Wkładki ortopedyczne wpływają na układ kości, dlatego korekcja wad stóp i postawy możliwa jest przede wszystkim u dzieci i młodzieży. U osób dorosłych wkładki zmniejszają obciążenia nóg, likwidują bóle kręgosłupa, ale wady stóp korygują w mniejszym stopniu. Wkładki ortopedyczne nie są przeznaczone do korekcji mięśni i stawów.
Wkładki ortopedyczne - zadania i wskazania
Wkładki dzielą się na profilaktyczne i ortopedyczne. O ile wkładki profilaktyczne podpierają łuki stopy, nie ingerując w ich kształt, o tyle wkładki ortopedyczne korygują układ kostny oraz eliminują wady stóp i zapobiegają wadom postawy u dzieci, u dorosłych zaś niwelują bóle stóp, stawów i kręgosłupa.
Wskazaniem do noszenia wkładek ortopedycznych jest nie tylko chęć poprawy komfortu chodzenia i funkcjonowania, ale również wady stóp, takie jak:
- płaskostopie,
- paluch koślawy (haluks),
- koślawość i szpotawość stępu,
- stopa wydrążona,
- palce młoteczkowate.
Jednym z najpopularniejszych rodzajów są wkładki ortopedyczne na płaskostopie (także termoplastyczne wkładki ortopedyczne, wkładki ortopedyczne korytkowe), które poprawiają komfort chodzenia u osób z:
- płaskostopiem podłużnym (obniżenie łuku podłużnego stopy),
- płaskostopiem poprzecznym (obniżenie łuku poprzecznego stopy),
- płaskostopiem podłużno-poprzecznym (opadanie łuku podłużnego i poprzecznego stopy).
W sklepach ortopedycznych dostępne są gotowe wkładki ortopedyczne, można je jednak stosować wyłącznie przy niewielkich wadach. Jeśli problem jest duży, zaleca się wykonanie indywidualnych wkładek ortopedycznych.
Indywidualne wkładki ortopedyczne
Indywidualne wkładki ortopedyczne wykonywane są na miarę, w zależności od wady stóp. Wykonuje się dla konkretnej osoby, dlatego są dostosowane do jej potrzeb. Indywidualnie wkładki ortopedyczne, dzięki temu, że utrzymują stopy w odpowiedniej pozycji, odciążają stopy, wspomagają leczenie wielu schorzeń, zapobiegają pogłębianiu się patologii i powstawaniu zmian skórnych. Zwiększają komfort chodzenia oraz codziennego funkcjonowania.
Dopasowanie indywidualnych wkładek ortopedycznych poprzedza specjalistyczny wywiad, badanie palpacyjne oraz te wykonane na specjalistycznym sprzęcie diagnostycznym. Bardzo ważne są informacje na temat problemu w obrębie stóp - czas jego trwania oraz miejsca szczególnie bolesne. Do badania używa się:
- podoskopu - służy ocenie kształtu, wysklepienia stopy oraz prawidłowości ustawienia stawów skokowych,
- plantografu - pozwala określić miejsca ułożenia poszczególnych części stopy podczas kontaktu z podłożem, jak również wskazuje obszary, gdzie dochodzi do największych przeciążeń (części stopy, które najmocniej naciskają na podłoże w czasie stania, chodzenia oraz biegu).
Wybór najlepszych wkładek ortopedycznych powinien rozpocząć się wizytą u specjalisty, który przeprowadzi wywiad, badania i diagnozę.
Badania stóp zaleca się wykonywać wszystkim, co jakiś czas, na przykład raz w roku. Regularne badania powinny wykonywać osoby z nadwagą oraz te, którym dokucza zespół stopy cukrzycowej czy reumatoidalne zapalenie stawów. Szczególną troską i uwagą należy otoczyć dzieci.
Wkładki ortopedyczne dla dzieci
Jeśli dziecko zgłasza rodzicom, że odczuwa dyskomfort, ból podczas chodzenia w obrębie stóp, stawów skokowych, kolanowych, biodrowych lub rzadziej w kręgosłupie bądź kiedy rodzice obserwują jakieś niepokojące objawy, takie jak ułożenie kolan w kształt litery X, chodzenie na palcach lub potykanie się o własne nogi, należy skonsultować się z ortopedą. Ten, po wykonaniu badania, postawi diagnozę: albo rozwieje wątpliwości, albo - w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości - zaleci korzystanie z wkładek ortopedycznych dla dzieci.
Specjalistyczna, dobrze dobrana wkładka rozkłada ciężar ciała dziecka na stopie, korygując podpierające je układy (kostny i mięśniowo-wiązadłowy). Szybka reakcja oraz konsekwencja w leczeniu są bardzo ważne, tym bardziej, że w początkowym okresie życia kości się jeszcze kształtują. Korekcja może przynieść bardzo dobre efekty, a i zapobiec rozwojowi płaskostopia, koślawości kolan czy skrzywienia kręgosłupa u dzieci. Warto przy tym pamiętać, że brak odpowiednich wkładek w przypadku wad stóp u dzieci i młodzieży może prowadzić do poważnych zaburzeń postawy w przyszłości.
