Nadmierne pocenie u dziecka: przyczyny i leczenie

Nadmierne pocenie u dziecka, czyli hiperhydroza, jest spowodowane nadczynnością gruczołów potowych. Gdy problem ten dotyczy całego ciała, mówi się o nadpotliwości uogólnionej. Jeżeli nadmierne pocenie ogranicza się do dłoni, stóp, pach czy głowy, mówi się o nadpotliwości miejscowej.

Wydzielanie i parowanie potu jest związane z procesem termoregulacji. Za jego prawidłowe funkcjonowanie są odpowiedzialne gruczoły potowe. Na ciele człowieka znajduje nawet pięć milionów. Kiedy diagnozuje się nadpotliwość? Gdy wydzielanie potu jest wzmożone, przy czym przyjmuje się, że zwykle organizm człowieka produkuje około 800 ml potu dziennie.

Niby to normalne, że się pocimy, ale żeby aż tak? To o pocie warto wiedzieć

Nadmierne pocenie u dziecka: przyczyny

Pocenie się to naturalny proces zachodzący w organizmie człowieka. To jeden z najważniejszych sposobów pozbycia się ciepła przez organizm. Nadmierne pocenie może być nieswoistym objawem poważnych stanów i chorób, ale i nie mieć podłoża chorobowego. Przyczynami nadmiernego pocenia się są:

• choroby infekcyjne, zarówno z gorączką (zwiększona produkcja potu jest odpowiedzią organizmu na wysoką temperaturę), jak i bez podwyższonej temperatury,
• okres przed infekcją i po infekcji,
• przewlekłe infekcje,
• alergie,
• dojrzewanie. To efekt rozchwianej gospodarki hormonalnej,
• mukowiscydoza,
• choroby skóry, grzybica,
• choroby ośrodkowego układu nerwowego,
• choroby nowotworowe, takie jak białaczka, ziarnica czy chłoniak,
• gruźlica,
• cukrzyca,
• niewydolność serca,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej (nadczynność tarczycy),
• zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej,
• niedobory składników pokarmowych, na przykład witaminy D3 (i krzywica),
• hipoglikemia, czyli obniżony poziom cukru we krwi,
• nadwaga i otyłość,
• podłoże psychogenne (emocjonalne), stres, lęk, ból. Dzieci żyjące w permanentnym stresie lub cierpiące na zaburzenia lękowe mogą mieć nieustanne problemy z nadpotliwością,
• dieta, wysoka temperatura otoczenia, przegrzewanie dziecka, zbyt grube ubranie (nieadekwatnie do temperatury otoczenia), odzież syntetyczna.

Choć nadmierne pocenie u dziecka może być objawem poważnej choroby, w większości przypadków występuje przejściowo i mija bez żadnych następstw.

Nadmierne pocenie u dziecka: co powinno niepokoić?

Nadmierna potliwość, jeśli jest dokuczliwa, powinna skłonić do wizyty u lekarza. Ten, w oparciu o wywiad, ewentualnie o wyniki zleconych badań, wykluczy chorobę bądź postawi diagnozę i włączy leczenie. Badaniami, które rzucają światło na problem są: morfologia krwi, stężenie żelaza, parametry stanu zapalnego (OB, CRP), glukoza, TSH, poziom witaminy D oraz elektrolity.

Jakie objawy towarzyszące nadmiernemu poceniu powinny niepokoić? To:

• zaburzenia łaknienia, zaburzenia pragnienia,
• nadmierne oddawanie moczu,
• utrata masy ciała, brak przyrostu masy ciała,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• spadek tolerancji wysiłku fizycznego,
• sinica, nadmierna bladość,
• stany podgorączkowe.

W kontekście nadmiernego pocenia u dziecka najważniejsze jest, aby poznać przyczyny problemu, szczególnie gdy nadpotliwość wywołana jest stanem chorobowym.

Jej leczenie może różnić się w zależności od podłoża. Czasem wystarczy wyeliminowanie czynników sprawczych, jak i podjęcie terapii, by kłopot zniknął. Czasem jednak przyczyny nie da się ustalić. Wówczas mówi się o nadpotliwości idiopatycznej. Przypuszcza się, że u jej podłoża leżą czynniki dziedziczne.

Nadmierne pocenie u dziecka: leczenie. Co robić?

Co robić, gdy dziecko nadmiernie się poci, ale nie wynika to z żadnej choroby? Przede wszystkim należy uczulać dziecko, by przestrzegało zasad higieny. Codzienne prysznice i odpowiednie kosmetyki pielęgnacyjne dostosowane do wieku powinny złagodzić dolegliwości.

Nie mniej ważne są ubrania, które nosi dziecko. Te powinny być wykonane z naturalnych materiałów dobrej jakości, które przepuszczają powietrze i pozwalają skórze oddychać. Należy unikać tkanin syntetycznych.

Warto również zaopatrzyć dziecko w łagodny i bezpieczny antyperspirant. Czasem problem nadmiernego pocenia wywołuje dieta, na przykład pikantne potrawy. Wówczas należy je wyeliminować z jadłospisu. Można również podawać do picia napar z szałwii.

Nadmierne pocenie u dziecka: skutki i powikłania

Nadmierne pocenie u dziecka bywa przyczyną dyskomfortu. Dzieci, które zmagają się z nadpotliwością, bardzo często się tego wstydzą. Ale to nie wszystko. Nadmierne pocenie u dziecka może mieć inne konsekwencje. To podrażnienia skóry, zwłaszcza pod pachami, a także potówki: czerwone, zwykłe i pospolite oraz ropnie, czyli bolesne i ropne guzy, będące efektem zakażenia gruczołów apokryfowych.