Kolka pępkowa to napad kurczowego, silnego bólu, który nie trwa długo, ale może nawracać. Odczuwany jest w okolicy pępka, stąd nazwa. Dolegliwości bólowe spowodowane są skurczami mięśni gładkich jelita grubego. Każde zaburzenie perystaltyki jelit odczuwamy jako kolkę. Najczęściej cierpią z powodu kolki przedszkolaki i dzieci w wieku wczesnoszkolnym (do 10 roku życia).
Przyczyny kolki pępkowej
U dorosłych ból kolkowy zawsze ma możliwą do zidentyfikowania przyczynę. W przypadku dzieci podłoże występowania kolek nie jest jasne. Kolka pępkowa u najmłodszych nie jest chorobą, ale zespołem objawów o niepoznanym w pełni mechanizmie powstawania.
Uważa się, że najczęstszą przyczyną skurczów mięśni jelita grubego są silne emocje i stres. Dzieci mogą reagować bólem brzucha, np. na kłopoty w szkole, lęk przed jakimś ważnym wydarzeniem, czy konflikty rówieśnicze, z którymi nie potrafią sobie radzić. Podobne dolegliwości pojawiają się jednak także w przypadku wielu poważnych chorób, dlatego zawsze trzeba ustalić, czy silny ból brzucha nie ma innej przyczyny.
Kolka może też być objawem infekcji, problemów z trawieniem - np. alergii pokarmowej lub połykania powietrza podczas jedzenia. U niemowląt najbardziej rozpowszechniona jest alergia pokarmowa na krowie mleko. Uczulone dzieci mogą reagować kolką na produkty mleczne a także na pokarm mamy, jeśli w jej diecie jest dużo krowiego mleka.
Objawy kolki pępkowej:
- silny, napadowy bóle brzucha, zlokalizowany w okolicy pępka
- wymioty,
- mdłości,
- płacz,
- zwijanie się do pozycji embrionalnej, podkurczanie nóg,
- pocenie się.
Jak odróżnić kolkę od choroby wymagającej pomocy lekarza?
Bardzo ważne jest odróżnienie kolki od objawów poważnych chorób, przy których występuje tzw. ostry brzuch, czyli bardzo twardy i wzdęty - tak objawia się m.in. ostre zapalenie wyrostka robaczkowego.
W przypadku kolki pępkowej brzuch jest wprawdzie bolesny, dziecko jęczy i narzeka przy badaniu, ale jego mięśnie nie napinają się odruchowo przy każdej próbie ucisku.
Przyczyny kolki pępkowej
Gdy nie ma wątpliwości, że ból brzucha u dziecka nie jest symptomem choroby, a ataki pojawiają się często i wpływają na pogorszenie jego codziennego funkcjonowania, trzeba ustalić bezpośrednią przyczynę dolegliwości.
W pierwszej kolejności powinniśmy przyjrzeć się diecie malucha i jego nawykom żywieniowym - czy dolegliwości nie pojawiają się po jakimś konkretnym składniku posiłku, czy dziecko je regularnie, ale to w niedużych porcjach i czy nie połyka zbyt szybko i łapczywie. Jeśli nie zauważymy żadnego związku pomiędzy atakami kolki pępkowej, a sposobem odżywiania się, przyczyny trzeba szukać w stresie jakiego doświadcza dziecko.
Szukając odpowiedzi na pytanie, co powoduje tak silny ból brzucha u dziecka, czasem najtrudniej jest dostrzec najbardziej oczywiste przyczyny np. lęk przed niepowodzeniami szkolnymi, trudności adaptacyjne w przedszkolu, czy narastające konflikty w rodzinie.
Leczenie kolki pępkowej
Najlepszym lekiem jest łagodzenie napięcia emocjonalnego dziecka. Nie powinniśmy negować złego samopoczucia ani go bagatelizować. Nawet jeśli ból szybko minie, jest on sygnałem, że dzieje się coś złego, dziecko cierpi i potrzebuje pomocy. Jeśli to tylko możliwe powinniśmy starać się wyeliminować przyczynę stresu lub wesprzeć dziecko by umiało stawić czoła trudnej sytuacji. Ważne jest zapewnienie spokoju oraz pokazywanie sposobów na skuteczne odprężenie się i pokonywanie leków.
Skuteczne jest podawanie środków rozkurczowych (po konsultacji z lekarzem). Ulgę przynoszą również ciepłe okłady na brzuch lub rozgrzewająca, relaksująca kąpiel oraz preparaty zapobiegające wzdęciom (u niektórych dzieci skuteczne są herbatki z kopru włoskiego).
Zapobieganie kolce pępkowej
Nie ma metody uniknięcia nawrotu kolki, ale znając przyczyny, które powodują u dziecka bolesne skurcze jelita możemy starać się ich unikać.
