Udar słoneczny u dziecka - jak się przed nim uchronić?

Zbyt wiele słońca - zagrożenia

Jeszcze kilkanaście lat temu uważano, że dzieci z brązową opalenizną, spędzające długie godziny na słońcu, są okazami zdrowia. Zaś te blade, nieopalone, spędzające większość czasu w domu lub unikające promieni słonecznych - za chorowite. Mówiło się, że przebywanie na słońcu dodaje energii - im dłużej, tym lepiej i to niezależnie od wieku. Tymczasem, choć opalenizna wygląda "zdrowo", w rzeczywistości jest objawem uszkodzenia skóry.

W dzisiejszych czasach, gdy z nadmiernym przebywaniem na słońcu powiązano wiele chorób skóry, słońca powinniśmy unikać, a w każdym razie dawkować je z rozsądkiem. Wystawianie ciała przez dłuższy czas na działanie promieni słonecznych, bez odpowiedniej ochrony w postaci kremu z filtrem i nakrycia głowy może doprowadzić do raka skóry (tzw. czerniaka), brązowych plam na skórze, przedwczesnych zmarszczek i przyspieszonego starzenia się skóry. Słońce obniża również poziom beta-karotenu, czyli substancji odpowiedzialnej za opóźnianie rozwoju raka. Według naukowców zbyt duża ilość słońca przyczynia się także do powstania zaćmy oraz innych chorób, takich jak: przebarwień skóry, opryszczki, wirusowej choroby skóry i innych zmian skórnych.

Udar słoneczny u dziecka - zwiastuny i objawy

Mamy często boją się, że ich dzieciom jest za zimno, przez co mają tendencje do przegrzewania dzieci. Tymczasem przesadzanie w którąkolwiek stronę stanowi takie samo zagrożenie. Dzieci w pierwszym roku życia są szczególnie wrażliwe na wysokie temperatury - ich system termoregulacji nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. W związku z tym, przegrzanie niemowlęcego organizmu może doprowadzić do poważnych udarów cieplnych. Udar następuje niespodziewanie - nie da się dokładnie określić momentu, w którym do następuje. Dopiero jego efekty są widoczne.

Zwiastunami nadchodzącego udaru u dziecka są: gorąca, sucha skóra, wysoka temperatura, drgawki, apatia, rozdrażnienie, czasem pojawia się również biegunka lub nawet utrata przytomności. Z początku skóra nie jest zaczerwieniona, rumienia nabiera dopiero w 2-4 h po poparzeniu, a  po upływie 10-14 godzin staje się purpurowa. Udarowi często towarzyszą nudności, ból głowy i zawroty głowy, osłabienie, przyspieszony puls, bąble. Objawy udaru zaczynają znikać po upływie około 4-5 dni, choć zdarza się, że miejsca, w których skóra była zaczerwieniona, zaczynają się łuszczyć.

Udar słoneczny u dziecka - zapobieganie

W związku z tym, że trudno mówić o typowym leczeniu udaru, najlepszą metodą "leczenia" jest po prostu zapobieganie. Co robić, by uniknąć poparzenia słonecznego?

1. Podczas upalnych dni zadbaj o odpowiedni ubiór dziecka - idealne będą nie tylko ubrania z krótkim rękawkiem, ale również lekkie, przewiewne tkaniny. Konieczne jest także nakrycie głowy.
2. Nie zostawiaj dziecka samego w samochodzie podczas upałów (choć tak naprawdę w zaparkowanym aucie dziecka nie powinno zostawiać się samego niezależnie od warunków pogodowych). Nawet, jeśli zostawisz w samochodzie otwarte okna, temperatura może błyskawicznie wzrosnąć.
3. Nie zapominaj o ryzyku przegrzania dziecka, które noszone jest w chuście lub nosidełku.
4. Nie owijaj dziecka z gorączką w ciepłe koce, otulacze i kołderki. Nie sprawdza się tu zasada mówiąca o tym, że najlepiej jest "wypocić chorobę" - może się to przyczynić do przegrzania malucha. Dziecko z wysoką temperaturą potrzebuje ochłody.

Udar słoneczny u dziecka - praktyczne wskazówki

• Najlepiej, by niemowlęta do 6 miesiąca życia unikały ostrego słońca, szczególnie w upalne lato i w kraju o klimacie tropikalnym,
• Zawsze miej rozłożoną parasolkę nad wózkiem, jeśli zabierasz dziecko na spacer w upalny dzień,
• Przebywanie na słońcu zacznij od kilku minut dziennie, by zobaczyć, jak organizm dziecka reaguje na światło słoneczne. Stopniowo wydłużaj czas, by mogło się "oswoić",
• Jeśli zabierasz dziecko na spacer, bądź planujesz odpoczynek na kocu, staraj się trzymać dziecko jak najwięcej w cieniu.
• Najlepszą porą do przebywania na zewnątrz w upalny dzień jest poranek i późne popołudnie. Słońce świeci najbardziej intensywnie w godzinach 10-15, 11-16 czasu letniego i wtedy właśnie jest największym zagrożeniem,
• Chroń dziecko zakładając mu odpowiednie nakrycie głowy. Dobrze sprawdzą się lekkie czapeczki z daszkiem, które dodatkowo będą chronić oczy i twarz,
• Zakładaj dziecku okulary przeciwsłoneczne, ponieważ słońce jest szkodliwe nie tylko dla skóry, ale także dla oczu. Kupując okulary, wybieraj te z filtrem ochronnym UV,
• Nie zapominaj o kremie ochronnym; smaruj nim nie tylko buzię dziecka, ale również inne części ciała wystawione na słońce, nie zapominając o dłoniach, stopach i uszach. Krem nakładaj na około 15 -20 minut przed wyjściem. Przebywając dłuższy czas na słońcu pamiętaj, by emulsję z filtrem nakładać co 2-3 h lub nawet częściej, jeśli dziecko mocno się poci. Jeśli bawi się w wodzie, zastosuj krem wodoodporny,
• Dopilnuj, aby dziecko dużo piło, najlepiej, aby była to woda - soki i słodkie napoje nie nawadniają organizmu, ani nie gaszą pragnienia tak dobrze jak woda,
• Zwróć uwagę na to, czy leki, które ewentualnie przyjmuje twoje dziecko, nie powodują większej wrażliwości na promienie słoneczne.

Udar słoneczny może zagrażać nie tylko latem, ale również zimą. Pamiętaj, że śnieg, który leży na ziemi, odbija w jasny dzień promienie słoneczne i też może wywołać poparzenie. Z pozoru "gorsze" dni, mniej słoneczne a bardziej pochmurne, nie chronią dziecka przed słońcem, ponieważ 80% promieni słonecznych przenika przez chmury; w takie dni również należy stosować wszystkie wyżej wymienione wskazówki.