Ból brzucha w okolicy pępka to dość częsty objaw, który może wskazywać na różne zaburzenia i choroby. W zależności od lokalizacji może być kłujący, gniotący, ostry lub przewlekły. Najczęściej odpowiada za niego zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenia żołądka dwunastnicy i jelit, ostre zapalenie trzustki, niedrożność jelit, przepuklina pępkowa, tętniak aorty, choroba pasożytnicza czy nieprawidłowości w funkcjonowaniu jelit - zespół jelita drażliwego czy czynnościowy ból brzucha.
Choć ból brzucha w okolicy pępka nie kojarzy się z zapaleniem wyrostka robaczkowego, bywa jednym z pierwszych sygnałów świadczących o nieprawidłowości. Wówczas ból brzucha nasila się podczas kaszlu i nacisku, z czasem lokalizuje się po prawej stronie podbrzusza. Pojawiają się nudności, wymioty i gorączka.
Ból brzucha w okolicy pępka bywa objawem nieżytu żołądkowo-jelitowego, czyli zapalenia żołądka dwunastnicy i jelit (tak cienkiego, jak i grubego). To skutek podrażnienia i zapalenia błony śluzowej przewodu pokarmowego. Przyczyny są różne: zarówno infekcje bakteryjne i wirusowe, jak i zażywanie niektórych leków, zwłaszcza niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Stan zapalny może mieć także charakter autoimmunologiczny.
Inną przyczyną bólu brzucha w okolicy pępka jest ostre zapalenie trzustki, które wywołuje zbyt wczesna aktywacja enzymów trzustkowych, co prowadzi do samotrawienia trzustki. Pojawiają się wymioty, zatrzymanie gazów i stolca, spadek ciśnienia i przyśpieszenie tętna.
Ból brzucha w okolicy pępka może pojawić się wskutek niedrożności jelit. Wówczas dochodzi do zatrzymania pokarmu w przewodzie pokarmowym. Dokuczają gazy, wzdęcia, może dojść do zatrucia organizmu, a nawet śmierci. Zablokowanie przepływu krwi do jelit może wywołać ostre niedokrwienie jelit, co wywołuje ból i może prowadzić do martwicy lub pęknięcia ściany jelita.
Zdarza się, że przyczyną dolegliwości w okolicy pępka jest przepuklina pępkowa. Mówi się o niej, gdy tkanki jamy brzusznej wysuwają się przez niedomknięty pierścień pępkowy i uszkodzoną powłokę jamy brzusznej. W okolicy pępka pojawia się charakterystyczne wybrzuszenie.
Dolegliwości w okolicy pępka i ból, który promieniuje do okolicy krzyżowej, boku lub narządów płciowych może być sygnałem tętniaka aorty. Sytuacja również wymaga interwencji chirurgicznej - w trybie natychmiastowym.
Ból brzucha w okolicy pępka u dziecka najczęściej jest spowodowany chorobą pasożytniczą bądź nieprawidłowościami w funkcjonowaniu jelit. Przyczyną może być także stres. Przyczyny czynnościowe, takie jak zespół jelita drażliwego czy czynnościowy ból brzucha, wywołują z reguły ból przewlekły.
W przypadku kobiet w ciąży ból brzucha w okolicy pępka jest zwykle wywołany przez rozrastającą się macicę i płód, które uciskają na pęcherz i jelita. Ból często promieniuje na boki. Bolący pępek w ciąży to zmora wielu przyszłych mam.
Ból brzucha: czasem błaha dolegliwość, czasem objaw choroby. Pokaż, gdzie boli, podpowiemy dlaczego:
Ból brzucha w okolicy pępka, ze względu na mnogość przyczyn, które mogą go wywołać, wymaga szczegółowej diagnostyki. Jakie badania są niezbędne?
Podstawą diagnostyki bólu brzucha w okolicy pępka jest wywiad i badanie palpacyjne. Badania dobierane są indywidualnie.
Badania laboratoryjne, takie jak: morfologia krwi, stężenie elektrolitów (sodu, potasu, magnezu, wapnia, chloru i fosforu), glukozy oraz mocznika i kreatyniny. Warto określić aktywność enzymów trzustkowych (amylazy i lipazy) oraz enzymów wątrobowych (transaminaz), jak również stężenie bilirubiny.
Pomocne są badanie stolca na obecność: krwi, pasożytów i bakterii.
Badania obrazowe, takie jak badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, RTG jamy brzusznej, a w razie wątpliwości tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Leczenie bólu brzucha w okolicy pępka zależy od przyczyny dolegliwości. Jeśli przyczyną jest stan zapalny, włącza się stosowne leki. W sytuacji zagrożenia zdrowia i życia niezbędna bywa tak hospitalizacja, jak i natychmiastowa interwencja chirurgiczna.
Ponieważ niektóre przyczyny bólu brzucha są groźne, dolegliwości nie można lekceważyć. Jeśli ból utrzymuje się długo, jest dokuczliwy bądź się nasila, należy niezwłocznie udać się do lekarza.