Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) jest gatunkiem nicienia, który wywołuje chorobę o nazwie trychocefaloza (choć można się spotkać z określeniem włosogłówczyca). Najczęściej zapadają na nią dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, choć zachorować na nią można w każdym wieku.
Włosogłówka to ciemnobrązowy pasożyt jelita ślepego, rzadziej grubego, który ma nitkowate ciało o długości około 5 centymetrów i charakterystyczne hialinowe zatyczki na obu biegunach. Jego przednia część ciała jest znacznie cieńsza od tylnej.
Zakażenia włosogłówką są częste w krajach ciepłych i tropikalnych. W Polsce najwięcej zakażeń odnotowuje się na obszarach wiejskich. Ponieważ zakażenie następuje poprzez spożycie jaj pasożyta, można się nią zarazić poprzez wypicie zanieczyszczonej wody, w której mogą znajdować się jaja bądź przez zjedzenie niedomytych owoców lub warzyw. W zarażeniu mogą pośredniczyć muchy, które przenoszą jajeczka z larwami z odchodów i gleby na produkty spożywcze.
Do zarażenia włosogłówką dochodzi poprzez połkniecie jaj pasożyta znajdujących się w glebie. Jak wygląda cykl rozwojowy włosogłówki?
Po spożyciu jaj w jelitach człowieka wylęgają się inwazyjne larwy, które migrują do jelita grubego. Dojrzałe pasożyty zakotwiczają się w błonie śluzowej, wnikając w nią przednią częścią. Intruzi odżywiają się krwią żywiciela.
Dorosły osobnik włosogłówki żyje kilka lat. W ciągu doby samice mogą złożyć nawet 14000 jaj, które cechują się wysoką odpornością na działanie czynników zewnętrznych - mogą zarażać przez długi czas. Jaja po wydaleniu z kałem, w środowisku zewnętrznym dojrzewają i stają się inwazyjne. Są zdolne do rozpoczęcia kolejnego cyklu zakażenia.
Zdarza się, że pomimo zakażenia włosogłówką nie pojawiają się żadne objawy. Zwykle dzieje się tak przy małej intensywności inwazji pasożytów. Typowymi przejawami jej obecności w przypadku intensywnej inwazji są dolegliwości ze strony układu pokarmowego i nerwowego. Włosogłówka u dzieci może doprowadzić do zahamowania wzrostu lub opóźnienia rozwoju poznawczego. Z tego powodu jest dla nich szczególnie niebezpieczna.
Zwykle objawami obecności włosogłówki są:
Aby wykryć obecność włosogłówki, należy wykonać badanie kału. Zwykle nie stwierdza się obecności pasożytów, a ich jaj, które są wydalane wraz z kałem po trzech miesiącach po zarażeniu. Podczas badania ustala się również liczbę obecnych jaj, dzięki czemu można oszacować skalę inwazji.
Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych. Terapia niestety jest trudna, z uwagi na względu na małą wrażliwość pasożytów na stosowane leki oraz głębokie wnikanie ich w ścianę jelita.
Czy istnieją domowe sposoby na pozbycie się włosogłówki? Niektórzy przekonują, że tak - to ziołowe kąpiele z mąki i miodu. Czy jest możliwe, by po kąpieli w naparze z mieszanki specjalnych ziół mających działanie przeciwpasożytnicze, natarciu skóry miodem i oprószeniu mąką, włosogłówka mogła opuścić organizm przez skórę? Nie, ponieważ ta bytuje w jelicie - nie ma zdolności przechodzenia przez jego ścianę.
Istnieją jednak inne sposoby, które wspierają walkę z pasożytem. To naturalne środki, które wzmacniają organizm i działają przeciwpasożytniczo. Warto więc sięgać zarówno po pestki dyni, jak i mieszanki ziół. Przed podjęciem działań warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Należy również pamiętać, że terapie naturalne nie mogą zastępować leczenia prowadzonego przez lekarza.
Podczas leczenia bardzo ważna jest dieta, która pozwala na przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej w jelitach. Z codziennego jadłospisu należy wyeliminować słodycze oraz ograniczyć węglowodany. Należy pić dużo wody i jeść produkty bogate w błonnik. Warto postawić na probiotyki, zwłaszcza te zawarte w jogurtach naturalnych.
Aby zapobiec zakażeniu włosogłówką, należy przestrzegać zasad higieny osobistej (mycie rąk po przyjściu do domu, po korzystaniu z toalety i przed posiłkiem to podstawa), a także dokładnie myć spożywane w na surowo warzywa i owoce.