Afazja jest zaburzeniem, które dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Polega ono na utracie zdolności mowy, jej rozumienia lub nieumiejętności nazywania przedmiotów, zjawisk i stanów. Osoba dotknięta afazją nie może porozumieć się z otoczeniem.
Wyróżnia się trzy rodzaje afazji:
- afazja ruchowa (motoryczna albo ekspresyjna),
- czuciowa (odbiorcza, sensoryczna, recepcyjna),
- amnestyczna (nominalna, anomia).
Wszystkie typy afazji mogą występować łącznie (afazja mieszana).
Afazja ruchowa: charakterystyka, objawy
Afazja ruchowa charakteryzuje się tym, że dotknięta nią osoba rozumie mowę, ale nie potrafi artykułować poprawnych dźwięków. Oznacza to całkowitą utratę zdolności mówienia lub też znaczne upośledzenie tej czynności.
Ten rodzaj afazji powstaje w wyniku uszkodzenia przednich odcinków pola afazji w korze mózgowej. Jej ekstremalną odmianą jest afazja Broki - wówczas chory rozumie mowę, ale nie jest w stanie wydobyć z siebie żadnego dźwięku.
Objawy afazji motorycznej to między innymi: zaburzenia w płynności mowy, stosowanie form niepoprawnych gramatycznie, błędna artykulacja czy trudności w nazywaniu przedmiotów. Ta odmiana afazji łączy się często z utratą umiejętności pisania i czytania.
Afazja czuciowa: charakterystyka, objawy
Osoba dotknięta afazją czuciową nie rozumie mowy - ani swojej, ani innych, choć nie traci zdolności mówienia. Osoba z tym typem afazji może mówić płynnie, jest w stanie powtarzać to, co usłyszy, ale jej wypowiedzi są potokiem słów pozbawionym sensu - słowa są zniekształcone, chory używa ich bez zrozumienia. Afazja czuciowa objawia się utratą zdolności czytania i pisania. Ten typ zaburzenia powstaje wskutek uszkodzenia tylnych odcinków pola afazji, zwłaszcza ośrodka słuchowego mowy.
Afazja amnestyczna: charakterystyka, objawy
Afazja amnestyczna jest trzecią odmianą zaburzeń mowy, które są konsekwencją uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Osoba dotknięta afazją amnestyczną nie umie nazywać rzeczy, zjawisk czy stanów, choć jest w stanie je opisać.
Przyczyny afazji u dorosłych
Przyczyną afazji jest uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, najczęściej w wyniku urazu czaszkowo-mózgowego czy udaru mózgu.
Obszar mózgu, który uległ uszkodzeniu, można zlokalizować na podstawie rodzaju występującego zaburzenia. Afazja może towarzyszyć takim chorobom jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, nowotwór mózgu, udar mózgu czy uraz struktury mózgu.
Afazja u dzieci - przyczyny i objawy
Przyczyny afazji dziecięcej nie są do końca jasne. Wśród przyczyn wskazuje się: infekcje mózgu, wrodzone wady budowy mózgu, nieprawidłowe wykształcenie części mózgu odpowiedzialnych za mowę, a także uszkodzenie struktury mózgu - zarówno w okresie życia płodowego, podczas porodu, jak i w okresie noworodkowym bądź niemowlęcym.
Pierwsze symptomy afazji można dostrzec u dwulatków. Podejrzewa się ją u dzieci, które nie robią postępów w nauce mówienia. Nie zawsze jednak świadczy to właśnie o afazji.
Na występowanie afazji może również wskazywać:
- brak rozumienia znaczenia słów,
- zniekształcanie słów,
- problem z wypowiadaniem słów dłuższych niż dwusylabowe,
- kłopot z powtarzaniem dłuższych słów,
- ubogie słownictwo,
- dzielenie słów na sylaby,
- zapominanie poznanych słów.
Afazja - leczenie
Leczyć można każdy rodzaj afazji. Terapia polega na wykonywaniu ćwiczeń zaleconych przez logopedę. Zdarza się, że zaburzenia cofają się samoistnie, ale i bywa, że w wypadku afazji nabytej wymagane jest leczenie farmakologiczne.
Przy podejrzeniu afazji należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, zaś po zdiagnozowaniu zaburzenia- zwrócić się o pomoc do specjalisty. Rozpoznanie afazji jest stawiane na podstawie badania mowy.
To także może cię zainteresować:
