Przewlekły kaszel u dzieci: przyczyny, diagnostyka i leczenie

Przewlekły kaszel trwa co najmniej osiem tygodni. Pojawia się z wielu przyczyn, może mieć różny charakter. Bardzo ważne jest ustalenie czynnika, który go wywołuje, ponieważ tylko rzetelna diagnoza umożliwia jego leczenie i wyeliminowanie.

Przewlekły kaszel może być mokry, zwany produktywnym, ponieważ towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny oraz suchy, czyli nieproduktywny, bowiem wydzielina się nie pojawia. Niezależnie od charakteru, kaszel przewlekły to taki, który trwa co najmniej osiem tygodni.

Jakie są rodzaje kaszlu? Ze względu na czas trwania dzieli się go na:

  1. kaszel ostry, który utrzymuje się do trzech tygodni. Zazwyczaj jest związany z infekcją,
  2. kaszel podostry, który utrzymuje się od 3 do 8 tygodni,
  3. kaszel przewlekły, który utrzymuje się dłużej niż 8 tygodni.

Kaszel to odruch obronny organizmu, który ma na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru śluzu, śliny, pyłów czy ciał obcych. Kaszel polega na odruchowym, niezależnym od woli, zaczerpnięciu głębokiego wdechu, a następnie silnym skurczu mięśni krtani i klatki piersiowej. Czynność ta powoduje gwałtowne wyrzucenie powietrza z dróg oddechowych. Bywają jednak sytuacje, kiedy kaszel jest niepokojący.

Kaszel, który towarzyszy infekcji, nie jest powodem do obaw. Najczęściej ustępuje samoistnie. Do lekarza należy zgłosić się, gdy infekcja nie ma łagodnego przebiegu, pojawia się gorączka, osłabienie bądź inne niepokojące objawy. Kontaktu z lekarzem wymaga każdy przypadek występowania kaszlu przewlekłego. Długotrwały, przewlekły kaszel nigdy nie powinien być lekceważony.

Kaszel jest bardzo częstym objawem. Czasami nie zdajemy sobie sprawy, że dziecko ma prawo zakasłać kilka, nawet kilkanaście razy w ciągu dnia. Jest to naturalnym mechanizm, który oczyszcza drogi oddechowe.

Zobacz wideo

Przewlekły kaszel: przyczyny

Pojawienie się przewlekłego kaszlu wymaga ustalenia jego przyczyny. Diagnostyka jest konieczna bez względu na rodzaj kaszlu, który może być suchy, mokry lub o zmiennym charakterze. Jakie są przyczyny kaszlu? Wśród najczęstszych wyróżnia się:

  • spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Zwykle odpowiada za to przewlekły nieżyt nosa, przerost migdałka gardłowego, alergia i zapalenie zatok przynosowych i nosa, często o charakterze alergicznym. Kaszel jest mokry. To najczęstsza przyczyna przewlekłego kaszlu,
  • infekcje układu oddechowego, takie jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, przeziębienie,
  • choroby układu oddechowego,
  • nadwrażliwość dróg oddechowych po przebytej infekcji. Ponieważ po przebytej chorobie drogi oddechowe są bardziej wrażliwe na podrażnienia, zanieczyszczenie powietrza czy niską temperaturę, suchy kaszel może męczyć nawet kilka tygodni,
  • astma oskrzelowa. To przewlekła choroba układu oddechowego objawiająca się kaszlem i świszczącym oddechem. Kaszel zazwyczaj jest suchy. Napady kaszlu są wywoływane poprzez narażenie na alergeny, zimne powietrze czy też wysiłek fizyczny,
  • obecność ciała obcego w drogach oddechowych,
  • alergia,
  • refluks żołądkowo-przełykowy. Cofanie się kwaśnej treści z żołądka do przełyku i dolnej części gardła może drażnić gardło i prowokować suchy kaszel. Poza kaszlem często pojawia się chrypka czy zgaga,
  • niewydolność serca,
  • nowotwory płuc,
  • wady wrodzone układu oddechowego, takie jak rozszczep krtani, przetoka przełykowo-tchawicza, laryngomalacja.

Przewlekły kaszel u dzieci: diagnostyka i leczenie

Podstawą rozpoznania w przypadku przewlekłego kaszlu jest wywiad i badanie lekarskie. Czasem lekarz zleca badania dodatkowe, takie jak RTG lub tomografia komputerowa klatki piersiowej, spirometria czy testy alergiczne. Często niezbędna jest diagnostyka laryngologiczna (by ocenić migdałek gardłowy oraz stan zatok przynosowych) czy gastroskopia.

Leczenie kaszlu przewlekłego zależy od jego przyczyny. Terapia przyczynowa ma na celu wyleczenie choroby, która wywołuje dolegliwości. W efekcie leczenia alergii, astmy oskrzelowej, zapalenia zatok przynosowych, przerostu migdałka gardłowego czy też refluksu żołądkowo-przełykowego, kaszel zostaje wyeliminowany. Często w przypadku wad wrodzonych konieczne jest leczenie operacyjne.

Leczenie objawowe kaszlu polega na podawaniu leków przeciwkaszlowych, które hamują odruch kaszlowy w przypadku męczącego kaszlu suchego. W przypadku kaszlu mokrego podaje się leki ułatwiające odkrztuszanie. Działanie leków wykrztuśnych, inaczej mukolityków, polega na upłynnianiu wydzieliny dróg oddechowych. To ułatwia ich odrywanie od ścian oskrzeli i jej wykrztuszenie. Nie mniej ważne jest, by powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywa kaszlące dziecko było odpowiednio nawilżone, miało optymalną temperaturę, a i było wolne od zanieczyszczeń.

Więcej o:
Copyright © Agora SA