Choroby nerek u dzieci
Nerki odpowiadają za wydalanie szkodliwych substancji z organizmu, kontrolują poziom wody i produktów przemiany materii, regulują ciśnienie krwi, mają wpływ na powstawanie krwinek czerwonych, ale także zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. Choroby nerek sprawiają, że narządy te nie pracują tak, jak powinny, konsekwencje czego ponosi cały ustrój. Nerki w organizmie człowieka odgrywają kluczową rolę.
Problemy z narządami układu moczowego u dzieci mogą mieć charakter nabyty (to często powikłania przebytych chorób), ale i wrodzony - wówczas pojawiają się już w okresie płodowym. Wiele chorób nerek, które są uwarunkowane genetycznie, można rozpoznać jeszcze w ciąży, dzięki badaniom prenatalnym.
Najczęściej diagnozowanymi chorobami nerek u niemowląt i dzieci są: kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, zwyrodnienie wielotorbielowate nerek, ostre lub przewlekle odmiedniczkowe zapalenie nerek, wodonercze, kwasica nerkowa czy guz Wilmsa (nerczak płodowy). Choroby nerek u dzieci mogą być przyczyną groźnych powikłań. Zdarza się, że dochodzi do schyłkowej niewydolności nerek.
Choroby nerek u dzieci - objawy
Bywa, że choroby nerek u niemowląt i dzieci nie dają żadnych objawów lub są one skąpe i niecharakterystyczne. Często jednak pojawiają się:
- obrzęki (okolic oczu, twarzy, nóg),
- krwiomocz, zmieniona barwa i zapach moczu,
- pieczenie lub ból w czasie oddawania moczu,
- ból w okolicy lędźwiowej,
- zaburzenia w oddawaniu moczu - dziecko oddaje małe ilości moczu, zaczyna moczyć się w nocy lub budzi się, by oddać mocz,
- niedokrwistość,
- podwyższone bądź wysokie ciśnienie krwi,
- gorączka.
Powyższe objawy są wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki układu moczowego. Trzeba jednak podkreślić, że w wielu przypadkach ciężkie choroby nerek u dzieci nie dają objawów. Stąd tak ważna jest czujność i okresowe badania profilaktyczne.
Choroby nerek u dzieci - diagnostyka i leczenie
Każdy rodzic, który jest podejrzewa, że jego dziecko może mieć problem z nerkami, powinien zwrócić się do lekarza rodzinnego. Niezbędne jest wykonanie takich badań jak: badanie ogólne moczu, morfologia krwi, określenie poziom kreatyniny i mocznika, zmierzenie ciśnienia krwi. Aby zdiagnozować chorobę nerek konieczne są też inne specjalistyczne badania krwi, badania obrazowe (ultrasonografia, badanie rentgenowskie lub tomografia komputerowa), a także biopsja nerki.
Leczenie nerek zależy od stanu zdrowia i wieku dziecka, a także od tego, co leży u podłoża dolegliwości i jaką jednostkę chorobową zdiagnozowano. Choroby nerek u dzieci mogą być leczone za pomocą leków lub zabiegów chirurgicznych. W najcięższych przypadkach, gdy nerki przestają działać, małych pacjentów leczy się nerkozastępczo. Gdy doszło do schyłkowej niewydolności nerek niezbędna jest dializoterapia lub przeszczep. Dializoterapię można wykonywać już u noworodków, a nerkę można przeszczepić maluchowi, który waży co najmniej osiem kilogramów.
Choroby nerek u dzieci - profilaktyka
Problemy z nerkami często nie dają objawów, dlatego czasem poważne schorzenia wykrywa się w bardzo zaawansowanym stadium. To dlatego każde dziecko, przynajmniej raz w roku, powinno mieć wykonane badanie ogólne moczu, morfologię krwi poszerzoną o określenie poziom kreatyniny i mocznika oraz zmierzone ciśnienie krwi (za nadciśnienie tętnicze u dzieci najczęściej odpowiadają choroby nerek). To podstawowe badania, dzięki którym można wykryć choroby nerek.
Ponieważ chorobom nerek może towarzyszyć niskorosłość, bardzo ważne jest, by raz na jakiś czas skorzystać z siatek centylowych, które oceniają rozwój fizyczny dziecka.
Przeczytaj także:
