endometriozę zdiagnozowano po 12 latach życia w bólu.

- Syn nie przechodził obok ławki, on ja przeskakiwał. Słyszeliśmy, że jest bardzo ruchliwy i przez to nie ma czasu skupić się na mówieniu. Miał cztery lata i wciąż bardzo mało mówił. Sugerowano nam, aby podejść do diagnozy ADHD. Afazję zdiagnozowaliśmy, kiedy miał 10 lat - mówi Bożena Brzozowska, współzałożycielka Stowarzyszenia "Razem Rozkodujmy Afazję".

- Kiedy pierwszy raz zobaczyłam Ewelinę, pomyślałam, że jest wyjątkowa. I, tak jak powiedział lekarz, "inna". Nie odepchnęłam jej, pokochałam od razu. Chociaż wiedziałam, że będzie miała ciężko w życiu - o bardzo rzadkiej chorobie córki opowiada Agnieszka.

"Leżałam na podłodze łazienki, z głową wciśniętą w ciemny kąt między wannę a kaloryfer. Skulona w kłębek, zasłaniałam ręcznikiem głowę. Moje dziecko płakało w łóżeczku. Nie wiem, czy było głodne, zmęczone". Weronika pół roku po porodzie poszła do lekarza, dostała leki. Depresja poporodowa to nie burza hormonów, to choroba.

Mieszkanie, samochód, działka, a także opłacenie studiów w innym mieście. Co rodzice dają dzieciom, które ruszają w dorosłość? - U nas nauka była najważniejsza. Wszystkie dzieci dostały od nas solidne wykształcenie - mówi ojciec trojga dorosłych dzieci.

- Fatalnie jest, jeżeli po trzech czy czterech latach od rozwodu przychodzi jednak refleksja, że można było spróbować terapii i sprawdzić, czy da się uratować rodzinę - o tym, że czasami niewiele "kosmetycznych" zmian trzeba wprowadzić, aby związek odżył i zadziałał, mówi psycholożka, mediatorka rodzinna Monika Dreger.

"Ojciec mojego partnera traktował go przez lata jak serwisanta. Dzwonił tylko wtedy, kiedy popsuł mu się laptop, drukarka. A teraz, do końca życia ojca, mój partner będzie spłacał jego długi, a także płacił za leki, pieluchy i opiekę" - o tym, jakie koszty emocjonalne i finansowe ponoszą dorosłe dzieci opiekujące się chorym rodzicem, czytamy w liście, który otrzymaliśmy po publikacji artykułu o opiece nad seniorami.

W sytuacjach krytycznych rzucają wszystko i są w domu rodzica. Mają oko na to, kto i jak zajmuje się mamą. Często sami zaprowadzają rodzica do łazienki, pomagają przy siadaniu, myciu. Opieka nad schorowanym rodzicem spada na barki dzieci. Ale to musi się zmienić. W najbliższych latach będzie wśród nas coraz więcej bezdzietnych seniorów i seniorek. Kto im pomoże?

Na edukację zdrowotną, która będzie jednak przedmiotem nieobowiązkowym, pójdzie garstka dzieci. Z prostego powodu. Dzieci nie mają czasu na dodatkowe lekcje, które nie liczą się do średniej i nie ma za nie oceny. A szkoda. Bo to przedmiot bardzo potrzebny.

Kupili dom w gminie na północ od Warszawy, aby posłać tam dzieci do prywatnej szkoły. To miała być wymarzona placówka, rekomendowana, z wartościami. Pierwsze miesiące nauki i jedno wielkie rozczarowanie. Dopiero w gminnej podstawówce dzieci odżyły.

W 1983 r. urodziło się w Polsce 724 tys. dzieci. W 2024 (dane do października) zaledwie 214 tys. Ludzie z wyżu lat 80. nie powtórzyli rekordu swoich rodziców. Dlaczego w Polsce nie rodzą się dzieci? Bo coraz więcej młodych boi się, że nie uda im się finansowo utrzymać rodziny, a samodzielni rodzicie - których z roku na rok przybywa - są wciąż traktowani jak rodzinny margines.

12-letnia Natasza wstaje o 5 rano, aby spokojnie nagrać, jak robi makijaż przed wyjściem do szkoły i jakimi kosmetykami. W szkole na przerwach wrzuci nagranie do sieci. Nie koleguje się z dziewczynami, które nie mają kont na TikToku, nie mają wspólnych tematów.

Czy nasze szkoły mają pomysł na to, jak wspierać bardzo zdolne i ambitne dzieci? Co sprawia, że dziecko uczy się matematyki nie z przymusu, lecz z pasji? Ismena Leśko, maturzystka z Jarosławia reprezentowała nas na Harvardzie w międzynarodowych zawodach matematycznych. W naszym cyklu "Oto jestem" opowiada o tym, jak to się stało, że matematyka jest jej pasją, a nie przykrym obowiązkiem.

Zorganizowana w klubie czy w restauracji wigilia firmowa dla jednych to wyczekiwana impreza z kuszącym "open barem", dla innych obowiązek, do którego trzeba jeszcze dołożyć i zapłacić niani za to, że zostanie z dziećmi. Ale na firmowym śledziku pokazać się trzeba.