Chłoniaki u dzieci - objawy, przyczyny występowania i leczenie chłoniaków

Chłoniaki to nowotwory, z którymi medycyna coraz skuteczniej potrafi walczyć. Warto jednak dowiedzieć się o nich jak najwięcej, aby móc jak najwcześniej zareagować.

Chłoniaki, podobnie jak białaczki, są chorobami nowotworowymi, związanymi ze zmianami w układzie białych krwinek. Objawy obu typów nowotworów mogą być zbliżone i zarazem początkowo łatwe do przeoczenia, gdyż u dzieci przypominają infekcje. Sygnałem rozwijającego się chłoniaka mogą być:

W przypadku chłoniaków dochodzi do nadmiernego rozmnażania się białych krwinek w układzie limfatycznym (chłonnym) organizmu. Układ chłonny odpowiada za obronę organizmu przed infekcjami. Jego komórki - limfocyty powstają w szpiku kostnym (podobnie jak inne komórki krwi).

Limfocyty jako białe krwinki stanowią składnik krwi. Tworzą też narządy: grasicę, śledzionę, migdałki oraz węzły chłonne. Wszystkie rodzaje tych nowotworów są złośliwe, jednak stopień złośliwości poszczególnych rodzajów chłoniaka jest różny.

W klasyfikacji medycznej chłoniaki dzieli się na:

  • chłoniaki B-komórkowe,
  • chłoniaki T/NK-komórkowe,
  • chłoniak Hodgkina,
  • zaburzenia limfoproliferacyjne związane z niedoborem odporności.

Tradycyjnie mówi się o dwóch rodzajach chłoniaków:

  1. chłoniakach nieziarniczych (Non-Hodgkin Lymphoma - NHL)
  2. ziarnicy złośliwej (inaczej: chłoniaku Hodgkina, chorobie Hodgkina, Hodgkin Disease-HD, lymphogranulomatosis maligna - LGM).

Chłoniaki u dzieci - chłoniak Hodgkina

Jest typem nowotworu, który może się rozwinąć w dowolnym miejscu, gdzie znajduje się tkanka chłonna i w narządach: płucach, opłucnej, kościach, skórze, przewodzie pokarmowym, mózgu. Najczęstszym objawem są powiększone węzły chłonne nadobojczykowe. Towarzyszy temu podwyższona temperatura, chudnięcie, nocne poty, swędzenie skóry i suchy kaszel. Jeśli nowotwór zlokalizowany jest w jamie brzusznej manifestuje się ostrym bólem przypominającym atak wyrostka robaczkowego.
W leczeniu chłoniaków Hodgkina medycyna dokonała olbrzymiego postępu. Obecnie udaje się całkowicie wyleczyć 90% pacjentów, choć terapia daje też często poważne powikłania.

Nieziarnicze chłoniaki złośliwe NHL

Chłoniaki nieziarnicze pojawiają się w wyniku klonalnego rozrostu komórek limfoidalnych - limfocytów B, limfocytów T lub komórek naturalnej cytotoksyczności - NK. Na chorobę tę 3 razy częściej zapadają chłopcy. Większość zachorowań odnotowuje się wśród dzieci w wieku od 5 do 15 lat. Najbardziej narażone są osoby z niedoborami immunologicznymi.

Objawy NHL mogą być początkowo niespecyficzne, co utrudnia diagnozę. Szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia jest kluczowe by dziecko miało jak największe szanse wrócić do zdrowia. Chłoniak nieziarniczy najczęściej powstaje w miejscach zgrupowania tkanki limfatycznej: w węzłach chłonnych, migdałkach gardłowych, grasicy, kępkach Peyera w przewodzie pokarmowym. Rzadziej występują w wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym, skórze i tkance podskórnej, tkance płucnej.

Zmienione chorobowo limfocyty krążą po organizmie wraz z krwią i choroba może w szybkim czasie rozprzestrzeniać się na wiele odległych od pierwotnego ogniska miejsc. U dzieci i młodzieży chłoniaki nieziarnicze rozrastają się w dużym tempie. Objawy ogólne to:

  • gorączka,
  • osłabienie,
  • nocne poty,
  • spadek wagi.

Objawy jakie pojawiają się u pacjenta zależą głównie od zlokalizowania nowotworu. Można wyróżnić następujące postaci kliniczne choroby: postać brzuszna - występuje u 38% pacjentów, postać śródpiersiowa - u 30% chorych, postać węzłowa - 11% chorych, zajęcie utkania limfatycznego pierścienia gardłowego Waldeyera - 10% i postacie rozsiane.

Nowotwory NHL u dzieci w klasyfikacji opartej na badaniach histopatologicznych należą najczęściej do 3 grup:

  • Chłoniaki z komórek prekursorowych, limfoblastyczne T-komórkowe lub nie-B, nie-T,
  • Chłoniaki z komórek dojrzałych (obwodowych) B,
  • Chłoniaki anaplastyczne olbrzymiokomórkowe.

Przyczyny występowania chłoniaków u dzieci

Chłoniaki są trzecim najczęściej występującym typem nowotworów u dzieci. Liczba przypadków co roku rośnie. Niestety nie znamy dokładnych przyczyn powstawania chłoniaków. Jak dotąd wykluczono genetyczne i zakaźne podłoże tej choroby. Wiadomo że częściej chorują osoby, które przechodziły mononukleozę zakaźną, są zakażone HIV, bakterią Helicobacter pylori, wirusem HCV a także miały kontakt z niektórymi chemikaliami oraz chorujące na inne choroby m.in. astmę, alergię, celiakię, gruźlicę.

Najczęstsze choroby genetyczne

Diagnozowanie chłoniaków

Przy podejrzeniu chłoniaka lekarz może zlecić szereg badań, które pozwalają potwierdzić diagnozę, ustalić typ chłoniaka i znaleźć ewentualne miejsca jego rozsiania:

  • morfologię krwi obwodowej,
  • tomografię komputerową, 
  • rezonans magnetyczny
  • PET-TK,
  • badanie histopatologiczne fragmentu zajętego narządu, usuniętego węzła chłonnego lub wycinka z guza,
  • biopsję aspiracyjną szpiku.

Leczenie chłoniaków

W przypadku choroby Hodgkina leczenie polega na chemioterapii. Często leczeniem uzupełniającym jest radioterapia. U dzieci cierpiących na chłoniaki nieziarnicze tworzy się specjalne wielolekowe programy chemioterapii w zależności od typu histopatologicznego chłoniaka oraz stopnia zaawansowania nowotworu. Leczenie jest bardzo skomplikowane i obarczone dużym ryzykiem powikłań, ale w zdecydowanej większości przypadków kończy się powodzeniem.

Więcej o:
Copyright © Agora SA