Mononukleoza zakaźna - co to za choroba
Mononukleozę (łac. mononucleosis infectiosa), ostrą chorobę zakaźną, wywołuje wirus Epsteina-Barr (EBV), przenoszony przez ślinę. Wirusy Epsteina-Barr rozpowszechnione są na całym świecie.
Mononukleozą można się zarazić przez kontakt ze śliną osoby chorej lub zanieczyszczone nią przedmioty czy jedzenie. To dlatego choroba najczęściej atakuje dzieci w wieku przedszkolnym (ponieważ biorą do buzi wspólne zabawki, dają sobie "gryza" kanapki) i młodzież (czas pierwszych pocałunków).
Ponieważ zakaźność może się utrzymywać przez wiele miesięcy, źródłem zakażenia są nie tylko chorzy, ale także:
- osoby w okresie rekonwalescencji po przejściu mononukleozy zakaźnej,
- osoby przechodzące zakażenie bezobjawowe,
- nosiciele wirusów (w nosogardle).
Dane wskazują, że prawie każdy dorosły miał kontakt z EBV (stwierdza się świadczące o tym przeciwciała). Wyniki badań dowodzą, że EBV jest zakażone nawet 95 proc. populacji.
Mononukleoza zakaźna - objawy
Wirus EBV dostaje się do organizmu, wnika do ślinianek i tam się namnaża. Jednak choroba nie od razu daje znać o sobie.
Mononukleoza rozwija się powoli. Pierwsze objawy pojawiają się dopiero co najmniej miesiąc od zakażenia (30-50 dni), są przy tym niespecyficzne i mylące. Obraz kliniczny choroby, zwłaszcza u dzieci, przypomina przeziębienie, grypę, zapalenie migdałków lub anginę bakteryjną.
Niespecyficzne objawy pojawiają się sukcesywnie i mogą utrzymywać się do dwóch tygodni. Choroba rozpoczyna się najczęściej uczuciem osłabienia, zmęczenia czy bólami mięśni. Następnie pojawiają się dolegliwości charakterystyczne dla mononukleozy. Są to:
- wysoka gorączka, która długo się utrzymuje - bywa, że nawet 14 dni,
- powiększone węzły chłonne: na szyi, pod żuchwą, z tyłu głowy, pod pachami. Są wrażliwe na dotyk,
- powiększone migdałki (pojawia się szary nalot i nieprzyjemny zapach z ust),
- wybroczyny na podniebieniu (występują tylko w przebiegu mononukleozy zakaźnej),
- obrzęk powiek, nasady nosa i łuków brwiowych,
- silny ból gardła,
- silny katar,
- ból głowy,
- brak apetytu,
- ból brzucha,
- powiększenie śledziony i wątroby (często żółtaczka).
Czas trwania choroby może być różny, przy czym najostrzejsze objawy występują przez około dwa tygodnie.
Mononukleoza najłagodniej przebiega u dzieci i młodzieży, najciężej zaś przechodzą ją dorośli.
Zakażenie wirusem Epsteina-Barr, zwłaszcza u dzieci, najczęściej przebiega bezobjawowo. Pełnoobjawowa mononukleoza zakaźna występuje najczęściej u nastolatków i dorosłych.
Mononukleoza - diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie mononukleozy nie jest proste, ponieważ łatwo ja pomylić z innymi chorobami, zwłaszcza z anginą. By postawić diagnozę lekarz zleca podstawowe badania laboratoryjne.
Nie ma leków przeciwko mononukleozie. Organizm sam musi zwalczyć wirusa. Na szczęście można go w tym wspierać. Jak się leczy mononukleozę?
Leczenie jest głównie objawowe, łagodzące przebieg choroby. Co robić?
- prowadzić oszczędny tryb życia, czyli leżeć w łóżku
- obniżać gorączkę lekami
- dużo pić, by nie doszło do odwodnienia
- gdy wystąpią powikłania bakteryjne, podaje się antybiotyk
Mononukleoza zakaźna - profilaktyka
Nie ma szczepionki, która chroniłaby przed wirusem EBV. To dlatego, by na nią nie zachorować, ważne jest przestrzeganie zasad higieny.
- Nie należy pić z jednej szklanki czy butelki
- Nie wolno jeść tymi samymi sztućcami
- Nie należy dzielić się jedzeniem - kanapką czy batonikiem
Przebycie mononukleozy zakaźnej (jak również zakażenia bezobjawowego) daje trwałą odporność na całe życie. Oznacza to również, że będzie się jego nosicielem - wirus EBV pozostaje w organizmie w postaci utajonej.
Przeczytaj także:
