Na czym polega mukofagia?
Mukofagia, zaliczana do grupy zaburzeń jedzeniowych, wywołuje wiele emocji i komentarzy. Jest krępująca i wstydliwa nie tylko dla obserwatorów, ale i zwykle także dla osób, których dotyczy. Ponieważ zjadanie znajdującej się w jamie nosowej wydzieliny jest zachowaniem nieakceptowanym i krytykowanym, mukofagię uznaje się za zaburzenie obrzydliwe i budzące wstręt. Nie przekonują nawet sugestie niektórych specjalistów oraz badania, które wykazały, że takie nawyki jak dłubanie w nosie czy zjadanie "smarków z nosa" może być dobre:
- dla zębów, ponieważ pomaga chronić szkliwo przed wywołującymi ubytki bakteriami,
- dla zdrowia, gdyż bakterie zgromadzone w nosie mogą poprawić funkcjonowanie układu odpornościowego. Składnik śluzu zawarty w wydzielinach z nosa pomaga organizmowi nie tylko bronić się przed infekcją dróg oddechowych, ale i przed wrzodami żołądka.
Mukofagia, czyli zjadanie zawartości nosa, to zachowania nie tylko niesmaczne, ale i niehigieniczne. Może być przyczyną chorób układu pokarmowego, a także prowadzić do powstawania przeczosów, czyli zadrapań w jamie nosowej spowodowanych nadmiernym drapaniem, a także podrażnień, krwawień ze śluzówki nosa oraz zakażeń w obrębie jamy nosowej, a i przyczyniać się do rozprzestrzeniania drobnoustrojów wśród ludzi.
Mukofagię zalicza się do zaburzeń łaknienia określanych jako pica, które objawiają się tym, że osoba nim dotknięta ma apetyt na rzeczy niejadalne. To na przykład kreda, ziemia czy wydzieliny. Zaburzenie to jest znane jest już od IV wieku p.n.e. Autorem pierwszej wzmianki o mukofagii jest Hipokrates.
Mukofagia - objawy i konsekwencje
O mukofagii mówi się, gdy sytuacja trwa co najmniej miesiąc. Jeśli spożywanie "gili" zdarza się sporadycznie, nie traktuje się tego jak zaburzenie. Mukofagia należy do zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (OCD), może pojawić się w każdym wieku, dotyczy bowiem nie tylko dzieci. Badania dowodzą, że mukofagia występuje częściej u osób z autyzmem, chorych na schizofrenię oraz u pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną. Wiąże się z rhinotillexomanią, czyli obsesyjnym dłubaniem w nosie.
Osoby dotknięte mukofagią zjadają wydzielinę z nosa zwykle wtedy, gdy są same, jednak - szczególnie w zaawansowanych przypadkach - także w towarzystwie. Zaburzenie nasila się w sytuacjach związanych z napięciem emocjonalnym, a mukofagia może być przyczyną wielu nieprzyjemności, prowadzić do problemów społecznych. Wyśmiewanie, unikanie kontaktów, a nawet wykluczenie ze środowiska są konsekwencjami, które dodatkowo mogą prowadzić do pogłębienia zaburzeń.
Mukofagia - przyczyny
Przyczyn mukofagii doszukuje się w:
- odczuwaniu głodu,
- niedoborze mikroelementów,
- zmianach organicznych w mózgu,
- problemach natury emocjonalnej,
- zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych,
- stresującym trybie życia,
- napięciach psychicznych.
Mukofagia - leczenie
Mukofagia występuje pod każdą szerokością geograficzną i w większości społeczeństw postrzegana jest jako niekulturalny, a wręcz obrzydliwy nawyk, a nie jako choroba. Co zatem zrobić, gdy problemem jest, gdy dziecko dłubie w nosie i zjada jego zawartość? Zdecydowanie zainteresować się problemem, interweniować i zainicjować leczenie.
Leczenie warto rozpocząć od wykonania badań, by wykluczyć problemy ze zdrowiem, takie jak niedożywienie czy niedobory (na przykład żelaza). Nie mniej ważne jest dokonanie pomiaru wzrostu i masy ciała, a także przeprowadzenie podstawowych badań kału i moczu w celu wykluczenia ewentualnej choroby.
Mukofagia, zwłaszcza gdy nie jest kontrolowana przez osobę nią dotkniętą, wymaga leczenia ze względu na nieestetyczne objawy, jak i zagrożenia związane z możliwością pojawienia się powikłań. Pacjentom, którzy funkcjonują w społeczeństwie, w tym dzieciom, czasem wystarczy uświadomić problem i skłonić do walki z nawykiem. U najmłodszych w leczeniu mukofagii wykorzystuje się różne metody psychoterapeutyczne. Dobrym sposobem jest również odwracanie uwagi, polegające głównie na zajęciu rąk dziecka inną czynnością, na przykład zabawą ciastoliną. Pomocna jest rozmowa. Zawstydzanie może przynieść odwrotny skutek.
W leczeniu osób borykających się z mukofagią, które są chore na autyzm bądź schizofrenię, stosuje się głównie leki z grupy inhibitorów zwrotnych serotoniny oraz psychoterapię, która skupia się na walce z nawykiem.
