Erytrocyty - co to takiego?
Erytrocyty to czerwone krwinki krwi (gr. erythros - czerwony, kytos - komórka). Za ich czerwony kolor odpowiada hemoglobina. Dzięki niej erytrocyty mogą wypełniać swoją nadrzędną funkcję, jaką jest transportowanie tlenu w układzie krwionośnym, czyli przenoszenie go z płuc do tkanek organizmu (tlen wiąże się z hemoglobiną).
Erytrocyty swoim wyglądem przypominają dysk, ponieważ są okrągłe, spłaszczone w środku i mają wklęśnięcia po obu stronach. Są małe - ich średnica wynosi około siedmiu mikrometrów, a grubość - mniej więcej dwa mikrometry. Po raz pierwszy zostały opisane w XVII w. przez przyrodnika Antonie van Leeuwenhoeka.
Czerwone krwinki wytwarzane są w szpiku kostnym, znajdującym się w nasadach kości długich i kościach płaskich. Aby ich proces produkcji i rozwoju przebiegał prawidłowo, niezbędne są takie substancje, jak:
Krwinki czerwone nie mają jądra komórkowego, żyją około 120 dni. Po tym czasie są niszczone w śledzionie (co ciekawe za życia płodowego w śledzionie są produkowane). Aby zachowana była równowaga, organizm nieustannie produkuje nowe erytrocyty, zastępując nimi te, które uległy zniszczeniu. Niemniej ilość erytrocytów w organizmie człowieka może się zmieniać - zależy to od wielu czynników, ale i sytuacji, takich jak miejsce pobytu i panujące tam ciśnienie.
Funkcje erytrocytów
Krwinki czerwone spełniają w organizmie kilka ważnych funkcji. Ich głównym zadaniem jest transportowanie tlenu z płuc do całego organizmu, ale również:
- regulacja pH krwi,
- przenoszenie dwutlenku węgla.
Erytrocyty - norma
Czerwone krwinki w wynikach morfologii oznaczane są jako RBC (red blood cells). Normy erytrocytów zależą od płci, wieku i diety pacjenta. I tak można przyjąć, że:
- dorosły mężczyzna ma około 5 mln/mm³ (4,5–6,0 mln/μl),
- dorosła kobieta około 4,5 mln/mm³ (4,0–5,5 mln/μl),
- a noworodek około 7 mln/mm³.
Trzeba podkreślić, że dla dzieci wartości prawidłowe zmieniają się wraz z wiekiem.
O czym pamiętać, badając erytrocyty?
Wykonując morfologię, zanim zaczniemy interpretować wyniki samodzielnie, warto pamiętać o kilku rzeczach. Na przykład o tym, że:
- niektórzy mają stale obniżoną lub podwyższoną ilość erytrocytów we krwi,
- niewielkie odchylenia w wynikach morfologii mogą zdarzyć się u zdrowych osób, nie zawsze świadczą o chorobie. Np. w ciąży czy w czasie miesiączki erytrocyty zwykle są obniżone,
- zakresy referencyjne mogą różnić się w zależności od laboratorium, w którym wykonano oznaczenie,
- każdy wynik badania warto skonsultować z lekarzem, także dlatego, że nie można interpretować wyników RBC w oderwaniu od innych wyników morfologii, zwłaszcza tych, które dotyczą erytrocytów.
Jeśli chodzi o badanie czerwonych krwinek RBC to nie wszystko. Innymi parametrami dotyczącym erytrocytów są:
- MCV - średnia objętość erytrocytu
- MCH - średnia zawartość hemoglobiny w krwince
- MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince
- RDW-CV - zmienność rozkładu objętości erytrocytów
- HCT - stosunek objętości erytrocytów do objętości osocza
W badaniach oznacza się również hemoglobinę.
Erytrocyty poniżej normy
Jeśli wyniki krwi wskażą zaniżoną (poniżej normy) liczbę czerwonych krwinek, mamy do czynienia z erytrocytopenią, co świadczy o niedokrwistości, czyli anemii, ale może również wskazywać na przewodnienie.
Przyczyn anemii jest wiele, najczęściej odpowiada za nią:
- niedobór żelaza,
- niedobór witaminy B12,
- niedobór kwasu foliowego,
- choroby przewlekłe,
- obfite miesiączki,
- krwotoki.
Objawami anemii najczęściej są:
- bladość skóry,
- osłabienie,
- męczliwość,
- senność,
- problemy z koncentracją.
Erytrocyty powyżej normy
Zwiększona (powyżej normy) liczba czerwonych krwinek to erytrocytoza. Przyczyną nadkrwistości najczęściej jest:
- odwodnienie (wynika to z zagęszczenia krwi), u dzieci - odwodnienie jako skutek wymiotów i biegunki,
- długotrwałe, niewielkie niedotlenienie organizmu (w wyniku przebywania w wysokich partiach gór, nałogowego palenia papierosów czy chorób płuc),
- rozwijające się choroby płuc,
- wrodzona wada serca,
- zażywanie leków (przeciwalergicznych, przeciwzapalnych, immunodepresyjnych),
- jedną z najrzadszych przyczyn wzrostu erytrocytów jest czerwienica prawdziwa.
Niekontrolowany wzrost ilości krwinek czerwonych przekracza górną granicę normy kilkukrotnie. Czerwienica prawdziwa czasem przeistacza się w przewlekłą białaczkę szpikową.
Erytrocyty mogą znajdować się również w moczu. Jego krwisty kolor wskazuje na krwiomocz, a ich obecność w badaniu ogólnym moczu - na krwinkomocz.
To także może cię zainteresować:
