Prolaktyna - normy, właściwości, nadmiar i niedobór

Prolaktyna, zwana również hormonem luteotropowym (LTH), to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, ale produkowany jest również w macicy, piersiach, prostacie czy w komórkach odpornościowych. Jej nazwa wiąże się z pierwszą poznaną rolą prolaktyny - laktacją. Jednak hormon ten ma o wiele większy zakres działania.
Utrzymanie właściwego poziomu prolaktyny jest ważne dla rozwoju układu rozrodczego, dojrzewania, reprodukcji, utrzymania ciąży i karmienia piersią. Ale to nie wszystko. Prolaktyna ma również wpływ na:

• samopoczucie,
• regulację funkcji behawioralnych,
• układ immunologiczny,
• układ metaboliczny,
• proces osmoregulacji.

Wahania poziomu prolaktyny

Trzeba pamiętać, że poziom prolaktyny ulega zmianie w czasie ciąży czy karmienia piersią, ale waha się także:

1. w rytmie dobowym - najwyższa prolaktyna jest rano, najniższa zaś wieczorem. Poziom wzrasta w nocy, a później stopniowo spada.
2. w niektórych sytuacjach. Prolaktyna wzrasta po jedzeniu, podczas ciąży i karmienia piersią, w trakcie stosunku, gdy dopada stres czy zmęczenie.
3. w cyklu miesiączkowym - poziom prolaktyny u kobiet rośnie w niewielkim stopniu wraz ze wzrostem stężenia estrogenów, by w drugiej połowie cyklu się obniżyć.

Prolaktyna - normy

Poziom prolaktyny można sprawdzić, wykonując proste badanie krwi. Jakie są jej normy? O ile u mężczyzn norma prolaktyny wynosi poniżej 20 µg/l, o tyle normy dla kobiet różnią się w zależności od tego, w jakiej fazie cyklu jest wykonywane badanie. Najwyższy odnotowuje się w fazie luteinowej - prawidłowy wynosi do 40 µg/l.

Wysoki poziom prolaktyny

Gdy prolaktyny jest za dużo, mówimy o hiperprolaktynemii. Zbyt wysoki poziom prolaktyny może wskazywać na poważne choroby, jest powodem wielu dolegliwości, ale może być również przyczyną kłopotów ze zdrowiem. Zbyt wysoki poziom prolaktyny najczęściej wywołany jest przez:

• ciążę (do 400 µg/l),
• niedoczynność tarczycy,
• przewlekły stres,
• łagodne guzy przysadki,
• przyjmowanie przez dłuższy antydepresantów czy czas leków obniżających
• ciśnienie,
• niewydolność nerek,
• choroby wątroby,
• gruczolaka przysadki mózgowej.

Gdy prolaktyny jest za dużo, lekarz zleca badanie hormonów tarczycy.

Co się dzieje, jeśli prolaktyny jest za dużo?

Objawy, które towarzyszą podwyższonemu stężeniu prolaktyny, to najczęściej:

• zaburzenia cyklu miesiączkowego - cykle bywają bezowulacyjne, miesiączka występuje częściej lub rzadziej niż powinna (częściej niż co 25 dni lub rzadziej niż co 33 dni), krwawienia są skąpe.

Jeśli wyniki krwi wskazują, że prolaktyny jest mnie niż 25 ng/ml, wówczas występują nieregularne miesiączki i cykle bezowulacyjne, jeśli więcej niż 50 ng/ml, może wystąpić zatrzymanie miesiączkowania.

• obniżone libido,
• suchość pochwy i w konsekwencji bolesne stosunki,
• opuchnięte, nadwrażliwe, bolesne piersi,
• gdy przyczyną jest gruczolak przysadki mózgowej - bóle głowy i zaburzenia widzenia (wynik powyżej 100 ng/ml - może oznaczać ryzyko pojawienia się guza przysadki),
• gdy przyczyną jest niedoczynność tarczycy - można tyć bez wyraźnego powodu.

Wysoki poziom prolaktyny, który utrzymuje się w organizmie przez dłuższy czas, może:

• wywołać zanikanie miesiączek, co może skutkować brakiem owulacji i w rezultacie problemami z zajściem w ciążę,
• zakłócić przebieg ciąży, ponieważ odpowiada za prawidłową pracę ciałka żółtego, które wydziela progesteron,
• negatywnie wpłynąć na wydzielanie się mlek..

Jak leczyć wysoki poziom prolaktyny?

Nie istnieje jeden sposób, który skutecznie obniżałby wysoki poziom prolaktyny we krwi. Nie zawsze też jej nadmiar należy leczyć, gdyż czasem duże stężenie jest naturalne.
Podwyższony poziom prolaktyny jest stosunkowo częstą przypadłością, która dotyczy przede wszystkim kobiet. Jeśli pojawią się niepokojące objawy, należy skonsultować je z lekarzem.

Niski poziom prolaktyny

Gdy prolaktyny jest za mało, mówimy o hipoprolaktynemii. To stan, kiedy we krwi stwierdza się obniżone stężenie prolaktyny. Hipoprolaktynemia występuje bardzo rzadko, może się pojawić u osób z niedoczynnością przysadki.

Co się dzieje, jeśli prolaktyny jest za mało?

W większości przypadków pojawiają się szczególne problemy ze zdrowiem, co najwyżej szwankuje układ odpornościowy. Jedynie w przypadku kobiet karmiących zbyt mało prolaktyny może prowadzić do niedostatecznego produkowanego mleka po porodzie.

To także może cię zainteresować:

• Chora tarczyca rzeczywiście powoduje niepłodność? Jak jest naprawdę?
• Swędzenie skóry: przyczyny, leczenie. Co oznacza świąd skóry?
• Menopauza już nawet u dwudziestolatek. Lekarz: Odkładasz macierzyństwo na później? Zrób badania