FAS (alkoholowy zespół płodowy) - przyczyny i objawy. Czy FAS można leczyć?

FAS: przyczyny

FAS-em zagrożone są wszystkie dzieci, których matki piły alkohol w ciąży. Płodowy zespół alkoholowy może wystąpić nawet przy pozornie małej ilości alkoholu - żadna dawka alkoholu w ciąży nie jest bezpieczna.

FAS: występowanie

Szacuje się, że na świecie FAS występuje u trzech do dziewięciu dzieci na tysiąc żywych urodzeń. Szacunki polskie mówią, że w naszym kraju dzieci z pełnoobjawowym FAS rodzi się rocznie około 900. Dziesięć razy więcej zaś cierpi na inne zaburzenia związane z piciem alkoholu przez matkę w ciąży. Z badań Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie wynika, że co trzecia kobieta w ciąży piła alkohol.

FAS: objawy

Objawy FAS to liczne zaburzenia fizyczne i psychiczne. Nie każdy alkoholowy zespół płodowy wykazuje wszystkie klinicznie odnotowane objawy. W najgorszym stanie są dzieci, które mają tak zwany pełnoobjawowy alkoholowy zespół płodowy (pełnoobjawowy FAS). Pełnoobjawowy FAS dotyka 10 procent dzieci, których matki w ciąży piły alkohol. Objawy towarzyszące FAS są bardzo liczne. Można je podzielić na przykład na fizyczne i psychiczne. Psychiczne objawy alkoholowego zespołu płodowego wiążą się jednak ściśle z fizycznymi - w dużej mierze są spowodowane uszkodzeniami układu nerwowego.

Główne fizyczne objawy FAS to:

• mała głowa;
• niska waga urodzeniowa;
• opóźnienia wzrostu;
• opóźnienia rozwojowe;
  charakterystyczna budowa twarzy (dysmorfia twarzy) - szeroko rozstawione oczy, opadające powieki, płaska twarz, krótki, zadarty nos, słabo zarysowana rynienka nosowa, cienka górna warga, nisko osadzone uszy;
• anomalie w budowie stawów i kości;
• uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego - zaburzenia koordynacji i motoryki, upośledzone odbieranie bodźców, nieprawidłowe odczucia sensoryczne,
  mogą wystąpić wady serca, nerek, narządów słuchu i innych organów wewnętrznych.

Najczęstsze psychiczne objawy FAS to:

• trudności z uczeniem się,
• zaburzenia koncentracji, problemy ze skupieniem uwagi,
• krótka pamięć,
• problemy z myśleniem abstrakcyjnym,
• brak umiejętności przewidywania,
• kłopoty z ocenieniem sytuacji,
• nieumiejętność uczenia się na błędach,
• nierozumienie żartów, gestów, mimiki, tonu innych,
• ograniczony zasób słów.

Dzieci z FAS często są nadpobudliwe, mają napady agresji i złości. W dalszym życiu mogą wykazywać większą skłonność do nałogów.

Pozostałe zespoły zaburzeń, które dotykają dzieci, których matki piły alkohol w ciąży, wchodzą w tak zwane spektrum alkoholowych uszkodzeń płodu (w skrócie FASDs, od fetal alcohol spectrum disorders). Do spektrum alkoholowych uszkodzeń płodu zaliczają się:

• alkoholowy efekt płodowy (FAE, od fetal alcohol effect) - ten typ FAS nie obejmuje fizycznych objawów;
• częściowy zespół alkoholowy płodu (PFAS, partial fetal alcohol syndrome) - polega na uszkodzeniach ośrodkowego układu nerwowego;
• poalkoholowy defekt urodzeniowy (ARBD, alcohol related birth defects) - uszkodzenia fizyczne;
• poalkoholowe zaburzenia układu nerwowego (ARND, alcohol related neurodevelopment disorders) - zaburzenia neurologiczne.

FAS: leczenie

Alkoholowy zespół płodowy nie jest wyleczalny, można jednak łagodzić jego objawy poprzez różne terapie i rehabilitacje. Dzieci z FAS poddaje się stymulacjom ruchowym i sensorycznym oraz terapiom psychologicznym. Do tego dochodzi leczenie nieprawidłowości anatomicznych - dzieci z FAS niejednokrotnie maja uszkodzone serce, nerki, słuch, nieprawidłowo rozwinięte kości i stawy.

To także może cię zainteresować:

• "Zakrapiane" rodzicielstwo. Pijemy przy dzieciach, tylko niektórzy się tego wstydzą. A pijemy coraz więcej
• Wady wrodzone u dzieci: najczęstsze wady i ich charakterystyka
• Choroby genetyczne u dzieci: przyczyny, objawy, charakterystyka