Zajady u dziecka zwykle pojawiają się w obydwóch kącikach ust. Te zmiany skórne - drobne pęknięcia, szczeliny i rumień, a także suchość skóry i nadżerki - to ogniska infekcji, które nie dodają uroku, a i mogą boleśnie pękać przy otwieraniu ust. Zapalenie kącików ust może mieć charakter zarówno ostry, jak i przewlekły. Popękane kąciki ust nie są zaraźliwe, nie rozprzestrzeniają się na inne części ciała.
Dolegliwość dotyka ludzi w każdym wieku, obserwuje się ją tak u niemowląt, jak i osób w podeszłym wieku. Zajady rozpoczynają się niepozornie, bo od pękania przesuszonej skóry w kącikach ust. Następnie pojawiają się drobne bąble, które są wypełnione surowiczym płynem. Zdarza się, że z bolesnych ranek sączy się płyn z domieszką krwi.
Zajady u dziecka często bywają mylone z opryszczką, która - w przeciwieństwie do nich - jest wywoływana przez wirusy, może pojawić się nie tylko w kącikach ust, a i przybiera postać pęcherzyków wypełnionych surowiczą treścią.
Zajady u dziecka - przyczyny
Zajady u dziecka pojawiają się z wielu powodów, najczęściej u tych, które często chorują, są przemęczone, zestresowane lub niedożywione. Ustalenie przyczyny jest bardzo ważne, ponieważ pozwala na właściwą reakcję i leczenie. Najczęstszymi przyczynami powstawania zajadów u dziecka są:
- infekcje grzybicze i bakteryjne, w szczególności zakażenie grzybami Candida, rzadziej gronkowce lub paciorkowce,
- antybiotykoterapia,
- spożywanie dużej ilości węglowodanów, cukrzyca, zaburzenia trawienia,
- przesuszanie ust,
- alergia kontaktowa (na przykład alergia na nikiel, który jest obecny w wielu sztućcach),
- brak odpowiedniej higieny jamy ustnej, próchnica,
- niedobór witamin z grupy B (głównie witaminy B2, czyli ryboflawiny) oraz żelaza i cynku, niedożywienie, anemia, czego przyczynami mogą być błędy żywieniowe, ale i zaburzenia wchłaniania jelitowego,
- wkładanie brudnych przedmiotów do ust (tak smoczków, jak i długopisów podczas pisania),
- niska odporność organizmu,
- przemęczenie, przewlekły stres.
W przypadku noworodków i niemowląt najczęstszą przyczyną zajadów są smoczki i zabawki, które dziecko wkłada do ust, a także nadmierne ślinienie się.
Zajady u dziecka - leczenie
Choć zajady u dziecka mają zdolność samoistnego gojenia się, warto ten proces wspierać leczeniem.
Leczenie zajadów u dziecka powinno mieć charakter zarówno objawowy, jak i przyczynowy. Oznacza to, że oprócz stosowania maści i domowych sposobów łagodzących dolegliwości, należy wyeliminować przyczynę ich powstawania.
Zdecydowanie warto zmodyfikować dietę i zadbać, by w codziennym jadłospisie znalazły się produkty bogate w witaminy z grupy B, żelazo oraz cynk. Należy również odbudować florę bakteryjną organizmu. Dobrym pomysłem jest rozsądne wsparcie suplementami, zwłaszcza witaminą B2.
Witaminę B2 można znaleźć w mleku, serze, jajach, podrobach, czerwonym mięsie i rybach. Źródłem żelaza jest mięso, żółtka jaj, a także surowe i zielone warzywa. Aby wyrównać niedobory cynku, warto sięgać po mięso, jaja, ryby, nasiona dyni, słonecznika, otręby pszenne, kiełki pszenicy, a także czosnek.
W leczeniu zajadów u dzieci stosuje się również miejscowe preparaty witaminowe (z witaminą A, B2 lub E), maści steroidowe z dodatkiem środków odkażających, przeciwzapalnych, przeciwgrzybiczych, a także maści antybiotykowe. Usta warto smarować nawilżającym i regenerującym balsamem czy pomadką ochronną bogatą w witaminy. Sprawdzi się również maść cynkowa oraz maści zawierające wyciągi roślinne.
Zajadom u dziecka można zapobiegać. Najważniejsze to dbanie o higienę jamy ustnej tak niemowlaka, jak i starszaka, przestrzeganie zasad zbilansowanej diety, która jest bogata, różnorodna, obfitująca w produkty bogate w witaminę B2, cynk i żelazo. Warto się starać, zwłaszcza że zapalenie kącików ust ma tendencję do nawracania.
Zajady. Kiedy do lekarza?
Jeżeli domowe sposoby na zajady nie są skuteczne, należy udać się do lekarza. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie badań laboratoryjnych. Często, aby ustalić przyczynę zajadów, zwłaszcza wówczas, gdy te często nawracają albo leczenie nie jest skuteczne, pobiera się wymazy z jamy ustnej, języka oraz kącików ust.
