Choć przez lata odra wydawała się zapomnianą chorobą, to odkąd stan zaszczepienia w Polsce spadł poniżej 95 procent nie możemy czuć się w pełni chronieni przed jej rozprzestrzenianiem się.
Odra to choroba zakaźna dróg oddechowych, którą wywołuje ją paramyxowirus. Zazwyczaj ma łagodny lub umiarkowany przebieg, ale często daje groźne powikłania. Jest chorobą wieku dziecięcego (najczęściej zapadają na nią dzieci do 15. roku życia), chociaż dorośli również mogą zarazić się odrą i ciężko ją przechodzić.
Odra przenosi się drogą kropelkową. Zarazić się można przez kontakt z wydzieliną z nosa, śliną lub moczem zakażonej osoby, nawet jeśli był to pośredni kontakt - z zabrudzoną powierzchnią np. klamką, na którą chory kichnął. Odra jest bardzo zaraźliwa. Osoba nieuodporniona (która nie przechorowała odry ani nie była na nią zaszczepiona) po kontakcie z wirusem ma 90 proc. szanse, że zachoruje.
Osoba chora może zarażać na pięć dni przed pojawieniem się charakterystycznej wysypki, nawet nie wiedząc, że ma odrę i do czterech dni po ustąpieniu objawów na skórze. Okres wylegania się (bezobjawowy) trwa od siedmiu do 19 dni. Najwięcej zachorowań jest zimą i na początku wiosny.
Niemowlęta do szóstego miesiąca są odporne na wirusa odry dzięki przeciwciałom przekazanym przez matkę. Później skuteczną ochronę może dać szczepionka.
Szczepienie przeciw odrze jest w Polsce bezpłatne i obowiązkowe. Pierwsza dawkę otrzymują dzieci 13-14 miesięczne a drugą 9-10-latki. Są to szczepienia skojarzone, chroniące też przed odrą, świnką i różyczką (tzw. MMR, od anielskich nazw tych chorób: meales, mumps, rubella).
Po szczepieniu u dzieci mogą wystąpić niegroźne odczyny: bolesność i zaczerwienienie miejsca po wkłuciu, obrzęk, lekkie powiększenie węzłów chłonnych, gorączka, wysypka. U dorosłych zdarzają się bóle stawów. Bardzo rzadko występują ciężkie odczyny poszczepienne w postaci drgawek gorączkowych lub łagodnego zapalenia mózgu. Badania wykluczyły związek szczepionki przeciw odrze z autyzmem.
Dwie dawki szczepionki dają odporność do końca życia.
Początkowym symptomem jest lekko podwyższona temperatura, później pojawiają się objawy przypominające grypę:
Na tym etapie choroba często nie jest jeszcze rozpoznawana.
W wielu przypadkach odra nie daje typowych objawów, dlatego każde podejrzenie tej choroby trzeba skonsultować z lekarzem.
Przechorowanie odry daje odporność na całe życie.
Nie ma leków, które zwalczałyby skutecznie wirusa odry, dlatego przy tej chorobie stosuje się wyłącznie leczenie objawowe. Dziecku, w razie potrzeby, można obniżać gorączkę i podawać leki przeciwkaszlowe na suchy i uciążliwy kaszel. Chory powinien leżeć, dobrze się odżywiać, odpoczywać i unikać ostrego światła. Jeśli oczy dziecka są mocno podrażnione, ulgę przyniesie przemywanie ich roztworem soli fizjologicznej.
Choroba ta nie powinna być bagatelizowana. Ostrzeżeniem mogą być dane Światowej Organizacji Zdrowia WHO - w krajach, które nie są objęte powszechnymi szczepieniami, odra jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci dzieci.
Odra ma często powikłania, którymi mogą być:
To także może cię zainteresować: