Kalendarz szczepień, czyli Program Szczepień Ochronnych (PSO) to zbiór wytycznych dotyczących szczepień z zakresu chorób zakaźnych. Dokument zawiera informacje o tym, jakie szczepienia są realizowane w Polsce i kiedy. PSO jest aktualizowany każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny i publikowany w formie Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na dany rok w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia.
Program Szczepień Ochronnych jest oparty o dane dotyczące aktualnej sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w kraju oraz możliwości finansowych państwa.
Na które choroby zakaźne narażone są dzieci? Jak je rozpoznać? Zobaczcie wideo:
Kalendarz szczepień (Program szczepień ochronnych, PSO) jest podzielony na dwie części: szczepienia obowiązkowe (finansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia) i zalecane szczepienia dodatkowe. Zawiera także informacje uzupełniające oraz ogólne zasady przeprowadzania i organizacji szczepień.
Ministerstwo Zdrowia dba o to, by kalendarz szczepień zawierał:
Do szczepień obowiązkowych ujętych w kalendarzu szczepień zalicza się szczepienia przeciwko:
Osoby z grup podwyższonego ryzyka są szczepione również przeciwko: ospie wietrznej (obowiązek nie dotyczy wszystkich dzieci), błonicy, tężcowi i wściekliźnie (trzy ostatnie szczepienia to szczepienia poekspozycyjne - dotyczący osób narażonych na zakażenie).
Kalendarz szczepień dziecka otwierają szczepienia przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, które maluch otrzymuje jeszcze w szpitalu, w ciągu 24 godzin po urodzeniu. Kolejne szczepienia (przeciwko pneumokokom, błonicy, tężcowi, krztuścowi, WZW typu B, Hemophilus influenzea typ b i ewentualnie szczepienia z grupy zalecanych), które należy wykonać w 6-8 tygodniu życia dziecka, wykonuje lekarz w wybranej przez rodziców przychodni lekarskiej.
W Polsce szczepienia obowiązkowe realizowane są według kalendarza szczepień nie tylko dzieci i młodzieży do 19. roku życia, ale i u osób szczególnie narażonych na zachorowanie, czyli studentów uczelni medycznych, pracowników ochrony zdrowia, pracowników służb weterynaryjnych.
Niespełnienie obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym podlega egzekucji administracyjnej, a w razie dalszego uchylania się od tego obowiązku, sąd wymierza grzywnę lub karę nagany.
W pierwszym roku życia dziecka warto rozpocząć szczepienie:
W drugim roku życia warto rozpocząć szczepienie:
W okresie szkolnym warto rozpocząć szczepienie przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) - od 10. roku życia (optymalnie w 11.-13. roku życia).
Zalecenia do realizacji szczepień w Polsce przygotowuje Pediatryczny Zespół Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych przy Ministrze Zdrowia oraz Rada Sanitarno-Epidemiologiczna przy Głównym Inspektorze Sanitarnym.
Rekomendacje wynikają z analizy krajowych danych o zachorowaniach na poszczególne choroby zakaźne i zakażenia. Uwzględniają także zalecenia i raporty Komitetu Doradczego do spraw Szczepień Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób oraz zalecania Światowej Organizacji Zdrowia.