Witamina C - gdzie ją znaleźć?
Każdy z nas słyszał o tym, że witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Regulują działanie enzymów, odpowiadają za właściwy metabolizm, a ich niedobór (tzw. awitaminoza) może przyczyniać się do powstawania wielu poważnych chorób. Zapotrzebowanie na konkretne witaminy jest zależne m.in. od płci, wieku, stanu zdrowia, stylu życia oraz ciąży. Według statystyk, w Polsce najwięcej osób cierpi właśnie na brak witaminy C. Czym jest witamina C i gdzie ją można znaleźć?
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest związkiem wykorzystywanym zarówno w medycynie, jak i w kosmetyce. Ma olbrzymie znaczenie dla człowieka, ponieważ zależy od niej rozwój kości, zębów, naczyń krwionośnych i innych tkanek. Bogate w witaminę C są owoce, takie jak: pomarańcze, cytryny, grejpfruty oraz warzywa: natka pietruszki, czerwona papryka, ziemniaki, brukselka, surowe lub poprawnie zakonserwowane pomidory, sok z pomidorów czy kapusta kiszona. Najwięcej witaminy C posiada zaś acerola, dzika róża, camu camu, czarna porzeczka i rokitnik.
Niestety, Witaminę C bardzo łatwo jest zniszczyć podczas gotowania. Poddając warzywa obróbce cieplnej, tracą one około 75% kwasu askorbinowego. Z tego powodu, by czerpać z warzyw jak najwięcej korzyści, najlepiej jeść je na surowo (jeśli oczywiście ich charakter na to pozwala).
Witamina C a przeziębienie
Witaminę C często poleca się jako lek na przeziębienie. Tymczasem okazuje się, że ten mit, od dawna krążący wśród społeczeństwa, nie ma żadnych podstaw. Według badań, zażywanie witaminy C podczas choroby nie skraca jej objawów i nasilenia. Ma za to wpływ na ryzyko zachorowania - stosowana regularnie (najlepiej codzienne) w odpowiednich dawkach, obniża prawdopodobieństwo złapania infekcji.
Badania wykazały również, że w przypadku osób aktywnie uprawiających sport, przyjmowanie profilaktycznej dawki witaminy C chroniło przed wirusem dwa razy bardziej, niż sportowców, którzy jej nie zażywali.
Witamina C a kolagen
Oprócz wzmocnienia odporności, witamina C uczestniczy także w produkcji kolagenu - bardzo istotnego białka tkanki łącznej, tworzącego warstwę ochronną, stanowiącą barierę dla wirusów. Kolagen, jako budulec kości, chrząstek stawowych i ścięgien, odgrywa olbrzymią rolę w przypadku złamań i ran - znacznie przyspiesza gojenie się wszelkich zranień. Dodatkowo odpowiada za elastyczność skóry, spowalniając oznaki starzenia.
Witamina C a wolne rodniki
Ze względu na to, że wtamina C jest bardzo silnym antyoksydantem, pomaga w oczyszczaniu komórek z wolnych rodników. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko zachorowania na poważne choroby neurologiczne, takie jak: Alzheimer, schizofrenia, stwardnienie rozsiane oraz stany patologiczne, m.in. choroba wieńcowa, artretyzm, miażdżyca.
Witamina C - objawy niedoboru
Objawy związane z niedoborem witaminy C nie są charakterystyczne tylko dla tego typu zaburzeń, trudno zatem rozpoznać z początku, że organizm odczuwa braki. Wśród objawów zbyt małej ilości kwasu askorbinowego wymienia się:
- ogólne zmęczenie, osłabienie, słaba wydolność,
- brak apetytu,
- skłonność do tworzenia się siniaków,
- bolesne krwawienie dziąseł,
- problemy w gojeniu się ran,
- bóle stawów,
- apatia,
- senność.
Witamina C - objawy nadmiaru
Choć niedobory zdarzają się znacznie częściej niż przedawkowanie, do takich sytuacji też może dojść. Nadmiar witamy C również może prowadzić do negatywnych konsekwencji.
Wśród objawów jej przedawkowania są m.in.:
- problemy żołądkowe (ból brzucha, bóle spazmatyczne, luźne stolce),
- nudności i wymioty,
- zawroty głowy,
- bezsenność,
- zgaga,
- wysypki na skórze.
Witamina C dla dzieci
Dobowe zapotrzebowanie na witaminę C (normy na poziomie RDA) w przypadku dzieci wynoszą:
- do lat 9 - 40-50 mg/d
- chłopcy do lat 18 - 50-75 mg/d
- dziewczęta do lat 18 - 0-65 mg/d
Jeśli zaś chodzi o niemowlęta, większość lekarzy radzi wstrzymać się w podawaniu owoców cytrusowych, czyli głównego źródła witaminy C, do mniej więcej 8 miesiąca. Czasami sok pomarańczowy musi poczekać nawet do 1 roku życia dziecka. Zdaniem specjalistów, do tego czasu maluch otrzymuje niezbędną dawkę witaminy C z warzyw. Warto również mieć na uwadze, że wiele gotowych dań czy soków przeznaczonych dla dzieci ma dodatkową porcję witaminy C.
Witamina C dla kobiet w ciąży i osób starszych
W przypadku każdego człowieka należy dbać o właściwe uzupełnianie witaminy C, jednak w przypadku niektórych osób ma to jeszcze większe znaczenie. U kobiet w ciąży zapotrzebowanie na witaminę C znacząco wzrasta ze względu na to, że w czasie błogosławionych dziewięciu miesięcy układ immunologiczny funkcjonuje nieco inaczej. Układ odpornościowy przyszłych mam często znacznie się obniża, potrzebuje zatem dodatkowej ochrony.
