Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.
Obecna sytuacja w opiece psychiatrycznej i leczeniu uzależnień w populacji dzieci i młodzieży wskazuje na konieczność zmiany modelu opieki, wdrożenia koordynacji i określenia jakości tej opieki
- czytamy w uzasadnieniu projektu. Joanna Gruhn-Devantier, psycholog, psychoterapeutka, założycielka warszawskiej poradni psychologicznej Dom Rozwoju, potwierdza, że zmiany są potrzebne.
Zmiany w opiece psychologiczno-psychiatrycznej nad dziećmi są konieczne i niezwykle pilne - liczba dzieci podejmujących próby samobójcze rośnie z roku na rok, a na oddziałach psychiatrycznych stale brakuje miejsc
- mówi w rozmowie z nami.
Psychiatria dziecięca - co się zmieni?
Resort zdrowia chce ułatwić dzieciom dostęp do pomocy specjalistów. W tym celu ma powstać trzystopniowy system opieki. Zaburzenia psychiczne u dzieci mają być jak najszybciej wychwytywane.
Proponowane w projekcie położenie nacisku na wczesne wychwytywanie objawów zburzeń psychicznych przez psychologów szkolnych wydaje mi się kluczowe dla zapewniania odpowiedniej opieki dzieciom i młodzieży. Umożliwi to wcześniejszą diagnostykę zaburzeń i kierowanie dzieci do odpowiednich placówek
- tłumaczy Joanna Gruhn-Devantier.
Zaburzenia psychiczne mają być dostrzegane już na początkowym etapie, np. w szkole przez nauczycieli czy pedagogów. Mają oni skierować dziecko do ośrodka na pierwszym poziomie referencyjności (określa poziom wyspecjalizowania danego oddziału), według projektu rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.
"Rozwiązanie takie będzie stanowić przeciwieństwo obecnych rozwiązań, w których często przyjęcie na oddział psychiatryczny (np. po podjętej próbie samobójczej) jest pierwszym kontaktem nieletniego z jakąkolwiek formą opieki” - uzasadnia ministerstwo.
Trzystopniowy system opieki
Na pierwszym poziomie opieki znajdzie się Ośrodek Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla Dzieci i Młodzieży (OSOPiPDM). W takim miejscu będzie doświadczony psycholog, specjalista w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży oraz terapeuta środowiskowy. Świadczenia będą polegać na udzielaniu porad diagnostycznych i psychologicznych oraz na sesjach psychoterapeutycznych (indywidualnych, grupowych oraz rodzinnych).
Na drugim poziomie znajdzie się Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży (SCZPDiM), składające się z poradni zdrowia psychicznego, dziennego oddziału psychiatryczno-rehabilitacyjnego na co najmniej 15 osób oraz zespołu leczenia środowiskowego (domowego). W centrum będzie można skorzystać z porad lekarskich (diagnostycznych, terapeutycznych i kontrolnych). Specjaliści odwiedzą również chorego w domu.
Na trzecim poziomie referencyjności znajdzie się Ośrodek Wysokospecjalistycznej Całodobowej Opieki Psychiatrycznej, do którego trafiać mają m.in. dzieci w kryzysie psychicznym. Dzieci będą mogły skorzystać z konsultacji psychiatrycznej w nagłej sytuacji.
Poszczególne poziomy mają być ze sobą skoordynowane. Jednostki systemu ochrony zdrowia, oświaty i pomocy społecznej mają współpracować z ośrodkami.
Psycholog podkreśla, że najważniejsze jest, by zmiany te faktycznie przełożyły się na rozwiązanie największych problemów, na które aktualnie natrafiają pacjenci (również ci z nasilonymi objawami), czyli zwiększyły dostępność do opieki psychologicznej i psychiatrycznej także poza dużymi miastami oraz skróciły czas oczekiwania na wizyty u specjalistów lub przyjęcie na oddział. A to będzie zależne głównie od środków finansowych przeznaczonych na realizację proponowanych zmian.
Co zwiększa ryzyko zaburzeń psychicznych u dzieci?
Zaburzenia dotyczące dobrostanu psychicznego czy funkcjonowania społecznego często spowodowane są odczuwanym stresem i brakiem umiejętności radzenia sobie z nim. Niestety, w ciągu kilku ostatnich lat zaobserwowano nasilenie zjawiska autoagresji u dzieci.
Trzystopniowy system opieki może zapewnić profesjonalną pomoc dzieciom i młodzieży u których występują pierwsze, jeszcze łagodne lub umiarkowane objawy zaburzeń psychicznych, co jest niezwykle ważne. Młodzi pacjenci będą mogli uzyskać pomoc (psychologiczną, psychoterapeutyczną), zanim objawy będą nasilone na tyle, że konieczna będzie hospitalizacja.
