Co to jest bliznowiec?
Bliznowiec (łac. keloid) to przerośnięta blizna tworząca się w skórze pod wpływem urazu lub bez uchwytnej przyczyny. Ten łagodny rozrost włóknisty skóry przypomina narośl. Choć może pojawić się w każdym wieku, zmiany najczęściej obserwuje się między 10. a 30. rokiem życia.
Wydaje się, że bliznowce częściej występują u kobiet niż u mężczyzn. Najczęściej pojawiają się na klatce piersiowej, dekolcie, plecach, barkach, twarzy i uszach. Wywodzą się z tkanki łącznej włóknistej, która w prawidłowych warunkach spaja przerwaną ciągłość skóry po uszkodzeniu lub rozcięciu.
Bliznowiec powstaje w miejscu blizny i jest od niej większy. Zmiana jest wypukła, odznacza się od powierzchni skóry, może być twarda i guzowata. Zwykle ma gładką i lśniącą powierzchnię. Najczęściej przybiera barwę ciemnoróżową, czerwoną lub fioletową. Bliznowiec jest nie tylko nieestetyczny, ale może boleć, wywoływać dyskomfort, swędzieć, utrudniać funkcjonowanie.
Wyróżnia się dwa rodzaje przerośniętej blizny: bliznowce samoistne i wtórne. Bliznowce samoistne powstają w miejscu, w którym nie doszło do urazu skóry. Z kolei bliznowce wtórne pojawiają się tam, gdzie skóra została w jakiś sposób uszkodzona.
Bliznowiec - przyczyny
Etiologia choroby nie została dokładnie poznana. Nie istnieje tym samym jednoznaczna odpowiedź, dlaczego zmiany powstają - i to wyłącznie u niektórych osób. Wiadomo, że istotnym czynnikiem predysponującym do wystąpienia bliznowców jest ciemna karnacja skóry. Ich pojawienie zależy również od rasy oraz skłonności rodzinnych.
Czynnikami prowokującymi powstawanie bliznowców są urazy skóry. Największe zagrożenie niesie ze sobą oparzenie, uszkodzenie skóry podczas zabiegów chirurgicznych (także cesarskie cięcie), uszkodzenie skóry podczas zabiegów kosmetycznych (na przykład dermabrazja), szczepienie, usunięcie pieprzyka, skaleczenie, piercing, podrażnienie po goleniu. Zdarza się, że bliznowiec pojawia się po ukąszeniu owadów oraz po wykonywaniu tatuażu. Bliznowce mogą być także stanem zejściowym trądziku bliznowaciejącego, półpaśća, ospy wietrznej, zapalenia mieszków włosowych.
Jak powstaje bliznowiec?
Bliznowce są efektem zaburzeń procesu gojenia się ran. W wyniku uszkodzenia skóry powstaje blizna. Czasem jednak zdarza się, że produkcja kolagenu nie zatrzymuje się. Dochodzi do nadmiernego rozrostu tkanki włóknistej. Pojawiają się bliznowce i blizny przerostowe. Jakie są między nimi różnice?
Blizna przerostowa powstaje w granicach uszkodzenia skóry, z kolei w przypadku bliznowców proces włóknienia szerzy się poza miejsce pierwotnego uszkodzenia skóry. Włókna kolagenu są grube i szkliste. Oprócz tego blizna przerostowa pojawia się szybko po urazie, ma jednak tendencje do blednięcia i zmniejszania się. Może samoistnie zniknąć. Z kolei bliznowiec, ponieważ jest mocno unaczyniony, może zacząć rozrastać się długo po urazie. Bliznowce nie wykazują skłonności do ustępowania.
Bliznowiec - leczenie
Czym leczyć bliznowca? Leczenie bliznowca polega na stosowaniu specjalnych kremów i maści, jak również wstrzyknięć preparatów zmniejszających odczyn zapalny. W niektórych przypadkach konieczne jest wycięcie blizny, co jest traktowane jak rozwiązanie ostateczne. Zawsze istnieje bowiem ryzyko, że nowa blizna także ulegnie przerośnięciu.
Usuwanie bliznowców możliwe jest takimi metodami jak:
- wymrażanie ciekłym azotem (krioterapia),
- terapia radiacyjna,
- leczenie laserowe,
- klasyczne chirurgiczne wycięcie,
- opatrunki uciskowe przy poparzeniach.
Leczenie bliznowca zwykle wymaga stosowania kilku metod jednocześnie, ponieważ zmiany są trudne i oporne w leczeniu.
Kaloryczny, ale jaki zdrowy! Olej kokosowy sprawdza się nie tylko w kuchni
Czy istnieją domowe sposoby na pozbycie się bliznowca? Tak - można je stosować jako wsparcie dla leczenia farmakologicznego. Pomóc mogą okłady z soku z cytryny, czosnku czy oleju kokosowego. Należy pamiętać o systematycznym i częstym ich stosowaniu.
Czy bliznowiec jest groźny? Zwykle nie, choć może stanowić problem natury estetycznej. Niepokojące jest, gdy obserwuje się niekontrolowany oraz nadmierny rozrost zmiany. Może to świadczyć o tym, że bliznowiec przeradza się w zmianę nowotworową.
