Alergia pokarmowa u dzieci może być groźna dla życia i zdrowia. Poznaj jej objawy

Szacuje się, że alergie pokarmowe dotykają sześciu proc. ogółu dzieci w Polsce. Uczulić może w zasadzie każdy pokarm, zaś w rzadkich przypadkach ostra reakcja alergiczna może spowodować zagrożenie życia oraz zdrowia dziecka. Warto wcześniej wiedzieć jakie są objawy alergii pokarmowej i jak postępować gdy już wystąpią.
Zobacz wideo Alergia czy nietolerancja pokarmowa?

Alergia pokarmowa u dzieci - jakie są jej objawy?

Alergia pokarmowa może dawać wiele różnych objawów, które pojawiają się od kilku minut do kilku godzin po zjedzeniu pokarmu uczulającego dziecko. Alergia pokarmowa objawiać się może:

  • bólami brzucha;
  • przewlekłą biegunką lub zaparciami;
  • nudnościami, wymiotami;
  • łzawieniem oczu;
  • napadowym kichaniem;
  • nawracającym kaszlem;
  • nieżytem nosa;
  • skurczem oskrzeli - utrudnione oddychanie i świszczący oddech;
  • zmianami skórnymi - wysypką, łuszczącym naskórkiem, grudkami, suchością, atopowym zapaleniem skóry. U niemowląt zmiany skórne zlokalizowane są najczęściej na policzkach, skórze głowy lub za uszami, natomiast u starszych dzieci pojawiają się przeważnie za uszami, na nadgarstkach, na szyi, w zgięciach łokci i kolan;
  • zapaleniem jelit wywołanym białkiem pokarmowym - najczęściej występuje u niemowląt;
  • eozynofilowym zapaleniem przełyku - objawia się bólami brzucha, wymiotami, nudnościami, utratą masy ciała, zmniejszeniem tempa wzrostu;
  • swędzeniem skóry;
  • obrzękiem gardła, krtani i języka, dusznością;
  • trudnością w przełykaniu;
  • obrzękiem powiek, warg;
  • nawracającym zapaleniem uszu i gardła;
  • podwyższoną temperaturą ciała;
  • drgawkami;
  • nadmierną sennością;
  • uczuciem swędzenia w ustach;
  • bladością skóry;
  • brakiem apetytu;
  • wstrząsem anafilaktycznym - objawia się spadkiem ciśnienia tętniczego, słabo wyczuwalnym pulsem, utratą przytomności. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia - wezwij pogotowie ratunkowe!

Nietolerancja pokarmowa u dzieci - czym się różni od alergii?

Nietolerancja pokarmowa z reguły wynika z niedoboru czy niepełnej aktywności enzymu. Może też być spowodowana  przez zaburzenia metaboliczne. Nietolerancja pokarmowa, w odróżnieniu od alergii pokarmowej, nie jest uwarunkowana czynnikami immunologicznymi. Nietolerancja na laktozę (cukier zawarty w mleku) może pojawić się również np. po antybiotykoterapii, infekcjach przewodu pokarmowego i przeważnie mija w ciągu miesiąca. W przypadku nietolerancji laktozy jak również fruktozy (cukier zawarty w owocach) po spożyciu produktów mlecznych czy owoców obserwuje się:

  • biegunkę,
  • bóle brzucha,
  • nudności.

Dzieci cierpiące na nietolerancję histaminy występującej w dużej ilości w cytrusach, pomidorach, czekoladzie, dojrzewających serach, wędzonych rybach czy ostrych przyprawach skarżą się między innymi na: bóle głowy, napadowe kichanie, katar, duszności, wysypka czy zaczerwienienie skóry. Wyżej wymienione objawy mogą wystąpić również w przypadku nadwrażliwości na słodziki oraz glutaminian sodu. W przypadku zdiagnozowanej nietolerancji pokarmowej zaleca się eliminację szkodliwego pokarmu. Na rynku dostępne są również produkty mleczne nie zawierające laktozy.

Objawy alergii u dzieci - jak postępować?

  1. W przypadku podejrzenia, że dziecko jest uczulone na dany pokarm, a objawy należą do lekkich - najlepiej do czasu (koniecznej) wizyty u lekarza, wyeliminować dany produkt z diety dziecka.
  2. W przypadku, gdy już dojdzie np. do pojawienia się wysypki czy niewielkiego obrzęku ust lub twarzy, podajmy dziecku lek przeciwhistaminowy i kontaktujmy się z lekarzem.
  3. Natomiast w przypadku wystąpienia niebezpiecznego dla życia wstrząsu anafilaktycznego, objawiającego się między innymi spadkiem ciśnienia krwi, słabo wyczuwalnym pulsem, trudnościami z oddychaniem czy omdleniem - natychmiast należy wezwać pogotowie ratunkowe.

Jeżeli już wiemy o silnej alergii dziecka na dany pokarm, to koniecznie zawsze miejmy w domu i nośmy ze sobą niezbędne leki oraz strzykawkę z adrenaliną, którą (w przypadku wstrząsu) wstrzykujmy w przednio-boczną powierzchnię uda dziecka. Poinformujmy również przedszkole/szkołę dziecka oraz nauczycieli o alergii dziecka i o tym, jak postępować w przypadku wystąpienia u niego wstrząsu anafilaktycznego. Dziecko powinno również nosić specjalną bransoletkę z informacją o alergii. Dokładnie i za każdym razem czytajmy etykiety produktu, które ma zjeść dziecko. W restauracji poinformujmy o alergii dziecka i poprośmy o wykaz alergenów (jeżeli nie ma ich wymienionych w karcie). W przypadku jakichkolwiek wątpliwości po prostu nie podawajmy danego produktu dziecku.

Objawy alergii pokarmowej - co uczula najczęściej?

Uczulić może właściwie każdy pokarm, jednak do najczęstszych alergenów należą:

  • jajka kurze,
  • mleko krowie,
  • owoce morza,
  • ryby,
  • orzeszki ziemne,
  • orzechy,
  • sezam,
  • gluten.

Zdarza się, że dzieci wyrastają z alergii - najczęściej do piątego roku życia. Dzieje się tak w przypadku uczulenia na mleko krowie czy jaja kurze. Z kolei alergia na orzeszki ziemne, owoce morza oraz ryby przeważnie nie przemija. Dodatkowo, im później u dziecka wystąpią objawy alergii, tym mniejsze są szanse na jej samoistne zniknięcie. W przypadku ciężkich reakcji alergicznych można zastosować doustną immunoterapię (stopniowe wprowadzanie w określonych odstępach czasu i coraz większych dawkach produktu wywołującego alergię). Takie odczulanie odbywa się w warunkach szpitalnych.

Więcej o: