Wielomoczem (poliurią) u dziecka jest dolegliwością, w której obserwuje się nadmierne zwiększenie ilości oddawanego moczu w odniesieniu do ilości, które uznaje się za normę. Jaką ilość oddawanego moczu można uznać za zbyt dużą, zależne jest od ich wieku. I tak:
- u dzieci w wieku przedszkolnym ilość wydalanego moczu nie powinna przekraczać 1 litra na dobę,
- u dzieci w wieku szkolnym ilość wydalanego moczu nie powinna przekraczać 2 litrów na dobę,
- u nastolatków, ale i dorosłych, ilość wydalanego moczu nie może przekraczać 2,5-3 litrów na dobę.
Wielomocz (poliuria) u dziecka - przyczyny
Wielomocz (poliuria) u dziecka może mieć różne przyczyny. Zdarza się, że jest to fałszywy alarm - dziecko oddaje mocz dużo i często, ponieważ dużo i często pije. Zdarza się, że to skutek zażywania leków (na przykład moczopędnych) bądź efekt stosowania diety bogatej w witaminę C. Nadmierne oddawanie moczu może być wynikiem niskiej temperatury otoczenia lub przebywania na dużych wysokościach, co jest wynikiem adaptacji organizmu do specyficznych warunków.
Bywa jednak, że wielomocz jest objawem choroby, fizjologiczną reakcją na różne dolegliwości. Jedną z najczęstszych przyczyn wielomoczu u dziecka jest cukrzyca. Wówczas dochodzi do tak zwanej diurezy osmotycznej. Alarmujące jest, jeśli w moczu pojawia się glukoza. Wysokie stężenie glukozy w moczu przewyższa pojemność resorpcyjną cewek, co prowadzi do wysokiego stężenia glukozy w cewkach nerkowych i w konsekwencji do wtórnego transportu biernego wody do cewki, co zwiększa objętość wydalanego moczu.
Inne przyczyny wielomoczu to:
- polidypsja, czyli nadmierne przyjmowaniem płynów w wyniku wzmożonego pragnienia, co ma związek ze stanem odwodnienia, gorączką, biegunką, wymiotami. Jest to stan fizjologicznie występujący w okresie ciąży,
- zaburzenia metaboliczne i wodno-elektrolitowe (na przykład hipokalemia),
- zaburzenia hormonalne (na przykład nadmiar hormonów tarczycy),
- moczówka prosta, która jest chorobą związaną z niedoborem lub nieprawidłowym działaniem wazopresyny (ADH),
- niedoczynność przysadki mózgowej,
- zespół Conna (choroba związana z nadmiarem aldosteronu w organizmie),
- choroby układu krążenia (na przykład zastoinowa niewydolność serca),
- tak zwany zespół utraty soli,
- podrażnienie śluzówki pęcherza moczowego, zakażenia dróg moczowych, niewydolność i choroby nerek (na przykład śródmiąższowe zapalenie nerek).
Wielomocz (poliuria) u dziecka - diagnostyka i leczenie
Aby zdiagnozować wielomocz (poliurię) u dziecka, należy wykonać badania laboratoryjne, takie jak: badanie ogólne moczu, a także badania z krwi: oznaczenie stężenie glukozy oraz elektrolitów we krwi (to sód, potas czy wapń), morfologia krwi z hematokrytem. Ważny jest również test wazopresynowy. Wykonuje się także posiew moczu, czasem niezbędne jest badanie cystograficzne i urodynamiczne. Podstawą do zlecenia badań są obserwacje rodziców (należy spisać zażywane leki, dietę, choroby współistniejące, dane dotyczące spożywanych płynów i wydalanego moczu) i wywiad, jaki przeprowadza lekarz.
Kiedy iść z dzieckiem do lekarza? Jeśli wielomocz pojawia się po spożyciu dużej ilości płynów, nie istnieją powody do niepokoju. Jeżeli jednak poliuria występuje niezależnie od ilości pitych napojów, trzeba udać się do lekarza, by znaleźć przyczynę problemu.
Wielomocz (poliuria) u dziecka nie jest chorobą, a jej objawem. To dlatego w przypadku tej przypadłości tak ważna jest diagnostyka pozwalająca ustalić przyczynę. Leczenie wielomoczu opiera się na leczeniu choroby, która jest za nie odpowiedzialna. I tak wielomocz u dziecka, który jest wywołany przez cukrzycę, ustąpi po normalizacji stężenia glukozy we krwi. Z kolei moczówka prosta będzie wymagać uzupełnienia niedoborów wazopresyny. Jeśli poliuria jest wywołana zbyt dużą ilością przyjmowanych płynów, wystarczy je ograniczyć, a częstotliwość i ilość oddawanego moczu wrócił do normy.
Wielomocz (poliuria) u dziecka zawsze wymaga diagnostyki, zaś po ustaleniu jednostki chorobowej, która za nie odpowiada, leczenia. To ważne, ponieważ wiele chorób, takich jak choćby cukrzyca czy zakażenie dróg moczowych, gdy nie są leczone, mogą prowadzić do powikłań, nawet zagrażających życiu.
