Ból brzucha u dziecka: przyczyny, diagnostyka, postępowanie

Ból brzucha u dziecka, ze względu na przebieg kliniczny może mieć charakter ostry lub przewlekły. Ból brzucha ostry pojawia się nagle, jest silny i narasta, dziecko łatwo go lokalizuje. Często wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu niepokojące objawy, takie jak np. wymioty czy biegunka. Ból brzucha przewlekły - ból nawraca, jest tępy i rozlany, trudno zlokalizować jego źródło. Ponieważ trwa długo, może utrudniać życie. Często sprawia kłopoty diagnostyczne.

Ból brzucha u dziecka - przyczyny

Najczęściej spowodowany jest:

• niestrawnością (pojawia się najczęściej po posiłku),
• alergią pokarmową (towarzyszyć jej mogą inne obawy, takie jak świąd czy wysypka),
• zatruciem pokarmowym (mogą towarzyszyć mu wymioty, biegunka, gorączka),
• zaparciami (przyczyną może być zła dieta, za mała ilość przyjmowanych płynów, stres),
• zakażeniem pasożytniczym (bóle brzucha powracają i nasilają się najczęściej po jedzeniu),
• refluksem żołądkowo-przełykowym (dolegliwościom mogą towarzyszyć inne dokuczliwe objawy ze strony układu pokarmowego),
• kolką niemowlęcą (ataki kolki najczęściej trwają kilka godzin. Nie można ich wyleczyć, a jedynie złagodzić. Objawy mijają po trzecim miesiącu życia dziecka),
• stresem (ból brzucha pojawia się, gdy dziecko przeżywa silne emocje, napięcia lub czeka na ważne wydarzenie),
• zakażeniem dróg moczowych (mogą nie pojawiać się inne objawy),
• infekcją wirusową i rotawirusową (tzw. grypa żołądkowa),
• zapaleniem wyrostka robaczkowego (ból brzucha dziecka pojawia się w okolicy pępka, promieniuje do prawej pachwiny, nasila się, towarzyszą mu nudności i wymioty),
• wgłobieniem (część jelita cienkiego wsuwa się teleskopowo w inną część jelita. To jedna z najczęstszych przyczyn ostrego brzucha u niemowląt).

Kiedy ból brzucha u dziecka powinien niepokoić?

Specjaliści zwracają uwagę na tzw. czerwone flagi, czyli objawy alarmujące, których nie wolno lekceważyć, ponieważ wymagają diagnostyki. Kiedy ból brzucha powinien niepokoić?

• kiedy ból brzucha budzi dziecko w nocy,
• gdy pojawia się biegunka z krwią lub śluzem,
• gdy ból promieniuje do pleców lub do nóg,
• dziecko skarży się na ból, pomimo zażycia tabletek przeciwbólowych,
• ból narasta, brzuch jest napięty i tkliwy. Dziecko nie oddaje kału, wymiotuje,
• jeśli w wywiadzie rodzinnym pojawiła się informacja o chorobie przewodu pokarmowego,
• dziecko chudnie lub nie przybiera na wadze,
• jeśli bólowi brzucha towarzyszą takie objawy jak gorączka czy bóle stawów.

Ważne jest, by rodzice obserwowali dziecko. Dzięki temu łatwiej jest specjaliście postawić diagnozę i wyeliminować problem. Choć bóle brzucha nie zawsze zwiastują chorobę, utrudniają funkcjonowanie. Wyleczenie wpływa więc zarówno na poprawę zdrowia, jak i komfortu życia.

Ból brzucha u dziecka - diagnostyka

Pierwszym krokiem w kierunku postawienia diagnozy i leczenia bólu brzucha jest wywiad lekarski. Później najczęściej trzeba wykonać badania, takie jak:

• morfologia krwi z rozmazem,
• badanie ogólne moczu,
• podstawowe badania biochemiczne krwi (elektrolity, OB),
• badanie kału na obecność krwi utajonej,
• badanie kału w kierunku zakażenia pasożytniczego (jaja pasożytów i lamblie),
• badania w kierunku zakażenia Helicobacter pylori,
• USG brzucha,
• RTG jamy brzusznej.

Jeżeli mały pacjent wymaga dalszej diagnostyki, badania zostają najczęściej rozszerzone o:

• testy oddechowe (nietolerancja laktozy),
• badania endoskopowe (np. gastroskopię),
• badania w kierunku chorób przewodu pokarmowego.

Ból brzucha u dziecka - jak postępować?

Jeśli ból nie jest silny i nie towarzyszą mu niepokojące objawy, dolegliwości łagodzimy w domu (np. korzystając z termofora). Z wizytą u lekarza nie wolno jednak zwlekać, jeśli ból jest silny, trwa długo lub często powraca, towarzyszą mu niepokojące sygnały. Leki na ból brzucha u dzieci to m.in. te przeciwbólowe, przeciwzapalne, czy zmniejszające napięcie mięśni gładkich - jednak nie należy podawać niczego na własną rękę, zarówno dobór środka, jak i jego dawkowanie, należy omówić z lekarzem lub farmaceutą.

Można też sięgać po domowe sposoby na bolący brzuch. Na wzdęcia, zaparcia czy niestrawność pomogą: okłady - doskonale sprawdzi się termofor czy butelka z ciepłą (ale nie wrzącą!) wodą, herbata: miętowa, z imbirem, z rumianku czy kopru włoskiego.

To także może cię zainteresować:

• Alergia czy nietolerancja pokarmowa? Podpowiadamy, jak je od siebie odróżnić
• Biały nalot w buzi, łuszcząca się skóra, sine dłonie u dziecka? To wcale nie musi być powód do niepokoju
• Kolka pępkowa u dzieci. Jakie są przyczyny powstania i objawy kolki pępkowej?