Wesz głowowa (Pediculus humanus capitis) żywi się krwią żywiciela wysysaną po nakłuciu skóry. Występuje we wszystkich regionach świata i strefach klimatycznych. Wiele osób zastanawia się "jak wygląda wsza". Wesz ludzka ma krótką głowę, czułki osadzone skośnie ku przodowi, a jej tułów jest ponad dwukrotnie dłuższy od głowy, silnie spłaszczony grzbietowo-brzusznie. Pasożyty te są najczęściej jasnobrązowe, choć posiadają zdolność do mimikry, to znaczy dostosowują się wyglądem do otoczenia. Dorosła samica wszy ma długość 2,4-4.7 mm, zaś samiec 2-3 mm.
Zobacz także: Jak pozbyć się wszy?
Skąd się biorą wszy?
Skąd się biorą wszy? Ponieważ to powszechne pasożyty, do zakażenia się wszawicą, dochodzi w prosty sposób, najczęściej przez bezpośredni kontakt głowy z głową, na której obecne są wszy.
Wesz porusza się przy pomocy trzech par silnych odnóży zakończonych pojedynczym pazurem. Jest bardzo sprawna i szybka. Zwykle przemieszcza się wzdłuż włosa - wówczas najłatwiej je zauważyć. Wszy nie potrafią latać ani skakać, a poza organizmem żywiciela, ściślej mówiąc poza włosami osoby zarażonej, mogą przeżyć 48 godzin.
Wszawica jest chorobą powszechną, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Najbardziej zagrożone są dzieci, które przebywają w dużych skupiskach: w żłobkach, przedszkolach czy szkołach. Sprzyja temu fakt, że podczas zabawy nie zachowują dystansu i stykają się głowami, leżą obok siebie, pożyczają sobie grzebienie i gumki do włosów, zakładają nie swoje czapki.
W przetrwaniu gatunku na skórze głowy, przedmiotach czy ubraniach pomaga wszom specjalny wodoodporny klej, który wydzielają i którym przymocowują swoje jaja zwane gnidami. Samica składa około 100 jaj, które rozmiarami przypominają główkę od szpilki. Mogą wyglądać jak łupież. Cykl życia tego pasożyta trwa około 30 dni. W tym czasie wesz przybiera trzy formy: gnidy, larwy i dorosłego osobnika.
Wesz głowowa - objawy i dolegliwości
Obecności wszy głowowej towarzyszy silne swędzenie w miejscu występowania pasożytów, to jest w okolicy skroniowej, ciemieniowej i potylicznej głowy. Może się pojawić zaczerwienienie skóry głowy, a także przeczosy, czyli małe ranki i zadrapania, spowodowane świądem i drapaniem. U osób wrażliwych może wystąpić nawet odczyn alergiczny, który utrzymuje się przez kilka dni. Drapanie się w rezultacie może być przyczyną groźnych nadkażeń paciorkowcem lub gronkowcem, stanów zapalnych skóry, zapalenia mieszków włosowych, łysienia plackowatego. Podczas ssania krwi wesz może przenieść drobnoustroje chorobotwórcze wywołujące grzybicę.
Leczenie wszawicy i domowe sposoby na wszy
Aby się pozbyć wszawicy, należy zastosować preparat na wszy w postaci lotionu, żelu, szamponu czy kremu. Po użyciu wybranego środka należy wyczesać włosy gęstym grzebieniem, by usunąć martwe wszy i odklejone gnidy. Czynności należy powtórzyć po 7-10 dniach.
Najbardziej popularnymi środkami są silikonowe preparaty apteczne, których głównym składnikiem jest olej silikonowy, najczęściej dimetikon lub cyklometikon-5. Są uważane za skuteczne i bezpieczne nawet dla małych dzieci. Pozwalają na wyeliminowanie osobników dorosłych, gnid i nimf. Nałożone na włosy i skórę głowy blokują dopływ tlenu, co powoduje obumarcie intruzów. Preparaty silikonowe wypierają środki chemiczne z permetryną lub benzoesanem benzylu.
Domowe sposoby na pozbycie się wszy są często bardzo pracochłonne i nieskuteczne. To oleje i tłuszcze, olejki eteryczne, ocet jabłkowy i cytryna.
Aby pozbyć się wszy, bardzo ważne jest również, by:
- leczyć nie tylko osobę, u której zdiagnozowano wszawicę, ale także domowników,
- o problemie poinformować dyrektora placówki, do której uczęszcza dziecko,
- w pomieszczeniach odkurzyć podłogę i meble, pościerać kurze, wytrzepać dywany, rzeczy osobiste osoby zarażonej i osób z najbliższego otoczenia wyprać, wygotować bądź wyprasować. Mowa o ubraniach, pościeli, ręcznikach, kocach, maskotkach. Wszystko należy wyprać w temperaturze co najmniej 60°C i wyprasować żelazkiem. A co z rzeczami, których nie można wyprać, wyprasować bądź wygotować? Te należy zniszczyć (na przykład grzebienie) lub spryskać preparatem owadobójczym i zamknąć na 10 dni w foliowym worku, a następnie wyczyścić na sucho lub mokro.
