Probiotyk dla dzieci i niemowląt to preparat zawierający żywe kultury baterii. Słowo probiotyk pochodzi z języka greckiego - "pro bios" oznacza "dla życia". Terminu tego po raz pierwszy użył Ferdinand Vergin w 1954 roku. Obecnie obowiązującą definicję probiotyków przedstawiła między innymi Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Terminem probiotyk określa się żywe organizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wykazują korzystne działanie zdrowotne.
Probiotyki można kupić w aptece, w postaci kropli, proszku do sporządzania zawiesiny, tabletek, pastylek do ssania lub w sklepie w postaci jogurtów (także o owocowym smaku), maślanek czy kefirów. Wszystkie zawierają mikroorganizmy. W Polsce dostępnych jest kilkadziesiąt preparatów probiotycznych, zwykle zawierających takie bakterie jak produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus, jak również Bifidobacterium. Inne drobnoustroje zaliczane do probiotyków to drożdżaki Saccharomyces boulardii. Probiotyki dla dzieci i dorosłych nie różnią się w zasadzie składem. Warto pamiętać, że niewiele probiotyków zarejestrowano jako produkty lecznicze.
Bakterie Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium oraz Saccharomyces naturalnie występują w jelitach człowieka (około 90% bakterii tam bytujących stanowią korzystne bakterie kwasu mlekowego). Ponieważ w różnych życiowych sytuacjach może dojść do zaburzenia i zubożenia ich ilości, a flora bakteryjna w jelitach może się różnić składem w zależności od stanu zdrowia i sytuacji, warto sięgać po bakterie probiotyczne. Te w sytuacjach kryzysowych:
Źródło probiotyków stanowią nie tylko preparaty farmaceutyczne, ale i mleczne napoje fermentowane: kefir, kwaśne mleko, maślanka, jogurt oraz produkty kiszone - na przykład kapusta i ogórki.
Probiotyki wpływają na skład flory bakteryjnej jelit, zasiedlając je większą ilością bakterii "dobrych" i pożądanych, zapobiegając tym samym namnażaniu się bakterii szkodliwych, co przekłada się na stan zdrowia.
Probiotyki stosuje się:
Warto pamiętać, że probiotyki mają tak zwane działanie szczepozależne, co oznacza, że konkretny probiotyk podaje się z określonych wskazań lekarskich. Dzieje się tak, ponieważ różne probiotyki przynoszą różne efekty zdrowotne. Nie stosuje się ich zamiennie.
Istnieje wiele typów i szczepów probiotyków, każdy z nich ma inne właściwości oraz dawkowanie. Z tego powodu nie można podać ogólnych zasad dawkowania probiotyków. Dlatego też, aby kuracja była trafiona i skuteczna, wybór probiotyku dla dziecka należy zostawić lekarzowi bądź farmaceucie. Idealnie byłoby, gdyby preparat został dobrany na podstawie badania mikrobioty jelitowej dziecka. Wyłącznie zastosowanie właściwych, przebadanych szczepów bakterii o udokumentowanym działaniu może przynieść efekty.
Zdecydowanie należy mieć na uwadze, że terapia probiotykami dla dzieci powinna być dopasowana do indywidualnego przypadku i stanu zdrowia. Dobra wiadomość jest taka, że probiotyki uważa się za bezpieczne i dobrze tolerowane, a ich stosowanie nie wywołuje skutków ubocznych.
Dzieci rodzą się bez bakterii w jelitach, choć te zostają szybko skolonizowane przez wiele korzystnych dla zdrowia bakterii. Ich większe ilości posiadają niemowlęta, które urodziły się w wyniku porodu naturalnego oraz są karmione piersią. Wprawdzie do mleka modyfikowanego dla niemowląt dodaje się probiotyki, niemniej badania naukowe nie potwierdziły, że ich obecność ma realny wpływ na zdrowie dzieci. U niemowląt, jeśli lekarz zleci stosowanie probiotyków, najlepiej sprawdzi się probiotyk dla dzieci w kroplach.
Choć probiotyk dla dzieci to bardzo popularny i często stosowany produkt, opinie na temat zasadności oraz skuteczności jego stosowania są podzielone. Entuzjaści podkreślają, że korzystne dla zdrowia szczepy bakterii kolonizujące ludzkie jelita mają realny wpływ na stan zdrowia i wzmacniają odporność organizmu. Ponieważ równowaga flory bakteryjnej jelit jest podstawą funkcjonowania organizmu, probiotyki zapewniają prawidłowe działanie nie tylko jelit, ale i całego ustroju. A sceptycy? Nie zaprzeczają teorii, wskazują jedynie na brak dowodów potwierdzających skuteczność działania probiotyków.