Ospa wietrzna u dzieci: jakie są objawy i leczenie choroby?

Ospa wietrzna jest chorobą zakaźną, która najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Dzieci zwykle łagodnie przechodzą zakażenie wirusem ospy (herpeswirus VZV), do którego dochodzi drogą kropelkową. Najczęściej zakażenie jest efektem kontaktu z innym chorym dzieckiem lub z dorosłym chorym na półpasiec. Jak rozpoznać tę chorobę u dziecka?

Ospa wietrzna: objawy ospy u dziecka

Pierwsze objawy "wiatrówki" pojawiają się u chorego dopiero po około dwóch-trzech tygodniach od momentu zakażenia. Początkowo mogą one wskazywać na przeziębienie, gdyż dziecko czuje się osłabione, ma podwyższoną temperaturę i katar. Dopiero po kilku dniach pojawia się charakterystyczna wysypka, która na początku zajmuje obszar tułowia, a następnie całe ciało (może nawet pojawić się w buzi malucha). W pierwszym momencie może sprawiać wrażenie zlanej w jedną całość, ale w niedługim czasie przekształca się w wyraźnie wyodrębnione krosty wypełnione płynem. 

Ospa wietrzna: leczenie objawowe u dzieci

Niestety, nie ma typowych leków przeciwko ospie wietrznej. Leczenie polega na łagodzeniu występujących objawów, przede wszystkim zbijaniu temperatury oraz łagodzeniu swędzenia, które powoduje wysypka. Zaleca się np. kąpiele w roztworze nadmanganianu potasu, który łagodzi dolegliwości skórne, smarowanie pęcherzyków gencjaną i zachowywanie szczególnej higieny, aby nie rozprzestrzeniać krost po ciele. Zazwyczaj choroba trwa nie dłużej niż 14 dni - w tym czasie (a także już na dwa, trzy dni przed wystąpieniem pierwszych objawów) dziecko zaraża wirusem ospy.

Ospa wietrzna: powikłania, które mogą pojawić się u dzieci

Choć na pierwszy rzut oka ospa wietrzna wydaje się być niegroźnym schorzeniem, to jednak zlekceważona może wywołać u dziecka poważne powikłania. Dlatego jeśli podejrzewamy "wiatrówkę" u dziecka, należy skontaktować się z lekarzem i postępować zgodnie z jego instrukcjami. 

Najczęstsze powikłania wywoływane przez nieleczoną ospę wietrzną to: zapalenie płuc, ropne zakażenie skóry, półpasiec, sepsa, zapalenia tkanki łącznej, gronkowcowy zespół wstrząsu toksycznego, martwicze zapalenie powięzi, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zespół Guillaina-Barrégo czy porażenie nerwów czaszkowych. Lekarze zalecają szczepienie ochronne dzieci przeciwko ospie wietrznej. Jak na ten moment jest to szczepienie dodatkowe, które rodzice mogą wykonać odpłatnie. 

Ospa wietrzna u dorosłych: jak przebiega zakażenie u dorosłych

Ospa wietrzna może także dotknąć osoby dorosłe - zdarza się to zdecydowanie rzadziej, ale przebiega też znacznie ciężej. Objawy zakażenia są bliźniacze do tych, które występują u dzieci. W ten sam sposób też się je leczy - możliwe jest tylko łagodzenie objawów. W ciężkich przypadkach stosuje się leczenie acyklowirem, który skraca chorobę, a przede wszystkim zapobiega występowaniu powikłań, których ryzyko wystąpienia u dorosłych jest zdecydowanie wyższe, niż u dzieci. Najpoważniejsze z nich to:

• bakteryjne zakażenie zmian skórnych,
• zapalenie płuc,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• zapalenie mózgu,
• zapalenia wątroby,
• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• zapalenie mięśnia sercowego.

Osobom dorosłym, które w wieku dziecięcym nie przebyły ospy, a więc nie nabyły naturalnej odporności, zaleca się szczepienie przeciwko ospie wietrznej. Nie daje ono jednak trwałej odporności, co oznacza że trzeba je powtarzać. 

Ospa wietrzna a półpasiec

"Przechorowanie" ospy wietrznej daje organizmowi odporność na tyle dużą, że niezwykle rzadko zdarza się, aby osoba, która ją przebyła ponownie zachorowała. Czym innym jest jednak kwestia półpaśca, który również wywoływany jest przez wirusa ospy. Przebycie odry nie usuwa bowiem wirusa z ludzkiego organizmu. W momencie jego osłabienia, wywołanego różnymi czynnikami, wirus może się uaktywnić, wywołując właśnie półpasiec. 

Ospa wietrzna w ciąży

Ospa wietrzna w ciąży jest szczególnie niebezpieczna, gdyż wirus może przenieść się z matki na płód, wywołując u niego wrodzoną postać ospy wietrznej. Dzieci, które rodzą się z tym schorzeniem, zazwyczaj mają niską masę urodzeniową, ale też mogą cierpieć na szereg innych dolegliwości na czele z:

• bliznami na skórze,
• zaburzeniami w rozwoju umysłowym i ruchowym,
• upośledzeniem kończyn,
• wadami rozwojowymi narządu wzroku
• wodogłowiem.