Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci - objawy i leczenie

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci jest chorobą prowadzącą do pogorszenia czynności nerek, które są narządami odpowiedzialnymi za wydalanie z moczem produktów przemiany materii, wody i elektrolitów.

Proces chorobowy dotyczy kłębuszków nerkowych, które tworzą nefron, podstawową jednostkę czynnościową budującą nerkę. Błona filtracyjna kłębuszków nerkowych filtruje krew, usuwa do moczu nagromadzone w organizmie substancje oraz wodę, zatrzymując we krwi niezbędne składniki. Jeśli jest uszkodzona, zaczyna przepuszczać do moczu białko i krwinki czerwone. To dlatego, by nerki spełniały swoją rolę, kłębuszki nerkowe muszą działać prawidłowo.

Kłębuszkowe zapalenie nerek może mieć charakter pierwotny (kiedy proces chorobowy rozpoczął się w nerce) lub wtórny (gdy do uszkodzenia doszło w przebiegu innego schorzenia). Choroby, które najczęściej skutkują zapaleniem kłębuszków nerkowych, to: zapalenie gardła (wywołane paciorkowcami), choroby nowotworowe i choroby autoimmunologiczne.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci - przyczyny

Przyczyny zapalenia kłębuszków nerkowych nie są dokładnie poznane. Uznaje się, że choroba rozwija się w wyniku procesu immunologicznego (białe krwinki atakują struktury kłębuszków nerkowych), ale może być również następstwem stanu zapalnego, zakażeń wirusowych lub bakteryjnych. W tym kontekście wspomina się również o tle genetycznym.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci - objawy

Choroba może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci najczęściej poprzedzone jest infekcją górnych dróg oddechowych. Objawy rozwijają się szybko i są przemijające.

Do najczęstszych objawów ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek u dzieci należą:

• ból w okolicy lędźwiowej,
• pienienie się moczu,
• zmiana koloru moczu (np. mętny), krwiomocz lub krwinkomocz,
• obrzęki ciała, zwłaszcza obrzęki powiek, twarzy i okolicy kostek (zespół nerczycowy),
• nadciśnienie, bóle głowy,
• bóle brzucha, wymioty,
• oddawanie mniejszej ilości moczu (skąpomocz) lub bezmocz (objaw niewydolności nerek).

Przewlekle kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci rozwija się powoli, stopniowo doprowadzając do uszkodzenia nerek lub rozwoju przewlekłej choroby nerek. Jego przyczyną najczęściej są zaburzenia w mechanizmie immunologicznym.

Przebieg przewlekłego kłębuszkowego zapalenie nerek może być różny - zależy od typu choroby. Najczęściej pojawiają się obrzęki. W większości przypadków stwierdza się białkomocz i krwinkomocz.

Kłębuszkowe zapalenie nerek może przebiegać także bezobjawowo, a jedynymi odchyleniami z nim związanymi mogą być nieprawidłowości wykryte w badaniu jego moczu.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci - diagnostyka

Diagnostyka kłębuszkowego zapalenia nerek u dziecka opiera się na badaniu moczu. Warto również zrobić badania krwi (stężenie kreatyniny i mocznika, poziom glukozy, potasu i sodu). Niezwykle ważny jest także wywiad lekarski oraz badanie dziecka. Czasem specjalista decyduje o biopsji nerki.

Podstawowym badaniem jest badanie ogólne moczu. Odchyleniami, świadczącymi o kłębuszkowym zapaleniu, są:

• białkomocz,
• krwinkomocz (krwinki czerwone nie są widoczne gołym okiem, a wyłącznie pod mikroskopem),
• obecność w osadzie tzw. wałeczków szklistych lub szklisto-ziarnistych.

Wiele chorób nerek u dzieci przebiega bez charakterystycznych objawów, dlatego ważne jest regularne wykonywanie (co najmniej raz do roku) badań: ogólnych moczu, badań krwi (z uwzględnieniem poziomu kreatyniny i mocznika) oraz mierzenie ciśnienia tętniczego.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci - leczenie

Sposób leczenia kłębuszkowego zapalenia nerek u dzieci zależy od tego, czy zapalenie ma charakter ostry czy przewlekły oraz jaki jest stopień zaawansowania choroby.
Kłębuszkowe zapalenie nerek może zarówno ustępować samoistnie, jak i doprowadzić do niewydolności nerek. Dzieje się tak, ponieważ istnieje wiele odmian tej choroby. Również z tego powodu wdrażane są różne formy leczenia.

Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek może ustępować samoistnie w ciągu kilku dni. Bywa jednak, że wymagana jest hospitalizacja. Leczenie ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek jest najczęściej leczeniem objawowym, polegającym na podawaniu antybiotyków.

Po zakończonym leczeniu należy wykonywać kontrolne badania ogólne moczu, a dziecko powinno być pod opieką poradni nefrologicznej. Nawroty choroby należą do rzadkości, dlatego w przypadku długo utrzymujących się zmian w moczu należy skontaktować się z nefrologiem dziecięcym.

Przeczytaj także:

• Ile powinno pić dziecko? Zapotrzebowanie na płyny w zależności od wieku
• Zapalenie pęcherza u dzieci - przyczyny, objawy, leczenie
• Kolka nerkowa - przyczyny, objawy i leczenie. Czy można zapobiec kolce nerkowej?