Choć przez lata odra wydawała się zapomnianą chorobą, to odkąd stan zaszczepienia w Polsce spadł poniżej 95 procent nie możemy czuć się w pełni chronieni przed jej rozprzestrzenianiem się.
Odra to choroba zakaźna dróg oddechowych, którą wywołuje ją paramyxowirus. Zazwyczaj ma łagodny lub umiarkowany przebieg, ale często daje groźne powikłania. Jest chorobą wieku dziecięcego (najczęściej zapadają na nią dzieci do 15. roku życia), chociaż dorośli również mogą zarazić się odrą i ciężko ją przechodzić.
Jak przenosi się wirus odry?
Odra przenosi się drogą kropelkową. Zarazić się można przez kontakt z wydzieliną z nosa, śliną lub moczem zakażonej osoby, nawet jeśli był to pośredni kontakt - z zabrudzoną powierzchnią np. klamką, na którą chory kichnął. Odra jest bardzo zaraźliwa. Osoba nieuodporniona (która nie przechorowała odry ani nie była na nią zaszczepiona) po kontakcie z wirusem ma 90 proc. szanse, że zachoruje.
Osoba chora może zarażać na pięć dni przed pojawieniem się charakterystycznej wysypki, nawet nie wiedząc, że ma odrę i do czterech dni po ustąpieniu objawów na skórze. Okres wylegania się (bezobjawowy) trwa od siedmiu do 19 dni. Najwięcej zachorowań jest zimą i na początku wiosny.
Szczepienie przeciw odrze
Niemowlęta do szóstego miesiąca są odporne na wirusa odry dzięki przeciwciałom przekazanym przez matkę. Później skuteczną ochronę może dać szczepionka.
Szczepienie przeciw odrze jest w Polsce bezpłatne i obowiązkowe. Pierwsza dawkę otrzymują dzieci 13-14 miesięczne a drugą 9-10-latki. Są to szczepienia skojarzone, chroniące też przed odrą, świnką i różyczką (tzw. MMR, od anielskich nazw tych chorób: meales, mumps, rubella).
Po szczepieniu u dzieci mogą wystąpić niegroźne odczyny: bolesność i zaczerwienienie miejsca po wkłuciu, obrzęk, lekkie powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, wysypka. U dorosłych zdarzają się bóle stawów. Bardzo rzadko występują ciężkie odczyny poszczepienne w postaci drgawek gorączkowych lub łagodnego zapalenia mózgu. Badania wykluczyły związek szczepionki przeciw odrze z autyzmem.
Dwie dawki szczepionki dają odporność do końca życia.
Odra u dzieci: objawy
Początkowym symptomem jest lekko podwyższona temperatura, później pojawiają się objawy przypominające grypę:
- gorączka i złe samopoczucie
- kaszel i katar
- ból gardła
- podrażnienie oczu i nadwrażliwość na światło
- dziecko wygląda na zapłakane
Na tym etapie choroba często nie jest jeszcze rozpoznawana.
- Najbardziej charakterystyczne dla odry jest pojawienie się na śluzówce jamy ustnej, w okolicy dolnych zębów trzonowych, białawych zmian nawyzywanych plamkami Fiłatowa-Koplika
- Dodatkowo na języku i migdałkach widoczny jest nalot
- Wysypka - pojawia się zazwyczaj najpierw za uszami, na twarzy i szyi. Później przechodzi na tułów, a na końcu na kończyny. Ma postać plam początkowo jest w kolorze różowym, później czerwonym a na koniec brązowawym. W ostatniej fazie plamki złuszczają się, a skóra dziecka sprawia wrażenie przybrudzonej
W wielu przypadkach odra nie daje typowych objawów, dlatego każde podejrzenie tej choroby trzeba skonsultować z lekarzem.
Przechorowanie odry daje odporność na całe życie.
Odra u dzieci: leczenie
Nie ma leków, które zwalczałyby skutecznie wirusa odry, dlatego przy tej chorobie stosuje się wyłącznie leczenie objawowe. Dziecku, w razie potrzeby, można obniżać gorączkę i podawać leki przeciwkaszlowe na suchy i uciążliwy kaszel. Chory powinien leżeć, dobrze się odżywiać, odpoczywać i unikać ostrego światła. Jeśli oczy dziecka są mocno podrażnione, ulgę przyniesie przemywanie ich roztworem soli fizjologicznej.
Powikłania odry
Choroba ta nie powinna być bagatelizowana. Ostrzeżeniem mogą być dane Światowej Organizacji Zdrowia WHO - w krajach, które nie są objęte powszechnymi szczepieniami, odra jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci dzieci.
Odra ma często powikłania, którymi mogą być:
- zapalenie płuc
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie mięśnia sercowego
- zapalenie mózgu
- podostre stwardniające zapalenie mózgu - rozwijające się po okresie od siedmiu do dziesięciu lat po samym zachorowaniu na odrę
To także może cię zainteresować:
