Szczepionka MMR to trójskładnikowa szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce. Jej nazwa pochodzi od angielskich nazw chorób, przed którymi chroni. To: Measles-Mumps-Rubella, czyli odra - świnka - różyczka. Każda szczepionka zawiera żywe, atenuowane szczepy wirusa odry, świnki i różyczki. Podawana jest w formie zastrzyku podskórnego lub domięśniowego. Jest szczepionką skojarzoną.
Szczepionka MMR: przed czym chroni?
Szczepionka MMR - przeciw odrze, śwince i różyczce - chroni przed 3 chorobami jednocześnie. Są one zaraźliwe, a zachorowanie wiąże się z poważnymi powikłaniami.
Odra to ostra wirusowa choroba zakaźna, na którą zapadają zwłaszcza dzieci. Objawia się gorączką, światłowstrętem, kaszlem i katarem, a także wysypką. Zmiany na skórze pojawiają się po 3 dniach, najpierw za uszami, następnie na twarzy i na tułowiu. Powikłaniami odry może być zapalenie oskrzeli, krtani, ucha środkowego, zapalenie płuc oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.
Świnka, czyli nagminne zapalenie przyusznic lub nagminne zapalenie ślinianek jest ostrą, zakaźną chorobą wieku dziecięcego. Jej objawem jest ból i obrzęk w okolicach uszu oraz gorączka. Powikłaniem świnki może być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie jąder (które może prowadzić do niepłodności lub bezpłodności) czy zapalenie nerwu słuchowego (które może prowadzić do utraty słuchu).
Różyczka to choroba wirusowa, która objawia się wysypką. To choroba jest szczególnie groźna dla kobiet w ciąży. Powikłaniem związanym z jej pojawieniem się może być różyczkowe zapalenie nerwów lub mózgu czy plamica różyczkowa. Różyczka w ciąży może prowadzić do powstania wad wrodzonych płodu lub poronienia.
Szczepionka MMR: rodzaje
W Polsce, podobnie jak w innych krajach, szczepionki pojedyncze przeciwko odrze, śwince i różyczce wycofano wiele lat temu. Obecnie stosuje się szczepionki skojarzone. To między innymi Priorix i M-M-RvaxPro. Czy łączenie trzech szczepionek w jednej jest bezpieczne? Według specjalistów tak.
Szczepionka MMR zawiera żywe wirusy, które są osłabione i zmodyfikowane tak, by stymulować odporność, ale nie wywoływać choroby. Skład obu preparatów jest praktycznie taki sam. Co wybrać? Szczepionkę MMR czy Priorix? Decyzję najlepiej pozostawić lekarzowi.
Szczepienie MMR: kiedy podawać?
W Programie Szczepień Ochronnych (PSO) na 2019 rok wprowadzono zmianę w schemacie szczepień MMR przeciw odrze, śwince i różyczce, która polega na przesunięciu podania drugiej dawki MMR z 10. roku życia na 6. rok życia. Zmianę tę uzasadniono aktualną sytuacją epidemiologiczną w Polsce i Europie. Ma ona na celu ograniczenie szerzenia się zachorowań na odrę w populacji dzieci w wieku szkolnym.
Tym samym obowiązujący kalendarz szczepień obowiązkowych przewiduje, że szczepienie MMR podaje się w dwóch dawkach:
- pierwsza dawka w 13.-15. miesiącu życia,
- druga dawka w 6. roku życia.
Szczepienie szczepionką MMR jest zalecana także:
- dorosłym, którzy nie byli szczepieni przeciw odrze w dzieciństwie,
- osobom, które w przeszłości otrzymały tylko jedną dawkę szczepionki,
- młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych. To przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie zdrowia.
Szczepionka MMR: przeciwwskazania
Choć szczepionka MMR jest bezpieczna i skuteczna, istnieją przeciwwskazania do jej stosowania. To przede wszystkim:
- uczulenie na składnik preparatu,
- stwierdzona reakcja nadwrażliwości po wcześniejszym szczepieniu,
- ciąża,
- gorączka,
- przyjmowanie leków zmniejszających aktywność układu odpornościowego,
- choroby krwi i nowotwory.
Obecność łagodnej infekcji nie jest przeciwwskazaniem do zastosowania szczepionki.
Czy szczepionki chronią przed zachorowaniem? Wyjaśnia dr Bartosz Pawlikowski
Szczepienie MMR: skutki uboczne i przeciwwskazania
Szczepionka MMR, jak każda szczepionka, może dawać działania niepożądane. Po jej podaniu mogą wystąpić odczyny miejscowe, takie jak ból w miejscu wkłucia, zaczerwienienie lub obrzęk, a także odczyny ogólne, takie jak stan podgorączkowy lub niewysoka gorączka, wysypka na skórze, powiększenie węzłów chłonnych.
W kontekście szczepionki MMR bardzo często pojawia się kwestia „szczepionka MMR powikłania autyzm”. Ma to związek z publikacjami dra Andrew Wakefielda odnośnie powiązania szczepionki na odrę, świnkę i różyczkę z autyzmem. Dziś wiadomo, że nie ma dokumentów i wyników badań, które by potwierdzały tę teorię. Nie istnieją dowody na to, by szczepionka MMR miała związek z autyzmem.
Źródło: Program Szczepień Ochronnych 2019. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/01/akt.pdf
