Jak sobie radzić z wiosenną apatią?

Często jesteśmy skłonni przypisywać brak witalności u dziecka aurze. Tymczasem deszczowe, wciąż krótkie, pochmurne i zimne dni działają depresyjnie, ale... na dorosłych. Niewiele dzieci jest meteopatami. Jeśli kilkulatek nie ma ochoty na zabawę, rano ma problem ze wstaniem, brak mu apetytu i chęci do zabawy, przyczyny należy poszukać gdzie indziej. Oto najczęstsze powody braku wigoru u dzieci.

OSŁABIENIE PO INFEKCJI

Najczęstszym powodem chwilowego (czyli trwającego kilka tygodni) spadku energii i ogólnego osłabienia organizmu jest przebyta niedawno choroba. Przeważnie dzieje się tak po grypie, zapaleniu oskrzeli lub płuc, kilkudniowej biegunce. Organizm dziecka stracił mnóstwo energii, by zwalczyć wirusa lub bakterie, pracuje więc na rezerwach mocy.

Spokój, regularny, niezbyt absorbujący, ale aktywny tryb życia (spacery na świeżym powietrzu zamiast intensywnych zajęć dodatkowych) to właściwe postępowanie w tym okresie. Warto też wzbogacić dietę dziecka we wzmacniające, energetyzujące potrawy oraz w zawierające dużo witamin owoce i świeże soki owocowo-warzywne. Tylko po konsultacji z lekarzem można podać dziecku odpowiednio dobrany zestaw witamin w tabletkach lub kroplach. Ważna jest regularność posiłków, a nie obfitość. Nadmiar pożywienia wcale nie przyśpiesza rekonwalescencji, przeciwnie - przejedzone dziecko ma mniej energii, bo osłabiony organizm musi ją przeznaczyć przede wszystkim na trawienie i magazynowanie zapasów. Bywa jednak, że przyczyna jest poważniejsza.

ZMĘCZENIE

Często senność i brak energii wynika po prostu ze zmęczenia. Przyjrzyjmy się rozkładowi dnia malca i zastanówmy, czy nie wypełniliśmy go za bardzo. Może warto zrezygnować z części zajęć dodatkowych i pozwolić dziecku czasem się po prostu ponudzić.

Niekiedy zmęczenie jest spowodowane długim przesiadywaniem przed telewizorem lub komputerem. Gdyby maluch, zamiast przesiadywać przed ekranem, pobawił się przez dwie godziny na świeżym powietrzu, pewnie też byłby zmęczony, ale zupełnie innym, "zdrowym" rodzajem zmęczenia. Takim, które po krótkim odpoczynku tylko dodaje energii.

PROBLEMY ZE SNEM

Dziecko, które w nocy nie śpi, w dzień jest zmęczone i ospałe. Przyczyną zaburzeń snu zwykle bywa stres związany z tym, co dzieje się w ciągu dnia. Może to być np. początek przedszkola albo szkoły, napięta atmosfera w domu lub przeciwnie - podekscytowanie związane z wizytą babci bądź nową zabawką. Często po oglądaniu filmów i programów telewizyjnych, w których dużo jest prze-mocy, dziecko ma koszmary senne. Najczęściej pomagają proste rozwiązania - lampka nocna, jeśli malec boi się ciemności, unikanie nadmiaru bodźców przed snem, rezygnacja ze "strasznych" filmów i książek.

NADWAGA

Pulchniejszy malec ma mniej energii, co powoduje, że niechętnie się rusza. Nic dziwnego, że jest w kiepskiej kondycji fizycznej i łatwo się męczy. Najczęstszą przyczyną nadwagi u dzieci jest przekarmianie. Warto przeanalizować dietę dziecka i sprawdzić, czy nie podjada między posiłkami. Najlepiej przez trzy dni zapisywać wszystko, co wędruje do ust malca. Zazwyczaj wystarcza nieznaczna modyfikacja diety - niewielkie zmniejszenie porcji i wyeliminowanie słodyczy. Warto też zadbać, by malec więcej się ruszał. Rower, basen, wspólna gra w piłkę, czyli zajęcia, w których możemy towarzyszyć dziecku, powinny podziałać na niego mobilizująco.

ANEMIA

Malec jest osłabiony bez wyraźnej przyczyny, jego skóra jest szorstka i sucha, a w kącikach ust pojawiają się zajady , paznokcie i włosy są łamliwe - przyczyną zmęczenia może być anemia, czyli niedobór hemoglobiny (czerwonego barwnika krwi zawierającego żelazo). U dzieci jest ona najczęściej wynikiem zbyt małej ilości żelaza w diecie lub złego przyswajania tego pierwiastka.

Jeżeli badanie morfologii krwi potwierdzi anemię, trzeba wzbogacić dietę dziecka w potrawy, w których jest dużo łatwo przyswajalnego żelaza: czerwone mięso, jaja, razowy chleb, groch, fasolę, zielone warzywa liściaste i suszone owoce. Czasem konieczne jest podanie preparatów zawierających żelazo, wraz z kwasem foliowym i witaminą B6.

NISKIE CIŚNIENIE KRWI

Gdy dziecku ciągle chce się spać, przyczyna może tkwić w niskim ciśnieniu krwi. Rzadko jest ono objawem choroby, to najczęściej po prostu cecha osobnicza. Domowe sposoby na podniesienie ciśnienia to kawałek czekolady, kubek kakao, potrawy z warzyw strączkowych (fasola, groch, bób, soczewica) i kapusty oraz gimnastyka. Jeśli to nie pomoże, lekarz może przepisać dziecku leki podnoszące ciśnienie.

ZAKAŻENIE UKŁADU MOCZOWEGO

Trzeba zrobić badanie moczu i ewentualnie USG dróg moczowych, jeśli dziecko nagle przestaje jeść, zaczyna tracić na wadze i ma trudną do wyjaśnienia gorączkę. Nie wyleczone zakażenia układu moczowego mogą się ciągnąć latami, zaburzając rozwój dziecka. Podobne objawy mogą również dawać przewlekłe zapalenia zatok, ucha, zmiany reumatyczne.

CUKRZYCA

Kiedy dziecko jest osłabione, a przy tym nagle zaczyna pić ogromne ilości płynów, chudnie mimo dużego apetytu i ma problemy z utrzymaniem moczu, przyczyną może być cukrzyca. Warto poprosić lekarza o skierowanie na badanie poziomu cukru we krwi i w moczu. Dziecko chore na cukrzycę musi codziennie dostawać zastrzyki z insuliny - hormonu, którego organizm cukrzyków wytwarza za mało (lub wcale). Obecnie podaje się ją specjalną, łatwą w użyciu pompą. Bardzo ważna jest też dieta ograniczająca produkty zawierające dużo cukru.

NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY

Ciągłe zmęczenie może być objawem niedoboru jodu w organizmie. Jest on niezbędny do wytwarzania hormonów tarczycy. Jeśli go zabraknie, tarczyca powiększa się, tworząc na szyi charakterystyczne zgrubienie, tzw. wole. Mówimy wówczas o niedoczynności tarczycy. Dziecko powinien jak najszybciej zobaczyć lekarz.

Jeśli badania potwierdzą chorobę, maluch musi do-stawać jod w tabletkach. Czasem konieczne jest też podawanie tyroksyny - hormonu tarczycy. Profilaktycznie można wzbogacić dietę dziecka w świeże ryby, zieloną sałatę, mleko i jego przetwory.