Ginekomastia - co to takiego?
Ginekomastia u chłopców i dorosłych mężczyzn to przerost gruczołu piersiowego wywołany zachwianiem poziomu hormonów męskich i żeńskich w organizmie. Przypadłość objawia się powiększeniem jednej lub obu piersi mężczyzn, do którego dochodzi wskutek nadmiernego rozrostu tkanki gruczołowej, tłuszczowej i włóknistej. Ginekomastia nie jest chorobą, a objawem zaburzeń hormonalnych.
Przy ginekomastii, oprócz powiększenia gruczołów piersiowych, mogą pojawić się obrzmiałe, bolesne i wrażliwe sutki oraz ciemne zabarwienie brodawek sutkowych.
Ginekomastia u chłopców - przyczyny
Ginekomastia u chłopców najczęściej ma charakter fizjologiczny. W przeciwieństwie do ginekomastii patologicznej, czyli związanej z jakimś schorzeniem, jest naturalna i niegroźna. Ponieważ wynika z przejściowych zaburzeń hormonalnych, zdarza się często, głównie w okresie noworodkowym oraz na etapie dojrzewania.
Trzeba pamiętać, że ginekomastia może się pojawić u chłopów w każdym wieku, gdyż jej przyczyną może być również nadwaga lub otyłość. Powiększenie się piersi może mieć też związek z niedożywieniem, awitaminozą i chorobami układu pokarmowego.
Ginekomastia noworodkowa
Ginekomastię noworodkową wywołują hormony matki, zwłaszcza estrogeny i prolaktyna, które przenikają do malucha przez łożysko. Największe nasilenie zmian widoczne jest w drugim tygodniu życia. Objawy ustępują w ciągu kilku tygodni. Ginekomastia dotyczy ponad połowy noworodków.
Ginekomastia pokwitaniowa
Ginekomastia pokwitaniowa dotyka mniej więcej połowę chłopców w okresie pokwitania, czyli w wieku 13-14 lat. Pojawia się w momencie, kiedy poziom estrogenu jest podwyższony i zbyt wysoki w stosunku do poziomu testosteronu.
Ginekomastia u nastolatków zanika w ciągu kilku miesięcy, gdy stabilizuje się wydzielanie hormonów płciowych. Zwykle powiększenie dotyczy obu gruczołów, może jednak być asymetryczne.
Może się zdarzyć, że ginekomastia fizjologiczna ulega utrwaleniu, wskutek nadmiernego przerostu tkanki tłuszczowej i tkanki łącznej. U kilku procent chłopców może się utrzymywać na skutek zwłóknienia tkanki gruczołowej.
Ginekomastia u chłopców - rozpoznanie i leczenie
Ginekomastia jest rozpoznawana przede wszystkim na podstawie badania pacjenta. Najważniejsze jest ustalenie przyczyny, która ją wywołała. Kluczowy jest również wiek pacjenta.
U dzieci stwierdza się najczęściej ginekomastię fizjologiczną, która nie wymaga leczenia, ponieważ z czasem ustępuje samoistnie. Tak u noworodków, jak i u chłopców w okresie dojrzewania, ginekomastia fizjologiczna ustępuje zwykle w ciągu 12 miesięcy.
Jeśli przerost sutka u chłopca niepokoi rodziców, warto sytuację skonsultować z lekarzem. Niemniej dodatkowe badania nie są konieczne, jeśli ginekomastia nie jest nasilona, nie pojawia się wyciek z brodawek sutkowych i ulega regresji.
Wskazaniem do badania piersi u chłopców oraz konsultacji endokrynologicznej jest:
- znaczna asymetria wielkości piersi,
- ból lub tkliwość piersi,
- objawy stanu zapalnego,
- wyciek z sutka,
- zniekształcenie brodawki sutkowej,
- wyczuwalna nieprawidłowa masa sutka,
- utrzymywanie się ginekomastii ponad rok.
Stwierdzenie ginekomastii jest wskazaniem do wykonania badania USG, oceniającego struktury oraz wielkości jąder i nadnerczy.
Utrzymywanie się ginekomastii dłużej niż dwa lata jest wskazaniem do poszerzenia diagnostyki o:
- laboratoryjne badania, takie jak morfologia krwi, określenie poziomu testosteronu, próby nerkowe, próby wątrobowe, określenie poziomu TSH, LH, FSH,
- badania obrazowe, takie jak USG gruczołów piersiowych oraz USG jamy brzusznej,
- tomografia komputerowa jamy brzusznej oraz klatki piersiowej i rezonans magnetyczny głowy.
U chłopców w wieku nastoletnim należy wykluczyć ginekomastię polekową czy zespół Klinefeltera.
Ginekomastię, jeśli się leczy, to najczęściej przyczynowo. Zabiegi chirurgiczne są przeprowadzane rzadko, w wyjątkowych sytuacjach.
To także może cię zainteresować:
