Ból kręgosłupa u dziecka charakteryzuje się tym, że nasila się, gdy dziecko jest aktywne - rusza się, bądź niesie coś ciężkiego (np. tornister), a łagodnieje przy odpoczynku lub braku aktywności. Może być odczuwany na różnych odcinkach kręgosłupa, ponieważ stoją za nim różne przyczyny.
Najczęściej są to:
Dzieci, zwłaszcza w wieku szkolnym, często narzekają na ból kręgosłupa, gdy dochodzi do przeciążenia struktur tkankowo-stawowych. Ból lokalizuje się najczęściej w piersiowym lub lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Jest wywołany przeciążeniem i nadwyrężeniem mięśni.
Do przeciążenia dochodzi zwykle, gdy dziecko nosi ciężki plecak, którego ciężar przekracza możliwości organizmu.
Za ból pleców mogą także odpowiadać wady postawy - wrodzone i nabyte. Najczęściej są to:
Wady mogą mieć charakter wrodzony, ale i nabyty. Wówczas pojawiają najczęściej w okresie intensywnego wzrostu na skutek przebytych chorób, diety ubogiej w wapń i witaminę D3 czy złej postawy ciała.
Przyczyną bólu pleców u dzieci są też choroby w obrębie kręgosłupa. Są to między innymi takie schorzenia jak choroba Scheuermanna, dyskopatia, kręgoszczelina, kręgozmyk czy izolowane zapalenie krążka międzykręgowego.
Choroba Scheuermanna to zniekształcająca choroba grzbietu, która częściej występuje u chłopców. Ujawnia się w okresie wzrostu. W jej wyniku dochodzi do nadmiernego zaokrąglenia pleców i okresowych dolegliwości bólowych. Ból pojawia się po długotrwałym staniu lub siedzeniu.
Dyskopatia, czyli przemieszczenie krążka międzykręgowego najczęściej dotyczy odcinka lędźwiowego kręgosłupa i pojawia się u starszych dzieci.
Kręgoszczelina, czyli nieprawidłowe połączenie trzonu z łukiem kręgu, ujawnia się najczęściej między 5. a 10. rokiem życia dziecka. Ból ma charakter przewlekły, nasila się przy prostowaniu grzbietu. To częsta przyczyna bólu kręgosłupa tak u dzieci, jak i młodzieży.
Kręgozmyk może być następstwem kręgoszczeliny. Mówimy o nim, gdy krąg położony wyżej ześlizguje się do przodu z kręgu położonego niżej. Ból pojawia się zazwyczaj w okresie dojrzewania.
Izolowane zapalenie krążka międzykręgowego, które u dzieci występuje częściej niż u dorosłych. Objawami, oprócz bólu, są tkliwość podczas dotyku oraz skurcz mięśni przykręgosłupowych. Najczęstsza lokalizacja to odcinek lędźwiowy, najrzadsza - odcinek piersiowy.
Jeśli ból pleców ma charakter permanentny, nie zanika po odpoczynku czy śnie nocnym, może być wywołany chorobami zapalnymi, zarówno w obrębie kręgosłupa, jak i innych narządów (np. układu moczowego czy płciowego).
Przyczyną mogą być również nowotwory kręgosłupa lub przerzuty nowotworów z innych narządów, które u dzieci nie zdarzają się często. Większość z nich ma charakter łagodny. W bardzo rzadkich przypadkach guzy mogą być nowotworami złośliwymi.
Jeśli dziecko często skarży się na ból kręgosłupa, warto się temu przyjrzeć bliżej. Nie wolno problemu zaniedbywać.
Ból może mieć różne przyczyny - zarówno banalne (jak ciężki tornister, brak ruchu i zbyt wiele czasu spędzonego przed komputerem czy telewizorem), jak i poważne (jak np. choroba czy nowotwór). Szukając ich należy wziąć pod uwagę wiek dziecka, schorzenia towarzyszące i tryb życia.
Zawsze warto skonsultować się z pediatrą, który zbada dziecko: przyjrzy się postawie, chodowi, układowi kostno-stawowemu, ruchomości kręgosłupa. Lekarz, na podstawie wywiadu i badania może skierować dziecko na badania dodatkowe:
Następnie lekarz rodzinny zdecyduje o leczeniu dziecka lub skieruje małego pacjenta do specjalisty na konsultację.
Im młodsze dziecko, tym bóle pleców występują rzadziej. Oznacza to, że im mniejszy maluch, tym szybciej trzeba zgłosić się do lekarza.
Szczególnie niepokojące są sytuacje, gdy:
Leczenie bólu kręgosłupa zależy od jego przyczyny, natężenia i wieku dziecka. Czasem pomaga zwykły lek przeciwbólowy, w innym przypadku - ćwiczenia korekcyjne lub rehabilitacja. W poważniejszych przypadkach może być konieczne leczenie operacyjne.
Przeczytaj także: