Zapalenie nagłośni u dzieci - co to za choroba i jak się przed nią chronić?

Nagłośnia to część krtani, która odgradza drogi oddechowe od przewodu pokarmowego, gdy przełykamy. Gdy dochodzi do zakażenia nagłośni, szybko następuje obrzęk chrząstki nagłośniowej, który jest odczuwany w formie silnych duszności. Zapalenie nagłośni wywoływane jest najczęściej przez bakterie Haemophilus influenzae typu B. Dzięki obowiązkowym szczepieniom Hib choroba ta występuje rzadko (odnotowuje się ok. 9-15 przypadków na 100 000). Ryzyko zakażenia może zwiększyć drobny uraz nagłośni, np. poparzenie zbyt gorącym napojem lub zadrapanie przy przełykaniu chropowatego kęsa.

Chociaż zdarzają się również zachorowania u dorosłych, to zapalenie nagłośni dotyczy głównie dzieci od 2. do 7. roku życia. Jest u nich zaliczane do stanów nagłych zagrażających życiu, gdyż duży obrzęk może całkowicie uniemożliwić oddychanie i konieczne jest udzielenie natychmiastowej pomocy. Dodatkowo zakażenie bakterią, która powoduje zapalenie nagłośni może rozprzestrzenić się na inne narządy i prowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych a nawet sepsy.

Objawy zapalenia nagłośni

Zazwyczaj infekcja zaczyna się od innych części dróg oddechowych i to ich objawy są zauważalne. Rosnący obrzęk nagłośni zaczyna utrudniać przepływ powietrza. Chory nie kaszle. Pojawiają się:

• kłopoty z oddychaniem - przy ostrym zapaleniu nagłośni duszności pogłębiają się nagle,
• ból gardła,
• gorączka,
• ślinotok,
• świst krtaniowy (stridor),
• zachrypnięty lub przyciszony głos.

U dzieci zapalenie nagłośni rozwija się bardzo szybko. Młodsze dzieci nie mogą powiedzieć o odczuwanych trudnościach z oddychaniem, rodzice mogą jednak zauważyć, że maluch z trudem łapie powietrze, oddech staje się szybki i płytki, jest zaniepokojony, może też próbować ułatwić sobie oddychanie pochylając do przodu ciało i odginając głowę.

Bardzo ważne jest wychwycenie tych charakterystycznych objawów zapalenia nagłośni i nie składanie ich na karb innej choroby. U dzieci zapalenie może mieć gwałtowny przebieg, dlatego gdy podejrzewamy tę rzadką chorobę, powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Jeśli pomoc nie zostanie udzielona na czas, możliwe są poważne komplikacje a nawet istnieje ryzyko śmierci w wyniku uduszenia.

Jak diagnozuje się zapalenie nagłośni?

Odnotowanie objawów charakterystycznych dla zapalenia nagłośni pozwala lekarzowi postawić diagnozę. W trakcie badania zajrzy do gardła by stwierdzić czy widoczna w głębi nagłośnia ma intensywną czerwoną barwę i jest obrzęknięta, co świadczy o stanie zapalnym.

Jeśli takie badanie nie jest rozstrzygające, lekarz może też zlecić badanie RTG gardła i klatki piersiowej oraz badanie krwi, które pozwoli ustalić czy w organizmie jest jakiś stan zapalny.

Leczenie zapalenia nagłośni

Leczenie zawsze prowadzone jest w warunkach szpitalnych, aby można było stale monitorować stan dziecka. Dokładny przebieg leczenia ustala się indywidualnie i zależy on od tego jak nasilone były objawy i jak szybko następował rozwój choroby.

Pierwszym zadaniem jakie stawia sobie lekarz jest przywrócenie drożności dróg oddechowych i odpowiedniego natlenienia krwi. W przypadkach silnej niewydolności oddechowej  stosuje się intubację dotchawiczą, czyli wprowadza przez nos lub gardło rurkę, przez którą dziecko będzie mogło oddychać. W nielicznych przypadkach do wprowadzenia rurki konieczne jest wykonanie intubacji dotchawiczej, rzadziej nacięcia: tracheotomii lub konikotomii, by ominąć zaciśnięty z powodu zapalenia odcinek dróg oddechowych. Intubacja trawa zazwyczaj  2-3 dni, w przypadku tracheotomii dziecko będzie oddychało przez rurkę przez około 10 dni. Najczęściej nie są konieczne żadne zabiegi i wystarczające jest założenie choremu maski tlenowej.

Kolejnym krokiem w leczeniu jest podanie antybiotyku. Zazwyczaj wywołuje to szybką poprawę stanu dziecka. Stosowane są również niesteroidowe leki przeciwzapalne i kortykosteroidy, które zmniejszają obrzęk gardła i gorączkę. Ponieważ chory nie może przyjmować płynów ani pokarmów, jest nawadniany i odżywiany za pomocą kroplówki.

Czy można całkowicie wyeliminować ryzyko zachorowania na zapalenie nagłośni?

Dzięki szczepieniu Hib możemy zminimalizować zagrożenie, ale nie możemy całkowicie zabezpieczyć dziecka, gdyż zapalenie nagłośni może być wywoływane także przez inne bakterie i wirusy, choć są to przypadki rzadkie.