Ból kręgosłupa u dziecka charakteryzuje się tym, że nasila się, gdy dziecko jest aktywne - rusza się, bądź niesie coś ciężkiego (np. tornister), a łagodnieje przy odpoczynku lub braku aktywności. Może być odczuwany na różnych odcinkach kręgosłupa, ponieważ stoją za nim różne przyczyny.
Ból kręgosłupa u dziecka - przyczyny
Najczęściej są to:
- bóle przeciążeniowe, wywołane przez siedzący ryb życia, brak lub za małą ilość aktywność fizyczną, noszenie ciężkich przedmiotów (np. plecaka szkolnego), złej pozycji przyjmowanej w czasie snu,
- wrodzone wady postawy oraz złe nawyki postawy, które prowadzą do wad postawy (nabyte), takich jak skolioza, kifoza lub lordoza,
- choroby kręgosłupa,
- choroby zapalne i schorzenia innych narządów,
- guzy nowotworowe,
- urazy.
Ból kręgosłupa u dziecka. Bóle przeciążeniowe
Dzieci, zwłaszcza w wieku szkolnym, często narzekają na ból kręgosłupa, gdy dochodzi do przeciążenia struktur tkankowo-stawowych. Ból lokalizuje się najczęściej w piersiowym lub lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Jest wywołany przeciążeniem i nadwyrężeniem mięśni.
Do przeciążenia dochodzi zwykle, gdy dziecko nosi ciężki plecak, którego ciężar przekracza możliwości organizmu.
Ból kręgosłupa u dziecka. Wady postawy
Za ból pleców mogą także odpowiadać wady postawy - wrodzone i nabyte. Najczęściej są to:
- skolioza - boczne skrzywienie kręgosłupa,
- kifoza - nadmierne pogłębienie prawidłowej kifozy piersiowej. Kręgosłup jest za bardzo wygięty do tyłu na odcinku piersiowym (garb, okrągłe plecy),
- lordoza - nadmierne wygięcie kręgosłupa lędźwiowego do przodu w odcinku lędźwiowym.
Wady mogą mieć charakter wrodzony, ale i nabyty. Wówczas pojawiają najczęściej w okresie intensywnego wzrostu na skutek przebytych chorób, diety ubogiej w wapń i witaminę D3 czy złej postawy ciała.
Ból kręgosłupa u dziecka. Choroby kręgosłupa
Przyczyną bólu pleców u dzieci są też choroby w obrębie kręgosłupa. Są to między innymi takie schorzenia jak choroba Scheuermanna, dyskopatia, kręgoszczelina, kręgozmyk czy izolowane zapalenie krążka międzykręgowego.
Choroba Scheuermanna to zniekształcająca choroba grzbietu, która częściej występuje u chłopców. Ujawnia się w okresie wzrostu. W jej wyniku dochodzi do nadmiernego zaokrąglenia pleców i okresowych dolegliwości bólowych. Ból pojawia się po długotrwałym staniu lub siedzeniu.
Dyskopatia, czyli przemieszczenie krążka międzykręgowego najczęściej dotyczy odcinka lędźwiowego kręgosłupa i pojawia się u starszych dzieci.
Kręgoszczelina, czyli nieprawidłowe połączenie trzonu z łukiem kręgu, ujawnia się najczęściej między 5. a 10. rokiem życia dziecka. Ból ma charakter przewlekły, nasila się przy prostowaniu grzbietu. To częsta przyczyna bólu kręgosłupa tak u dzieci, jak i młodzieży.
Kręgozmyk może być następstwem kręgoszczeliny. Mówimy o nim, gdy krąg położony wyżej ześlizguje się do przodu z kręgu położonego niżej. Ból pojawia się zazwyczaj w okresie dojrzewania.
Izolowane zapalenie krążka międzykręgowego, które u dzieci występuje częściej niż u dorosłych. Objawami, oprócz bólu, są tkliwość podczas dotyku oraz skurcz mięśni przykręgosłupowych. Najczęstsza lokalizacja to odcinek lędźwiowy, najrzadsza - odcinek piersiowy.
Ból kręgosłupa u dzieci. Inne przyczyny
Jeśli ból pleców ma charakter permanentny, nie zanika po odpoczynku czy śnie nocnym, może być wywołany chorobami zapalnymi, zarówno w obrębie kręgosłupa, jak i innych narządów (np. układu moczowego czy płciowego).
Przyczyną mogą być również nowotwory kręgosłupa lub przerzuty nowotworów z innych narządów, które u dzieci nie zdarzają się często. Większość z nich ma charakter łagodny. W bardzo rzadkich przypadkach guzy mogą być nowotworami złośliwymi.
Ból kręgosłupa u dziecka. Diagnostyka i leczenie
Jeśli dziecko często skarży się na ból kręgosłupa, warto się temu przyjrzeć bliżej. Nie wolno problemu zaniedbywać.
Ból może mieć różne przyczyny - zarówno banalne (jak ciężki tornister, brak ruchu i zbyt wiele czasu spędzonego przed komputerem czy telewizorem), jak i poważne (jak np. choroba czy nowotwór). Szukając ich należy wziąć pod uwagę wiek dziecka, schorzenia towarzyszące i tryb życia.
Zawsze warto skonsultować się z pediatrą, który zbada dziecko: przyjrzy się postawie, chodowi, układowi kostno-stawowemu, ruchomości kręgosłupa. Lekarz, na podstawie wywiadu i badania może skierować dziecko na badania dodatkowe:
- badania obrazowe, takie jak RTG, rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa,
- badania laboratoryjne. Najczęściej są to: morfologia krwi, OB, CRP, czynnik reumatoidalny.
Następnie lekarz rodzinny zdecyduje o leczeniu dziecka lub skieruje małego pacjenta do specjalisty na konsultację.
Im młodsze dziecko, tym bóle pleców występują rzadziej. Oznacza to, że im mniejszy maluch, tym szybciej trzeba zgłosić się do lekarza.
Szczególnie niepokojące są sytuacje, gdy:
- oprócz bólu pleców pojawiają się: gorączka, drgawki, osłabienie, wymioty, bóle głowy, zaburzenia równowagi,
- ból kręgosłupa pojawia się przed czwartym rokiem życia,
- ból jest przewlekły, trwa ponad miesiąc,
- ból nasila się w nocy i wybudza dziecko ze snu.
Leczenie bólu kręgosłupa zależy od jego przyczyny, natężenia i wieku dziecka. Czasem pomaga zwykły lek przeciwbólowy, w innym przypadku - ćwiczenia korekcyjne lub rehabilitacja. W poważniejszych przypadkach może być konieczne leczenie operacyjne.
Przeczytaj także:
