Choroba brudnych rąk to nie jedna choroba, a grupa schorzeń, które są przenoszone drogą pokarmową, zwykle poprzez zjedzenie zakażonych pokarmów i płynów. Tego typu jednostki chorobowe są związane z brakiem właściwej higieny, jedzeniem nieodpowiednio przygotowanych warzyw i owoców, brakiem mycia rąk.
Choroba brudnych rąk - objawy
Na chorobę brudnych rąk najczęściej zapadają małe dzieci, które często wkładają do buzi ręce, brudne przedmioty, jedzą piasek, a i pokarmy, które upadły na ziemię. Zdarza się, że chorują także starsze dzieci i dorośli.
Objawami zakażenia wirusem bądź bakterią brudnych rąk są dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak biegunka, wymioty, nudności, bóle brzucha. Bywa, że towarzyszą im objawy ogólne: gorączka, ból mięśni i stawów, zmęczenie bądź osłabienie.
Typowa choroba brudnych rąk to:
- wirusowe zapalenia wątroby typu A (WZW A),
- wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E),
- biegunka rotawirusowa,
- salmonella,
- biegunka podróżnych.
Choroba brudnych rąk. Wirusowe zapalenie wątroby
Jedną z najpoważniejszych i powszechnych chorób brudnych rąk jest wirusowe zapalenie wątroby typu A. Wirusy wywołują tak zwaną żółtaczkę pokarmową (WZW A), która jest ostrą chorobą zakaźną wątroby. W przypadku dzieci choroba przebiega najczęściej bezobjawowo, natomiast u dorosłych pojawiają się silne bóle brzucha, gorączka, zażółcenie spojówek i skóry oraz biegunka. WZW A, nazywana chorobą brudnych rąk, jest ostrą infekcją zakaźną, która w skrajnych przypadkach prowadzi do poważnych uszkodzeń wątroby, a nawet śmierci.
Choroba brudnych rąk. WZW typu E
Wirusowe zapalenie wątroby typu E (WZW E) to ostra choroba zakaźna wątroby wywoływana przez HEV, wirus RNA należący do rodziny Caliciviridae. Do zakażenia dochodzi przez zanieczyszczoną wodę i żywność. Rezerwuarem patogenów są zwierzęta domowe. Zarówno drogi zakażenia, jak i objawy tej choroby brudnych rąk są zbliżone do WZW A, choć zwykle są cięższe.
Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ cechuje ją wysoka śmiertelność wśród chorych kobiet, będących w trzecim trymestrze ciąży. Ponieważ ryzyko zakażenia WZW E jest wysokie na niektórych obszarach, ciężarne nie powinny podróżować w zagrożonych kierunkach. Jak informuje prof. dr hab. n. med. Krzysztof Korzeniewski z Wojskowego Instytutu Medyczny WZW typu E jest chorobą kosmopolityczną, powszechnie występującą zwłaszcza na Subkontynencie Indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej i Afryce Subsaharyjskiej.
Choroba brudnych rąk. Biegunka rotawirusowa
Chorobą brudnych rąk jest również biegunka rotawirusowa, która jest objawem zakażenia rotawirusami. Jest ona o tyle niebezpieczna, że u niemowląt i małych dzieci szybko może doprowadzić do odwodnienia, które zagraża życiu. Istnieją szczepionki podawane doustnie niemowlętom, chroniące przed zakażeniem najczęstszymi typami rotawirusów.
Choroba brudnych rąk. Salmonella
Kolejną typową chorobą brudnych rąk jest Salmonelloza, zwaną potocznie salmonellą, którą wywołuje bakterią Salmonella enterica. Można się nią zarazić poprzez zjedzenie skażonych jajek, mięsa, mleka, źle przechowywanych lodów. Pierwsze objawy to najczęściej ból brzucha, gorączka i wymioty.
Choroba brudnych rąk. Biegunka podróżnych
Biegunka podróżnych to ostra choroba biegunkowa zazwyczaj wywoływana przez bakterię brudnych rąk - Escherichię coli, ale także inne bakterie, wirusy bądź pasożyty. Pojawia się u turystów, niedługo po przybyciu do celu podróży i trwa kilka dni. Zwykle związana jest z nieprzestrzeganiem higieny.
Inne choroby brudnych rąk
Inne choroby brudnych rąk to:
- toksokaroza (wywołują ją glisty kotów i psów),
- lamblioza (zakażenie pierwotniakami),
- owsica (zakażenia owsikami),
- zakażenie glistą ludzką.
Choroba brudnych rąk - jak zapobiegać?
Aby uchronić się przed chorobą brudnych rąk, należy przestrzegać zasad higieny osobistej, czyli myć ręce pod bieżącą wodą z mydłem: po skorzystaniu z toalety, po przyjściu do domu, przed jedzeniem, po zabawie z psem czy kotem, po kontakcie z surowym mięsem, jajkami, śmieciami i odchodami, a także wtedy, gdy dłonie są brudne. Bardzo ważne jest, by przestrzegania zasad higieny uczyć dzieci jak najwcześniej. To inwestycja w ich zdrowie. Nie mniej ważne jest odpowiednie przygotowywanie posiłków.
