Krótkowzroczność (miopia) to jedna z najczęściej występujących wad refrakcyjnych wzroku. Polega ona na tym, że układ optyczny oka nie funkcjonuje prawidłowo. Oko powinno skupiać równoległe promienie światła dokładnie na siatkówce. W oku krótkowzrocznym równoległe promienie ogniskowane lokalizują się przed siatkówką.
Do korekcji krótkowzroczności służą soczewki wklęsłe rozpraszające, a ich moc optyczną wyraża się w dioptriach, dodając znak minus (w przeciwieństwie do dalekowzroczności, w której dioptrie opatruje się znakiem plus). Osoba z krótkowzrocznością, która nie ma skorygowanej wady za pomocą soczewek kontaktowych bądź okularów, wszelkie obiekty, które znajdują się zbyt daleko, widzi jako niewyraźne i rozmazane. Te, które są blisko, widzi dobrze. To dlatego krótkowidz, by zobaczyć coś z daleka, pomaga sobie, mrużąc oczy, co zmniejsza rozproszenie obrazu na siatkówce poprzez zwiększenie głębi ostrości lub skraca odległość do oglądanego przedmiotu (podchodzi bliżej bądź go przysuwa).
Rodzaje krótkowzroczności
Istnieją trzy rodzaje krótkowzroczności:
- osiowa - oko jest zbyt wydłużone. Najczęściej spotykana, rozwija się zwykle w okresie dojrzewania płciowego,
- krzywiznowa - elementy oka (zwykle rogówka i soczewka) są zbyt wypukłe,
- refrakcyjna - związana ze współczynnikiem załamania soczewki. Wada może pojawić się wskutek rozwijającej się cukrzycy lub zaćmy. Budowa układu optycznego jest prawidłowa.
Krótkowzroczność stopniuje się w zależności od jej zaawansowania. I tak wyróżnia się krótkowzroczność:
- niską: do -3,0 dioptrii,
- średnią: od -4,0 do -7,0 dioptrii,
- wysoką: powyżej -7,0 dioptrii.
Krótkowzroczność niska, tak zwana szkolna, maksymalny poziom osiąga u kobiet między 15. a 17. rokiem życia, a u mężczyzn między 18. a 20. rokiem życia. Wysoka i bardzo wysoka krótkowzroczność ma zwykle podłoże genetyczne. Grozi powikłaniami, takimi jak zaawansowane zmiany zanikowe siatkówki, naczyniówki i ciała szklistego, co wiąże się nie tylko ze znacznym spadkiem ostrości, ale i ryzykiem odwarstwienia siatkówki oraz ślepoty.
Krótkowzroczność - przyczyny
Na rozwój krótkowzroczności mają wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Krótkowzroczność to najczęściej efekt nieprawidłowej budowy oka, którego elementy optyczne są zbyt wypukłe. Miopia jest związana z tym, że moc optyczna wynikająca z kształtu rogówki jest zbyt duża w stosunku do długości gałki ocznej.
Nie bez znaczenia jednak jest zbyt długie wpatrywanie się w ekran komputera lub czytanie przy słabym oświetleniu. Wówczas, w wyniku nadmiernego przeciążania oczu dochodzi do kompensacyjnego wydłużania gałki ocznej.
Krótkowzroczność dotyczy ludzi w każdym wieku, bez względu na płeć. Obserwuje się, że prawdopodobieństwo jej wystąpienia jest wyższe u osób, których jeden lub obydwoje rodziców ma krótkowzroczność. Miopia najczęściej rozpoczyna się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania.
Krótkowzroczność - leczenie
Aby skorygować krótkowzroczność, można nosić okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe, które kierują światło bezpośrednio na siatkówkę, co pomaga w wyraźnym widzeniu osób i przedmiotów znajdujących się w oddali. Przeprowadza się również zabiegi chirurgiczne, które pozwalają wyeliminować konieczność noszenia okularów i soczewek. Najczęściej stosuje zabiegi laserowe, mające na celu zmodyfikowanie kształtu rogówki, czyli skróceniu osi oka, by jego zdolność skupiająca zmniejszyła się do normalnego poziomu. To na przykład metoda LASEK lub LASIK, keratotomia, fotokeratektomia refrakcyjna. Nie wszyscy jednak mogą z nich korzystać.
Do rozpoznania krótkowzroczności niezbędne jest badanie okulistyczne. Przy bardzo małej krótkowzroczności noszenie szkieł czy okularów korekcyjnych nie jest konieczne. Gdy krótkowzroczność jest średnia, noszenie okularów bądź soczewek jest wskazane, ponieważ zdecydowanie poprawia komfort życia, a i wpływa na bezpieczeństwo. Krótkowzroczność nie tylko utrudnia życie, gdyż uniemożliwia ostre widzenie obiektów znajdujących się w oddali, ale i może mieć groźne konsekwencje, ponieważ utrudnia prowadzenie pojazdów czy poruszanie się na drodze. Może także wywoływać bóle głowy, bóle oczu oraz poczucie zmęczenia.?
